مجتمع‏‏های آپارتمانی و ساختمان‏‏های مرتفع است، اما برخی مسئولان از این نکته غافل شده‏‏اند که هر تغییر و تحولی در ساختار و سیمای شهرها و محله‏‏ها شیوه زندگی مناسب با خود را به همراه می‏‏آورد و به طور طبیعی به دنبال آن، مشکلات و مسائل بسیاری در حوزه روابط انسانی و اخلاقی افراد رخ خواهد نمود.

پدیده آپارتمان نشینی نتیجه همین تغییر و توسعه بی‏‏مهار شهرسازی‏‏ها و گسترش فضای شهری است که روابطی متفاوت با فضای تعاملات روستایی و سنّتی به وجود آورده است؛ از همین رو رعایت نکردن حریم‏‏های عمومی و خصوصی، ایجاد مزاحمت‏‏های صوتی، بی‏‏توجّهی به ضوابط مربوط به پارکینگ، رعایت نکردن نظافت عمومی، دخالت‏‏های نابجا در زندگی دیگران، عدم همکاری در پرداخت شارژ، اجاره خانه توسط افراد مجرد، نگهداری از پرندگان و حیوانات در آپارتمان و... از مشکلات و چالش‏‏هایی است که در زندگی آپارتمانی همچنان وجود دارد.

به نظر می‏رسد که افزون بر عوامل اکولوژیک و فضای فیزیکی شهرها و محله‏‏ها، مواردی همچون برخورداری از روحیه منفعت ‏‏طلبی فردی به صورت افراطی و عدم آشنایی ساکنان آپارتمان‏‏ها با آداب اجتماعی و همچنین ناآگاهی افراد از الزامات آپارتمان ‏نشینی و عدم پایبندی به آن، دلایل عمده شکل‏گیری چالش‏‏ها، مشکلات و آسیب‏‏های اخلاقی و اجتماعی در روابط میان همسایگان در مجتمع‏‏های آپارتمانی است که بیشتر از همه، براثر تفاوت در سطح فرهنگ زندگی ساکنان رخ می‏دهد.

بنابراین برای رفع مشکلات و چالش‏‏های همسایگی در فضاهای آپارتمانی و پررنگ کردن فرهنگ آپارتمان نشینی باید در نگاهی کلان، ضمن آموزش آداب و اخلاق اجتماعی و ایجاد پایبندی به قوانین آپارتمان ‏نشینی، روحیه جمع‏‏گرایی و جلب منفعت عمومی را نیز تقویت کرد.

از آنجا که در این نوشتار میان مشکل و مسئله در علوم اجتماعی، تفاوت قائل

دیگر می‏‏داند؛ زیرا زندگی در آپارتمان و محله‏‏ای که با آسایش، آرامش، احترام و همدلی همراه نباشد، موجبات کدورت، دشمنی و ناهنجاری را فراهم می‏‏سازد که در چنین وضعینی، دعا و نفرین برای تغییر اوضاع نیز کارساز نخواهد بود.

امام صادق علیه السلام با یادآوری این نکته فرمودند:

لَا یسْتَجَابُ لِمَنْ یدْعُو عَلَى جَارِهِ وَ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهُ السَّبِیلَ إِلَى أَنْ یبِیعَ‏ دَارَهُ‏ وَ یتَحَوَّلَ عَنْ جِوَارِه‏^۱.

هر کس همسایه‏‏اش را نفرین کند، دعایش مستجاب نمی‏‏گردد؛ زیرا خداوند برای وی راه رهایی از مشکل قرار داده است و آن این‏که خانه‏‏اش را بفروشد و به جای دیگری منتقل شود.

بنابر آنچه گفته شد، راهکارهای عملی در مواجهه با مزاحمت و اذیّت‏‏های همسایگان به ترتیب از صبر و شکیبایی آغاز شده، سپس با تذکر محترمانه، دادخواهی از همسایگان و رجوع به مراجع قانونی ادامه می‏‏یابد؛ یعنی تا جایی که ممکن باشد، نباید به سراغ مراحل بعدی رفت، اما سرانجام در صورت بی‏نتیجه بودن راه‏های یاد شده، آخرین مرحله، نقل مکان زندگی به محله یا مجتمع مسکونی دیگری است که از شرایط بهتری برخوردار باشد.

چکیده فصل

در دوران معاصر، شهر نشینی الگوی برتر سکونت در همه‏ کشورهاست. گرایش و اشتیاق شدید به‏ شهر نشینی و کار در شهرها در کنار سایر عوامل، سبب تکمیل ظرفیت بسیاری از شهرها و به‏ویژه کلان‏شهرها از نظر جمعیت ‏پذیری، اشتغال‏زایی، خدمات ‏دهی و توسعه‏ فضایی شده است.

یکی از تدابیر عملی برای کنترل یا تعدیل این مشکل، ساخت شهرک‏های‏ جدید،