223
درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی

ألا إنّ أربعین جارٌ، وَ لَا یدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ‏ خَافَ‏ جَارُهُ‏ بَوَائِقَه۱.

آگاه باشید که قطعاً تا چهل خانه، همسایه محسوب می‏‏شوند و کسی که همسایه‏‏اش از ستم و شرور او امنیت نداشته باشد، داخل بهشت نخواهد شد.

سیاق روایات فوق به گونه‏‏ای است که ضرورت، ارزش و اهمیت اطلاع رسانی و آگاه ‏‏سازی همسایگان نسبت به حقوق و تکالیف یکدیگر از آنها فهمیده می‏‏شود.

ب. انتخاب مدیر مجتمع

بسیاری از مشکلات آپارتمان‏‏ها با تعیین یک مدیر صالح و توانمند برطرف خواهد شد. در برج‏‏هایی که مدیرانی مجرّب با حقوق و مزایای مناسب استخدام می‏‏کنند و رسیدگی به امور آپارتمان به درستی انجام می‏‏شود، کمتر شاهد ناهماهنگی و رفتارهای نابهنجار مالکان و ساکنان آنها هستیم، اما در بسیاری از مجتمع‏‏های مسکونی کوچک‏تر که مدیریت جدی وجود ندارد و به طور معمول، فردی برای رسیدگی به امور ضروری همچون جمع‏‏آوری و پرداخت قبوض تعیین می‏‏شود، مشکلات پیش رو معمولاً باعث استعفای وی و در حقیقت، سبب شانه خالی کردن او از بار مسئولیت بی‏‏مزد را در پی دارد.

این در حالی است که طبق ماده ۵ قانون تملّک آپارتمان‏‏ها، اگر تعداد مالکان یک آپارتمان از ۳ نفر بیشتر باشد، باید «مجمع عمومی» تشکیل شود که جلسه‏‏ای است با حضور مالکان و استفاده ‏‏کنندگان یا نمایندگان آنان برای اداره امور آپارتمان. برای این‏که مجمع عمومی رسمیت داشته باشد، باید مالکانی که بیش از نصف مساحت قسمت‏‏های خصوصی را در اختیار دارند یا نمایندگانشان در آن حضور یابند.

در برخی آپارتمان‏‏ها ساکنان نسبت به برگزاری مجمع عمومی بی‏‏اعتنا هستنند و

1.. مجموعة ورّام، ج۲، ص۲۲۶؛ کنز العمال، ج۹، ص۵۵، ح۲۴۹۱۵.


درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
222

راهکارهای علمی و عملی

الف. افزایش آگاهی فردی و جمعی

از راه‏‏های ایجاد علاقه و رغبت همسایگان به همکاری و مشارکت و افزایش همدلی و همیاری اجتماعی، آگاهی دادن به آنان درباره ظرفیت‏‏ها، استعدادها، منزلت و کرامتشان و نیز حقوق شهروندی آنان در مسئولیت‏‏های اجتماعی و اثرگذاری فعالیت‏‏های همدلانه ایشان در تعاملات همسایگی است که می‏‏تواند عامل مؤثری در بهسازی روابط همسایگی و مشارکت در فعالیت‏‏های گروهی و جمعی باشد.

این مسائل از مجموعه آیات قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم السلام و سیره زندگی اجتماعی آنها۱ نیز استفاده می‏‏شود که وجود عباراتی همچون «أَلَا؛ آگاه باشید»۲، «إعلموا؛ بدانید» و «إعلم؛ بِدان»۳ به ضرورت افزایش آگاهی مردم از مسائل مختلف اشاره دارد.

این روایت مرحوم صدوق از پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله نیز مؤیّد این مطلب است:

أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ یسْأَلُ الرَّجُلَ عَنْ حَقِ‏ جَارِهِ‏ وَ مَنْ ضَیعَ حَقَ‏ جَارِهِ‏ فَلَیسَ مِنَّا۴.

آگاه باشید که قطعاً خداوند از هر فردی درباره حق همسایه‏‏اش سؤال خواهد کرد و از ما نیست آن‏که حق همسایه‏‏اش را ضایع کند.

همچنین در روایتی دیگر می‏فرمایند:

1.. امام صادق علیه السلام: «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و اله أَتَاهُ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ إِنِّی اشْتَرَیتُ دَاراً فِی بَنِی فُلَانٍ وَ إِنَّ أَقْرَبَ جِیرَانِی مِنِّی جِوَاراً مَنْ لَا أَرْجُو خَیرَهُ وَ لَا آمَنُ شَرَّهُ قَالَ فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیاً وَ سَلْمَانَ وَ أَبَاذَرٍّ وَ نَسِیتُ آخَرَ وَ أَظُنُّهُ الْمِقْدَادَ أَنْ ینَادُوا فِی الْمَسْجِدِ بِأَعْلَى أَصْوَاتِهِمْ بِأَنَّهُ لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَمْ یأْمَنْ جَارُهُ بَوَائِقَهُ‏ فَنَادَوْا بِهَا ثَلَاثاً ثُمَّ أَوْمَأَ بِیدِهِ إِلَى کلِّ أَرْبَعِینَ دَاراً مِنْ بَینِ یدَیهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ» (الکافی (دار الحدیث)، ج۴، ص۷۵۵، ح۳۷۵۶).

2.. یونس: ۵۵: (أَلا إِنَّ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَلا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا یعْلَمُون‏).

3.. انفال: ۲۸: (وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیم)»؛ حدید: ۲۰: (اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَینَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلاد...)؛ محمد: ۱۹: (فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّهُ یعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَ مَثْواكُم‏) و... .

4.. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال: ص۲۸۳.

  • نام منبع :
    درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10152
صفحه از 268
پرینت  ارسال به