درآمد
انسان فطرتاً موجودی اجتماعی است۱ و گرایش او به زندگی اجتماعی، عاملی مستقل برای تشکیل جامعه است. از سوی دیگر، عوامل عاطفی و عقلانی نیز زندگیِ فرد را به جامعه پیوند میزنند و شخص را وامیدارند تا برای به فعلیترساندن قابلیتهای خود در جامعه و دستیابی به خواستههایش، به صحنه اجتماع وارد شود و در سایه تعامل با دیگران، به مناسبات و هنجارهایی تعریفشده پایبند شود که «همسایگی»، یکی از این تعاملها و مناسبتهای فراگیر اجتماعی است؛ ازاینرو شایسته است بایدها و نبایدهای همسایگی در زندگی اجتماعی مورد توجّه قرار گیرد؛ زیرا نوع تعاملات همسایگان با یکدیگر، اخلاق افراد و خانوادهها را در یک محله، بسیار تحت تأثیر قرار میدهد.
الف. طرح مسئله
پژوهشگران علوم اجتماعی معترفاند که رشد روزافزون شهرنشینی و تشکیل کلانشهرها همراه با غلبه فضاهای مجازی و توسعه دنیای مجازی، بسیاری از مؤلّفههای نظام همسایگی را دگرگون ساخته است؛ به گونهای که علاوه بر سردی روابط اجتماعی و خویشاوندی، از امنیت اجتماعی نیز کاسته است و به شدّت بر ناهنجاریهای اخلاقی و رفتاری در شهرها افزوده است.