ضمانت اجرایی نیز نیاز است تا شخص در ضمیر خود انگیزه‏‏ای برای انجام افعال اخلاقی داشته باشد و به علم خود عمل کند. از نگاه ارسطو فضیلت بر دو نوع است: فضیلت عقلی و فضیلت اخلاقی. فضیلت عقلی با آموزش به وجود آمده، رشد می‏‏کند و بدین سبب نیازمند تجربه و زمان است، اما فضیلت اخلاقی نتیجه عادت است؛ از همین روست که نامش (اتیک) حاصل اندک تغییری در کلمه «اتوس» (ethos) به معنای عادت است.^۱

حال اگر بخواهیم مشکلات مربوط به همسایگی را تحلیل کنیم، به این نتیجه می‏‏رسیم که ابتدا باید افراد را از فضیلت رعایت اخلاقی همسایگی آگاه کنیم و سپس از هر طریقی که ممکن است، در او انگیزه عمل به اخلاق را ایجاد کنیم؛ بنابراین ساده‏‏ترین راهکار‏‏ حل مشکلات موجود در روابط همسایگان، آگاه سازی با تبیین حقوق و وظایف همسایگی و بیان ثمرات فردی و اجتماعیِ رعایت اخلاق همسایگی و وضع قوانین مربوط به شهر نشینی و آپارتمان ‏نشینی است؛ چرا که آشنایی با قوانین زندگی در محیط جمعی و رعایت حقوق شهروندی از الزامات آپارتمان نشینی است.

با این توصیف، فرهنگ آپارتمان نشینی یک مقوله پیچیده نخواهد بود، بلکه کافی است که همسایگان آپارتمانی از بایدها و نبایدهایی که قانون تملّک آپارتمان‏ها و آیین‏نامه آن^۲ برای زندگی آپارتمان نشینی پیش‏بینی کرده است، اطلاع داشته باشند و آن‏ها را رعایت کنند؛ زیرا قانون و آیین‏‏نامه مزبور به گونه‏‏ای سامان یافته است که عمل به مفاد آن، بسیاری از مشکلات و نارسایی‏‏ها را از میان خواهد برد. به‏ویژه تعیین وظایف و مسئولیت‏‏های قانونی برای هیئت مدیره و مدیر ساختمان، زمینه مناسبی را برای مدیریت مشکلات آپارتمان‏‏ها فراهم ساخته است.

علاوه بر این، ساکنان مجتمع‏‏های آپارتمانی می‏‏توانند در مواردی که قانون

عمومی و خصوصی، ایجاد مزاحمت‏‏های صوتی، بی‏‏توجّهی به ضوابط مربوط به پارکینگ، دخالت‏‏های نابجا در زندگی دیگران، عدم همکاری در پرداخت شارژ و... از مشکلات و چالش‏‏هایی است که در زندگی آپارتمانی کماکان وجود دارد.

به نظر می‏‏رسد که برخورداری از روحیه فردگراییِ افراطی و عدم آشنایی ساکنان آپارتمان‏‏ها با آداب اجتماعی و همچنین ناآگاهی افراد از الزامات آپارتمان نشینی و عدم پایبندی به آن، دلیل عمده شکل‏گیری چالش‏‏ها، مشکلات و آسیب‏‏های اخلاقی و اجتماعی در روابط میان همسایگان در مجتمع‏‏های آپارتمانی باشد.

پیش از ارائه راهکارها پرسش اساسی این است که آیا نارسایی‏‏های اخلاقی و رفتاری موجود در روابط همسایگان، امری معرفت‏‏شناختی است یا وجودشناختی؟ بدین معنا که آیا مشکلات به عدم آگاهی افراد برمی‏گردد (که در این صورت باید به دنبال دلیل بود تا ایشان را به ضوابط همسایه‏‏داری مُجاب کرد) یا به شرایط حاکم، قوانین موجود و خُرده فرهنگ‏‏های ساکنان یک محله یا ساختمان مربوط می‏‏شود (که در این صورت باید به دنبال علّت آن بود)؟

از بیان برخی فیلسوفان اخلاق همچون افلاطون چنین برمی‏‏آید که عدم رعایت اخلاق در زندگی اجتماعی، ناشی از ناآگاهی افراد نسبت به ارزشمندی و ضرورت اخلاق شایسته است و برای حلّ این معضل، باید آگاهی افراد جامعه را نسبت به ارزش و برکات رعایت اخلاق افزایش دهیم. افلاطون معتقد بود که اگر کسی کار بدی انجام می‏‏دهد، می‏‏توان با اطمینان گفت که او از بدیِ آن کار آگاه نیست.^۱

بنابراین پاسخ افلاطونی به پرسش فوق این است که مشکل، تنها در قلمرو شناخت است و چاره آن هم آموزش و آگاه ‏‏سازی است.

ارسطو در نقد این دیدگاه افلاطون معتقد است که صِرف حصول معرفت و آگاهی، برای صدور افعال اخلاقی کافی نیست، بلکه علاوه بر معرفت، به یک