قاعده زرین دو صورت دارد:
صورتبندی مثبت: «آنچه برای خود میپسندی، برای دیگران نیز بپسند!»
صورتبندی منفی: «آنچه برای خود نمیپسندی، برای دیگران نیز مپسند!»۱
برپایه این قاعده، فرد مؤمنی که آخرت و روز حسابرسی را باور دارد، نباید موجب اذیت و مزاحمت مسلمانان شود؛ چرا که خداوند از این عمل بیزار و ناخرسند است. کسی که آزارش به دیگران نرسد، هم نزد مردم محبوب است، هم نزد خداوند؛ هم خودش آسوده زندگی میکند، هم دیگران؛ پس نتیجه ترکِ مردم آزاری به سود شخص خواهد بود.
همانطور که گذشت، آزردن دیگران از خصوصیات انسانهاى پست و شرور است. به همین سبب رسول خدا صلی الله علیه و اله میفرماید:
شَرُّ النّاسِ مَن تَأَذّى بِهِ النّاسُ۲.
بدترینِ مردم کسى است که مردم از او آزار بینند.
آن حضرت درباره آثار اخروی اذیّت همسایگان نیز میفرماید:
مَن آذى جارَهُ حَرَّمَ اللّهُ عَلَیهِ ریحَ الجَنَّةِ، ومَأواهُ جَهَنَّمُ وبِئسَ المَصیرُ۳.
هر کس همسایهاش را بیازارد، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مىگرداند و جایگاهش دوزخ است که بد بازگشتگاهى است!
همچنین فرمودهاند:
مَن آذى جارَهُ فَهُوَ ملعونٌ۴.
هر کس همسایهاش را بیازارد، از رحمت خدا دور گشته و نفرین شده است.
در عباراتی دیگر از آن حضرت، آزار همسایگان به مثابه اذیّت پیامبر و اذیّت
