نظام اعتباری دنیا را به نظام حقیقی آخرت منتهی میداند.۱ به بیان بهتر، دنیا تجارتخانه و گذرگاهی به سوی آخرت است، نه سرای ثبات و قرار. دنیا آفریده شده است تا مردم از آن، زاد و توشه و کردار صالح برای سرای آخرت فراهم کنند.۲
از مهمترین نتایج باور به زندگی اخروی و اعتقاد به ارتباط و پیوستگی آن با زندگی دنیوی، احساس تعهّد و مسئولیت و دغدغهمندی جدّی در زندگی فردی و اجتماعی است که میتواند در روابط همسایگان، همچون نظام کنترلیِ نیرومندی، افراد را در قبال انتخابها و وظایف اجتماعیشان متعهد و مُلزم سازد و بسیاری از بایدها و نبایدهای اخلاقی و رفتاری در تعامل با همسایهها را توصیه و توجیه کند.
۲. اصول انسانشناختی
ارزش انسان در تربیت شایسته وی در ابعاد گوناگون وجودی اوست، اما انسان کیست و هویت انسانی او به چیست؟ از کجا آمده است؟ چگونه وجودی دارد؟ سرنوشت او چیست؟ و مسیر زندگیاش به کجا خواهد انجامید؟
اینها همه از مسائل بنیادین حوزه انسانشناسی است که پاسخ به آنها مبانی و اصول انسانشناختی دیدگاه افراد و مکاتب را شکل میدهد.
از پاسخهای برآمده از قرآن و حدیث در پاسخگویی به سؤالهای یاد شده، به اصولی میرسیم که میتوان آنها را در مناسبتهای همسایگی مورد توجه قرار داد و ما در ادامه به برخی از آنها میپردازیم.