215
درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی

در مجموع با توجه به آنچه گفتیم، می‏‏توان مؤلفه‏‏های ذیل را برای مسئله ‏‏بودن در روابط همسایگی برشمرد:

پرسشی از روی نگرانی.

پرسشی مسبوق به مطالعه نظام‏‏مند.

سؤال از چرایی و چگونگی دستیابی به اهداف مورد نظر.

مانع بودن بر سر مسیر رسیدن به اهداف.

به نظر می‏‏رسد که با توجه به مشاهدات تجربی، مباحثات گروهی و مطالعات گزارش‏‏های جراید و رسانه‏‏ها درباره مشکلات و مسائل موجود در روابط همسایگی آپارتمانی، مواردی همچون «عدم معاشرت و تعامل سازنده با همسایگان»، «ضعف همکاری ساکنان در مدیریت مجتمع‏‏های مسکونی» و‏‏ «مزاحمت‏‏های همسایگان» از مسائل رنج‏‏آورِ موجود در روابط همسایگی در جامعه معاصر ایران، به‏ویژه در مجتمع‏‏های آپارتمانی در شهرهای کوچک و بزرگ است که در ادامه به تشریح اجمالی آنها و ذکر راهکارهای شناختی و رفتاری برای پیشگیری و درمان این مسائل می‏‏پردازیم.

۱. عدم معاشرت و تعامل سازنده با همسایگان

انسان، موجودی اجتماعی است و فقط در معاشرت و تعامل با دیگران می‏‏تواند به حیات اجتماعی خود ادامه دهد؛ زیرا اجتماع شامل افراد مختلف و سطوح فکری و فرهنگی متفاوتی است که باید میان آنها ارتباطاتی مفید و مؤثر ایجاد شود تا حیات اجتماعی تداوم یابد.

هیچ اجتماعی یافت نمی‏‏شود که همه افرادش همدل، هم‏عقیده و همفکر باشند؛ خواه این جامعه بسیار بزرگ باشد، خواه خانواده‏ای دو نفره. اینجاست که لزوم تعامل اجتماعی و احترام متقابل به خواست‏ها، ایده‏ها، نگرش‏‏ها و عقاید افراد جامعه مطرح می‏شود؛ یعنی به‏رغم این‏که افرادی از جامعه با ما هم‏عقیده


درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
214

ساموئل کنیگ۱ نیز مسئله اجتماعی را شرایطی در نظر می‏‏گیرد که جامعه، آنها را خطری بر راه و رسم زندگی یا راحتی خود می‏‏داند و بناچار درصدد رفع یا تعدیل آنها برمی‏‏آید.۲

اِستَنلی۳ و باکازین۴ نیز معتقدند در روان‏‏شناسی اجتماعی، مسئله اجتماعی ناظر به أعمال و شرایطی است که در آنها هنجارها و ارزش‏‏ها یا وجود ندارند یا در مقیاسی قابل توجّه نقض می‏‏شوند.۵

بنابراین می‏‏توان مسئله اجتماعی را ناظر به پدیده‏‏هایی دانست که متضمّن شرایط مشکل‏‏زاست و حاوی رنج و محنت برای بخش قابل توجهی از مردم، عالمان، نخبگان و مسئولان فرهنگی است.

البته مفهوم سازی‏‏های دیگری از «مسئله» وجود دارد؛ مثلاً مفهوم مسئله در مدیریت یعنی «موانعی بر سر راه رسیدن به اهداف سازمانی».۶

همچنین در منابع روان‏شناسی، زمانی مسئله وجود دارد که فرد در موقعیتی قرار می‏گیرد، اما می‏‏خواهد در موقعیت دیگر باشد و نمی‏‏داند چگونه بدان موقعیت برسد.۷

برخی نیز معتقدند که مسئله را می‏‏توان نوعی بلاتکلیفی دانست که یا ناشی از بلاتکلیفی در اهداف است که چنین مسائلی با پرسش از «چرایی» شروع می‏‏شود یا ناشی از بلاتکلیفی در روش‏‏هاست که با پرسش از «چگونگی» آغاز می‏‏گردد.۸

1.. Samuel Knig

2.. ر.ک: «طرحی از مسائل اجتماعی با تأکید بر مسئله طلاق و روند تغییرات آن در ایران».

3.. Stanly

4.. Bacazinn

5.. Stanly Eitzen, D. & M. Bacazinn, Social Problem, Fifth edition, Boston: Ailyn & Bacon,۱۹۹۴, p.۵.

6.. اخلاق حرفه‏‏ای، ص۲۱۴ و ۲۱۵.

7.. روان‏‏شناسی تربیتی، اصول و کاربرد آن، ص۵۷۶.

8.. اخلاق حرفه‏‏ای، ص۲۱۴ و ۲۱۵.

  • نام منبع :
    درآمدی بر اخلاق همسایگی بر اساس آموزه‌های اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10323
صفحه از 268
پرینت  ارسال به