77
فرهنگ‌نامه نماز جماعت

۱۳۵.مسند ابن حنبل ـ به نقل از انس ـ: یاران پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به نزدش آمدند و حضرت در میانشان حضور یافت و با آنان نماز گزارد و کوتاه نماز خواند، سپس وارد خانه خود شد و نمازی طولانی خواند. دیگر بار در میانشان حاضر شد و نماز را مختصر به جای آورد و چون داخل خانه شد نمازی طولانی خواند. صبح فردا آنان گفتند: ای پیامبر خدا، دیروز که به نزدت آمدیم با ما به نماز ایستادی و کوتاه نماز خواندی، ولی هنگامی که به درون خانه‌ات رفتی نماز را طولانی ساختی، فرمود: من به خاطر شما چنان کردم.۱

۶ / ۲

مراعات حال ناتوان‌ترین نمازگزاران

۱۳۶.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ـ خطاب به معاذ هنگامی که وی را به یمن فرستاد ـ: قرائت [در نماز] را به اندازه توان مردم طولانی ساز و آنان را خسته مکن.۲

۱۳۷.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر گاه یکی از شما با مردم نماز ‌گزارد، باید کوتاه نماز بخواند زیرا برخی از آنان ناتوان و بیمار و کهنسال‌اند و هر گاه برای خود نماز ‌گزارد هر قدر می‌خواهد طولانی کند.۳

1.. إنَّ رَسولَ اللهِ صلی الله علیه و آله جاءَهُ أصحابُهُ فَخَرَجَ إلَيهِم فَصَلّىٰ بِهِم فَخَفَّفَ ثُمَّ دَخَلَ بَيتَهُ فَأَطالَ، ثُمَّ خَرَجَ إلَيهِم فَصَلّىٰ بِهِم فَخَفَّفَ ثُمَّ دَخَلَ فَأَطالَ، فَلَمّا أصبَحَ قالوا: جِئناكَ البارِحَةَ يا رَسولَ اللهِ فَصَلَّيتَ بِنا فَخَفَّفتَ، ثُمَّ دَخَلتَ بَيتَكَ فَأَطَلتَ،فَقالَ: إنّي فَعَلتُ ذٰلِكَ مِن أجلِكُم (مسند ابن حنبل: ج۴ ص۵۳۲ ح۱۳۸۲۲ و ص۳۶۹ ح۱۲۹۱۷).

2.. لِمُعاذٍ حينَ وَجَّهَهُ إلَى اليَمَنِ ـ: أطِلِ القِراءَةَ عَلى قَدرِ ما يُطيقُ النّاسُ، ولا تُمِلَّهُم (حلية الأولياء: ج۸ ص۲۴۹ ش۴۱۲).

3.. إذا صَلّىٰ أحَدُكُم لِلنّاسِ فَليُخَفِّف، فَإِنَّ مِنهُمُ الضَّعيفَ وَالسَّقيمَ وَالكَبيرَ، وإذا صَلّىٰ أحَدُكُم لِنَفسِهِ فَليُطَوِّل ما شاءَ (صحيح البخاري: ج۱ ص۲۴۸ ح۶۷۱).


فرهنگ‌نامه نماز جماعت
76

«واللّیل إذا یغشى» را بخوان.۱

۱۳۱.سنن ابی داوودـ به نقل از اُبَیّ بن كعب از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، هنگامی که سراغ مُعاذ بن جبل آمد در حالی که وی با جمعی نماز مغرب می‌خواند ـ: ای معاذ! گریزاننده نباش چه این که افراد کهنسال و ناتوان و گرفتار و مسافر هم پشت سر تو به نماز می‌ایستند.۲

۱۳۲.صحیح البخاریـ به نقل از أنس ـ: هیچ گاه پشت سر امامی به نماز نایستادم که نمازش کوتاه‌تر و کامل‌تر از پیامبر صلی الله علیه و آله باشد.۳

۱۳۳.مسند ابی حنبلـ به نقل از ابوواقد ـ: پیامبر صلی الله علیه و آله بیش از همه، نماز جماعتش کوتاه و بیش از همه، نماز فرادایش طولانی بود.۴

۱۳۴.كتاب من لا یحضره الفقیه: از میان مردم پیامبر خدا صلی الله علیه و آله کامل‌ترین و کوتاه‌ترین نماز را می‌خواند. وقتی به نماز [جماعت] می‌ایستاد می‌گفت: اللّه أكبر، بسم اللّه‌ الرحمن الرحیم (بدون آن که ذکر مستحب دیگری بر زبان آورد).۵

1.. صَلّىٰ مُعاذُ بنُ جَبَلٍ الأَنصاريُّ لِأَصحابِهِ العِشاءَ فَطَوَّلَ عَلَيهِم، فَانصَرَفَ رَجُلٌ مِنّا فَصَلّىٰ، فَاُخبِرَ مُعاذٌ عَنهُ، فَقالَ: إنَّهُ مُنافِقٌ، فَلَمّا بَلَغَ ذٰلِكَ الرَّجُلَ دَخَلَ عَلى رَسولِ اللهِ صلی الله علیه و آله فَأَخبَرَهُ ما قالَ مُعاذٌ، فَقالَ لَهُ النَّبيُّ صلی الله علیه و آله: أتُريدُ أن تَكونَ فَتّاناً يامُعاذُ؟ إذا أمَّمتَ النّاسَ فَاقرَأ بِالشَّمسِ وضُحاها، وسَبِّح اسمَ رَبِّكَ الأَعلى، وَاقرَأبِاسمِ رَبِّكَ، وَاللِّيلِ إذا يَغشى (صحيح مسلم: ج۱ ص۳۴۰ ح۱۷۹).

2.. حينَ أتىٰ مُعاذَ بنَ جَبَلٍ و هُوَ يُصَلّي بِقَومٍ صَلاةَ المَغرِبِ ـ: يا مُعاذُ، لا تَكُن فَتّاناً؛ فَإِنَّهُ يُصَلّي وَراءَكَ الكَبيرُ وَالضَّعيفُ و ذُوالحاجَةِ وَالمُسافِرُ (سنن أبي داود: ج۱ ص۱۸۳ ح۷۹۱).

3.. ما صَلَّيتُ وَراءَ إمامٍ قَطُّ أخَفَّ صَلاةً ولا أتَمَّ مِنَ النَّبيِّ‌ صلی الله علیه و آله (صحيح البخاري: ج۱ ص۲۵۰ ح۶۷۶).

4.. كانَ النَّبيُّ صلی الله علیه و آله أخَفَّ النّاسِ صَلاةً عَلَى النّاسِ وأطوَلَ النّاسِ صَلاةً لِنَفسِهِ صلی الله علیه و آله (مسند ابن حنبل: ج۸ ص۲۰۹ ح۲۱۹۵۸).

5.. كانَ رَسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله أتَمَّ النّاسِ صَلاةً وأوجَزَهُم، كانَ إذا دَخَلَ في صَلاةٍ قالَ: اللهُ أكبَرُ، بِسمِ اللهِ‏ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ (كتاب من لا يحضره الفقيه: ج۱ ص۳۰۶ ح۹۲۰).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه نماز جماعت
    سایر پدیدآورندگان :
    مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3619
صفحه از 99
پرینت  ارسال به