۴. در حال رکوع اگر احساس کرد کسی می‌خواهد به او اقتدا کند، دو برابر زمان رکوع خود، صبر کند؛

۵. تا مأمومانِ دیر به جماعت پیوسته نمازشان را تمام نکرده‌اند، از جا برنخیزد.

آدابی که شایسته است نمازگزاران رعایت نمایند

بر اساس احادیثی که در فصل هفتم خواهد آمد، شایسته است مأموم نیز اموری را رعایت نماید مانند:

۱. انتخاب صف اوّل در صورتی که مزاحمتی برای دیگران نباشد؛

۲. مقدم داشتن افراد با فضیلت؛

۳. انتخاب سمت راست صف‌ها؛

۴. تکمیل کردن صف‌ها به ترتیب؛

۵. تنظیم دقیق صف‌ها و پر کردن فاصله‌ها؛

۶. رعایت کردن سکوت هنگام قرائت امام؛

۷. دنباله‌روی کامل از امام در حرکات نماز.

به امید آن که این نوشتار، سهم مؤثری در توسعه و تعمیق فرهنگ نماز جماعت در جوامع اسلامی داشته باشد.

پیروان مالک بر این باورند که امام نباید مرتکب فسقی شود که موجب بطلان نماز می‌شود، مانند این که نماز را بی وضو بخواند، یا سوره حمد را قرائت نکند. اما پرهیز کردن از ارتکاب فسق‌های دیگر که ارتباطی با نماز ندارند مانند شرابخواری و زنا از شرط‌های امام جماعت نیست، هر چند اقتدا به چنین اشخاصی مکروه است.^۱

امامت زن

بر پایه نظریّه فقهای همه مذاهب اسلامی زن نمی‌تواند برای نمازگزارانی که در میان آنها مرد وجود دارد، امامت کند، اما بر اساس فقه شافعی و حنبلی و نظر برخی فقهای شیعه، امامت زن برای زنان مشروع است.^۲

آدابی که شایسته است امام جماعت رعایت کند

برپایه روایاتی که در فصل ششم خواهد آمد، شایسته است امام جماعت مواردی را رعایت کند مانند:

۱. نماز را طول ندهد و حال ناتوان‌ترین مأمومان را در نظر داشته باشد؛

۲. به استثنای قرائت حمد و سوره در نمازهای ظهر و عصر، به گونه‌ای قرائت کند که نمازگزاران صدای او را بشنوند؛

۳. دعاهایش اختصاص به خود نداشته باشد و همه را دعا کند؛