روا می‌دانند^۱ اما فقیهان امامیه به جماعت خواندن نمازهای مستحب را به جز نماز باران مشروع ندانسته^۲ و در خصوص دو نماز عید فطر و عید قربان، ضمن فتوا دادن به استحباب برپایی آن در عصر غیبت، نسبت به جماعت برگزار کردن آن نیز متفاوت نظر داده‌اند. برخی آن را مطلقاً جایز و برخی دیگر حکم جواز را محدود به مواردی کرده‌اند که ولی فقیه یا نمایندگان وی این دو نماز را اقامه کنند. در همین حال، دسته دیگری از فقهای امامیه بر این باورند که در عصر غیبت، دو نماز عید را جز به نیت رجا نمی‌توان به جماعت برگزار کرد^۳.

تبعیت از امام جماعت

مأموم باید در افعال نماز از امام تبعیت کند و نمی‌تواند به عمد از وی پیشی بگیرد، هر چند در ذکرهای واجب و مستحب نماز، چنین تبعیتی بر عهده وی گزارده نشده است. و اما در خصوص این که پیروی از امام جماعت، شرط صحت نماز است و یا تنها شرط صحت جماعت، باید گفت: مطابق رأی مشهور فقیهان امامی و برخی مذاهب اهل سنت، پیروی نمازگزاران از امام جماعت در افعال نماز، تنها شرط صحت جماعت است و عدم رعایت دقیق آن اصل نماز را باطل نمی‌کند^۴.

صادر شده و در دوره‌های بعد و با تثبیت جامعه اسلامی، موضوع چنین روایاتی منتفی شده است^۱. گفتنی است با توجه به این که هیچ گزارشی در روایات و متون تاریخی از اجرای تهدیدهای مورد اشاره در دست نیست، گویا رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز بر آن بود تا از این راه، افراد مورد نظر را از کار ناشایست خود بازدارد بی آن که هرگز نیازمند اجرای تهدید خود شده باشد.

حکم شرعی شرکت در نماز جماعت

از دیدگاه فقهای شیعه اگر شرایط خاصی که در فقه از آنها یاد شده فراهم شود، برپایی و شرکت در جماعتِ نماز جمعه، نماز عید فطر و نماز عید قربان واجب خواهد بود، ولی حضور در نمازهای یومیه، مستحب مؤکد است. در عین حال، شرکت نکردن در نمازهای روزانه، اگر به صورت سبک شمردن و کم اعتنائی به نماز جماعت جلوه کند، جایز نیست^۲. ناگفته نماند که برخی فقهای اهل سنت شرکت در نماز جماعت در نمازهای یومیه را واجب عینی دانسته‌اند.^۳

جماعت، در نمازهای مستحب

بیشتر فقهای اهل سنت به جماعت خواندن همه نمازهای مستحب را