91
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

خود فرد نیست، بلکه محیط وی را نیز تحت تأثیر قرار می‏دهد و دیگران را نیز دچار رنج و محنت می‏کند (پراچاسکا و پراچاسکا، ۲۰۱۰). روشن است که آگاهی از پیامدهای زیانبار هر مشکل منجر به افزایش انگیزه و تلاش مضاعف فرد برای بهبودی سریع‏تر می‏شود (نک.: شریفی‏نیا، ۱۳۹۱).

بیان تفاوت بین ارزیابی مجدد محیطی و ارزیابی محیطی از آن‏رو اهمیت دارد که برخی پژوهشگران معنای ارزیابی محیطی را در درون ارزیابی مجدد محیط اشراب کرده‏اند، حال آنکه این مطلب درست نیست. روشن است که ما در این فرآیند به دنبال بیان آنیم که فرد چه فرآیندی را باید انجام دهد تا تغییر رفتار در او شکل بگیرد نه اینکه در این فرآیند بخواهیم بگوییم که محیط چه تغییری باید بکند تا رفتار فرد تغییر کند.

۱۰. رابطه یاری‏رسان۱

در سال ۱۹۶۱ کارل راجرز۲ رابطه یاری‏رسان را تعریف کرد. این رابطه، از نظر وی، رابطه‏ای است که در آن حداقل یکی از طرفین قصد دارد نمو، رشد و بلوغ و بالیدگی را ارتقا دهد یا عملکرد دیگران را بهبود بخشد (واندن‏بوس، ۱۳۹۱). این رابطه مشتمل بر ترکیبی از مراقبت، گشودگی، اعتماد، پذیرش و حمایت برای تغییر است (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰). مطابق این فرآیند، روابط میان‏فردی مراجع در جهت کسب حمایت، مراقبت و پذیرش از سوی اطرافیان گسترش می‏یابد. زیرا اغلب کسانی که دچار مشکلات روانی و ناهنجاری‏های رفتاری هستند از احساس بیگانگی و تنهایی رنج می‏برند. در این فرآیند، مراجعان از سیستم حمایتی برخوردار می‏شوند و احساس می‏کنند برای حل مشکلشان تنها نیستند و نزدیکانشان از آنها پشتیبانی می‏کنند (پراچاسکا و پراچاسکا، ۲۰۱۰).

1.. helping relationship

2.. Rogers, C.


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
90

درمانگر قرار می‏دهند (نک.: شریفی‏نیا، ۱۳۹۱). تصویرسازی از خود، شناسایی الگوهای سالم، و شفاف‏سازی ارزش‏ها، تکنیک‏هایی هستند که خودارزیابی را برای فرد حاصل می‏کنند (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰). فرآیند خودارزیابی مجدد، محرک مهمی برای افراد در مرحله تفکر و تأمل است و از مراحل تغییر محسوب می‏شود (لونگمیر - آویتال، گولوب، و پارسونز، ۲۰۱۰).

۹. ارزیابی مجدد محیط۱

ارزیابی مجدد محیطی در مقابل ارزیابی محیطی۲ قرار دارد. در ارزیابی محیطی متغیرهای محیطی و موقعیتی مؤثر بر رفتار را ارزیابی می‏کنیم. این ارزیابی ریشه در این تفکر دارد که بخشی از عملکرد اختلال‏آمیز به سبب نظام اجتماعی یا محیط اجتماعی خاص فرد است و نمی‏توان آن را تماماً به عوامل درون‏فردی یا ویژگی‏های شخصیتی نسبت داد (واندن‏بوس، ۱۳۹۱). بر این اساس ارزیابی محیطی دنبال روشن‏شدن این مطلب است که آیا می‏توان محیط و در نتیجه اختلال روانی را بهبود بخشید یا خیر (پورافکاری، ۱۳۹۲) که چه‏بسا بتوان جایگاه بحث آن را در کنترل محرک، شرطی‏سازی تقابلی و مدیریت وابستگی پیگیری کرد. در مقابل این مفهوم، مفهوم ارزیابی مجدد محیطی قرار دارد که بر اساس آن شخص به ارزیابی‏های شناختی و عاطفی در این باره می‏پردازد که چگونه رفتار او بر محیط پیرامونش تأثیر می‏گذارد و اینکه چگونه تغییردادن رفتار می‏تواند بر محیط تأثیر بگذارد (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰). مثلاً آنها درمی‏یابند که مصرف مواد نه‏تنها آثار تخریبی فراوانی بر خودشان دارد، بلکه بر روی اطرافیانشان نیز آثار مخربی بر جای گذاشته است. این ارزیابی آنان را متوجه می‏کند که اثر رفتار آسیب‏زا محدود به

1.. environmental reevaluation

2.. environmental assessment

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 833
صفحه از 192
پرینت  ارسال به