آموزش‏ها^۱ (مادوس^۲ و تانگنی،^۳ ۲۰۱۰).

در حقیقت، درمان‏هایی که شامل افزایش آگاهی است به گونه‏ای اطلاعات فرد را افزایش می‏دهد که شخص بتواند بهترین پاسخ را به اوضاع و احوال زندگی بدهد. در فرآیند افزایش آگاهی، اگر اطلاعاتی درباره اعمال و تجربیات درمانجو به خودش داده شود، «بازخورد»^۴ اتفاق افتاده است (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰). بازخورد برای افرادی است که در ادراک اینکه دیگران رفتار آنها را چگونه می‏فهمند، مشکل دارند (نک.: واندن‏بوس، ۱۳۹۱). از سویی اگر اطلاعاتی درباره رویدادهای محیطی به درمانجو داده شود «آموزش»^۵ روی داده است (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰). می‏توان تفسیرها را جزء مداخلاتی دانست که در همان بازخورد می‏گنجند و از سویی مشاهدات و مواجهه‏ها را نیز مداخلات مشترکی دانست که هم در بازخورد و هم در آموزش‏ها می‏گنجند.

بنابراین، فرآیندی مهم در طراحی انواع مداخله‏ها که در بیشتر مکاتب درمانی هم استفاده می‏شود افزایش آگاهی‏های فرد است. البته متعلق این آگاهی در مکاتب درمانی مختلف متفاوت است.

۲. تخلیه هیجانی/ تسکین نمایشی^۶

به طور کلی به آزادکردن هیجانات قوی و سرکوب‏شده تخلیه هیجانی می‏گویند (واندن‏بوس، ۱۳۹۱) که سبب رهایی‏دادن ایده‏ها و احساسات همراه آن می‏شود

نظری از تحلیل مقایسه‏ای نظام‏های روان‏درمانی اصلی به دست آمده‏اند (پراچاسکا، ۱۹۷۹، به نقل از: پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰). در این قسمت، این ده فرآیند معرفی می‏شود. توجه به این نکته لازم است که در ساخت طرح‏نماهای مداخله‏ای، این ده فرآیند، همان ده دسته کلی فرآیندهای تغییرند که تکنیک‏های درمانی، که در قالب متغیر مستقل برای تغییر متغیر وابسته (مشکل مراجع) هستند، تحت این ده فرآیند دسته‏بندی و از هم جدا می‏شوند.

۱. افزایش آگاهی^۱

افزایش آگاهی فرآیندی است که بر اساس آن آگاهی فرد درباره خویش، مثلاً آگاهی او درباره وضعیت، نیازها یا اهدافش افزایش می‏یابد (واندن‏بوس، ۱۳۹۱). اصولاً فرآیند آگاهی‏افزایی بر این فرض مبتنی است که هر چه مراجعان درباره مشکل روانی یا رفتار ناهنجار بیشتر بدانند، احتمال پرداختن به درمان و اجرای توصیه‏های درمانگر بیشتر می‏شود (پراچاسکا و پراچاسکا، ۲۰۱۰). در روان‏درمانی، متعلق این افزایش آگاهی، افزایش آگاهی فرد از علل، پیامدها و راه‏حل‏های درمان مشکل روانی یا رفتار ناهنجار است (همان). در بیان اهمیت این فرآیند باید گفت که افزایش آگاهی و هشیاری مراجع،‏ در واقع به منزله زیرساخت هر نوع بهبود و تغییر رفتار است. این فرآیند، به‏ویژه در ابتدای درمان که احتمالاً مراجع از انگیزه کافی برای تداوم فعالیت‏های درمانی برخوردار نیست، بسیار ضروری و اثربخش است (شریفی‏نیا، ۱۳۹۱). مداخلاتی که می‏توانند آگاهی را افزایش دهند عبارت‏اند از: مشاهدات،^۲ مواجهه‏ها،^۳ تفسیرها،^۴ بازخوردها و