21
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

درمان مشکلات او در فضایی مبتنی بر تعامل بر اساس حسنه متقابل (شفیع‏آبادی و ناصری، ۱۳۸۰). راهنمایی هدفی کلی دارد و آن کمک به فرد برای یافتن راه خود و رسیدن به درجات بالاتری از کمال و معرفت و آگاهی است (همان). همچنین، راجرز۱ (به نقل از: حسینی بیرجندی، ۱۳۸۴)، هدف راهنمایی را تسهیلِ رشد شخصی، روانی و بلوغ اجتماعی افراد از طریق کمک به آنها می‏داند. در واقع، راهنمایی، فرآیندی با هدف یاری‏رسانی مراجع در راستای تصمیم‏گیری آزادانه و البته سازنده در مسیر رشد است.

مشاوره۲

«مشاوره» رابطه‏ای است پویا و هدفمند که بر اساس مشارکت مشاور و مراجع، و با روش‏هایی منطبق بر نیازمندی‏های مراجع انجام می‏گیرد. در این خصوص بر توجه به خودشناسی و تصمیم‏گیری از طرف خود مراجع تأکید می‏شود (شریفی، ۱۳۷۴). مشاوره دو ویژگی مهم دارد؛ اول آنکه در مشاوره باید رابطه بین مراجع با یک نفر به عنوان مشاور برقرار شود. پس رفع مشکل از طریق مطالعه کتاب، مشاوره نیست. دوم آنکه هدف مشاوره، کمک به مراجع است نه اجبار مراجع به انجام‏دادن کاری (نک.: حسینی بیرجندی، ۱۳۸۴). بنابراین، مشاوره نیز فرآیندی است با هدف یاری‏رسانی مراجع به منظور تصمیم‏گیری آزادانه و سازنده که در آن به وجود رابطه‏ای دوطرفه بین دو فرد (مشاور و مراجع) تأکید می‏شود.

در فرآیند «راهنمایی»‏ و «مشاوره» دو نقطه مشترک وجود دارد: یکی بینش‏افزایی درباره توانمندی‏ها و شرایط محیطی، و دیگری تصمیم‏سازی، یعنی یاری‏رسانی در اتخاذ تصمیم منطقی در مشکلات. از همین‏رو، برخی کتب علوم تربیتی و روان‏شناسی، «مشاوره» و «راهنمایی» را مترادف هم به کار برده‏اند اما برخی دیگر

1.. Rogers, C. R.

2.. counseling


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
20

بنابراین، مدل را می‏توان «خلاصه‏ای نمادین مبتنی بر یک دیدگاه خاص درباره واقعیتی فیزیکی یا مفهومی دانست». مدل‏ها بسته به موضوعات و اهداف متفاوت پژوهشی‏شان، مسائل مختلفی را بررسی می‏کنند و در نتیجه انواع مختلفی می‏یابند، همچون مدل‏های فیزیکی، مدل‏های ریاضی، مدل‏های آماری، مدل‏های گرافی، مدل‏های نرم‏افزاری و.... در این میان، یکی از کاربردهای مدل، در روان‏شناسی و مباحث درمانی است که در قالب مدل‏های درمانی به کار می‏رود. در این باره، مدل‏های درمانی گوناگونی مطرح شده که مهم‏‏ترین آنها عبارت است از: ۱. مدل‏های روان‏پویشی که در آن تمرکز بر پویایی‏های شخصیت است؛ ۲. مدل‏های شناختی‏رفتاری که بر افکار و رفتار به عنوان معیار کارکرد روان‏شناختی تمرکز می‏کند؛ ۳. مدل‏های سیستمی که افراد را در بافتی در نظر می‏گیرد که آن بافت از سیستم بین فردی پیچیده‏ای درست شده است (بِنِت،۱ ۲۰۰۲). از این‏رو می‏توان مدل‏های درمانی را عرضه‏کننده شبکه‏ای از مفاهیم و فرآیندهای اساسی روان‏شناختی به صورت نمادی، با هدف ایجاد تغییر در رفتارها، شناخت‏ها و هیجان‏های ناسازگار دانست.

با توجه به مبحث «مدل» و «مدل‏های درمانی»، آنچه به صورت مشخص از بحث مدل در این نوشتار مد نظر است، معرفی مفاهیم و تبیین روابط بین آن مفاهیم با هدف کشف چارچوب کلی طراحی بسته‏های مداخله‏ای در قالب راهنماهای درمانی و مداخله‏ای است که مسیر مباحث را در فصول آینده مشخص می‏کند.

راهنمایی۲

«راهنمایی» یعنی مطالعه همه‏جانبه فرد و بررسی نظریات و امکانات مختلف برای گسترش بینش و آگاهی فرد و کمک به انتخاب‏های معقول و سازنده او و در نتیجه

1.. Bennett, M.

2.. guidance

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 729
صفحه از 192
پرینت  ارسال به