169
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

جمعیتی که برای نشان‏دادن کارآمد بودن مداخله در آنها انتخاب می‏شود، باید خاص باشد؛ چراکه با توجه به گوناگونی مشکلات/ توانمندی‏هایی که محققان برای آن مداخله‏ها را می‏سازند، لازم است محققان، جامعه هدف مداخله خود را به‏روشنی مشخص کنند. بنابراین، به جای آنکه از تأثیرگذاربودن یا نبودن مداخله خاصی پرسش کلی شود، باید این پرسش مطرح شود که: آیا این مداخله برای درمان این مشکل خاص/ ارتقای این توانمندی خاص، و این جمعیت خاص تأثیر دارد یا خیر؟ برای مشخص‏کردن جمعیت‏های خاص هدفِ درمان، می‏توان از روش‏های مختلفی استفاده کرد، مثلا استفاده از مجموعه تشخیصی آماری انجمن روان‏شناسی آمریکا در اختلال‏های روانی (DSM)، استفاده از نمرات برش،۱ و استفاده از پرسش‏نامه‏های معتبر (چمبلس و هالون، ۱۹۹۸).

سپس برای رسیدن به پاسخ این پرسش که آیا واقعاً طرح‏نمای مداخله‏ای طراحی‏شده، برای مراجعان خاص مد نظر، مؤثر است یا خیر، مناسب است سه روش زیر در پیش گرفته شود:

الف. مقایسه گروهی که مداخله جدید را می‏گیرد با گروهی که کلاً مداخله‏ای دریافت نمی‏کند؛ مثلاً در کنار گروهی که درمان را دریافت می‏کند گروهی داشته باشیم که روی آن سنجش‏های اولیه راجع به وجود مشکل انجام شده باشد، اما به این گروه درمان داده نشود. اگر در دو بررسی پژوهشی یا بیش از دو بررسی که تیم‏های پژوهشی مستقل از هم اجرا می‏کنند، نشان داده شود که گروه دریافت‏کننده درمان در مقایسه با گروهی که درمان دریافت نکرده‏اند بهبود معناداری یافته‏اند، اینجا است که می‏توان درمان گروه دوم را مؤثر دانست. هر چقدر گروه‏های پژوهشی مستقل بیشتری این درمان را به کار ببندند و هر چقدر موقعیت‏های گوناگون پژوهشی در این درمان بررسی شود و تأثیرداشتن این درمان

1.. cutoff scores


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
168

اجرای مرحله دوم نیازمند مطالعات کارآزمایی‏های کنترل‏شده تصادفی (RCT) است. بازاجرای۱ طرح‏نمای مداخله‏ای به دست پژوهشگران جدید سوگیری‏های احتمالی نخستین پژوهشگر/ تیم پژوهشی را در مرحله امکان‏سنجی مشخص می‏کند و مانع اعتماد به صرف یافته‏های یک پژوهشگر یا یک تیم پژوهشی در موقعیتی خاص می‏شود. بنابراین، اگر صرفاً یک مطالعه از تأثیرگذاری درمان خاصی حمایت کند، یا اینکه اگر همه پژوهش‏ها را صرفاً یک تیم پژوهشی انجام دهد، یافته‏های پژوهشی هرچند محتمل و امیدبخش به نظر می‏رسد اما تا زمانی که این درمان را تیم پژوهشی دیگری مستقلاً اجرا نکند و تأثیر آن ثابت نشود، نمی‏توان کارآمد دانست (چمبلس و هالون، ۱۹۹۸). بنابراین، صرفاً زمانی درمان، کارآمد شناخته می‏شود که حداقل در دو مطالعه تیم‏های پژوهشی مستقل از هم اجرا کنند و تأثیر درمانی آن در هر دو مطالعه نشان داده شود (همان).

برای اجرایی‏کردن مرحله دوم لازم است سازوکاری نظام‏مند برای بازاجراهای مجدد به همت تیم‏های جدید پژوهشی در موقعیت‏های مختلف محل توجه قرار گیرد۲ که می‏توان آنها را در قالب دستورالعملی با سرفصل‏های زیر تنظیم کرد تا بتوان از طریق آن، طرح‏نمای مداخله‏ای تدوین‏شده را، تحت نظامی تعریف‏شده، در اختیار گروه‏های پژوهشی جدیدی که قرار است آن را گسترش دهند، قرار داد.

بیان منطق تفصیلی

در بخش نخست، شواهد تجربی حمایت‏کننده از اثربخشی طرح‏نمای مداخله‏ای جدیدی که در مرحله قبل تنظیم و اجرا شده است به صورت خلاصه بیان می‏شود. همچنین، خلاصه‏ای از اطلاعات مربوط به پردازش یافته‏ها عرضه می‏گردد (کارول و رونساویل، ۲۰۰۸).

1.. replication

2.. در کنار آن، در صورت نیاز، تغییراتی متناسب در طرح‏نمای مداخله‏ای اجرا خواهد شد.

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 864
صفحه از 192
پرینت  ارسال به