145
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

رساند. با این حال ممکن است مراجع گهگاه از انجام‏دادن تکالیف سرباز زند. راهبردی مشترک برای پرداختن به تکالیف کامل‏نشده آن است که با این دسته از تکالیف به عنوان منبعی از اطلاعات درباره مشکلات مراجع از جهت سازگارنبودن تکلیف با موقعیت‏ها و نیازهای مراجع برخورد شود. این منبع اطلاعاتی در واقع دلایل مهمی را درباره مشکل حاضر مراجع روشن می‏کند. این دلایل می‏تواند مشکلاتی در جنبه عمل یا مشکلاتی در جنبه فکر مراجع درباره تکلیف باشد. اگر دلیل انجام‏ندادن تکلیف، بیماری مراجع باشد، درمانگر می‏تواند تکلیف قبل را تکرار کند تا مراجع آن را انجام دهد.

۱۰. درمانگران باید به مراجعان کمک کنند تا آنها مشخص کنند و به‏تفصیل نمایان کنند که از تکالیفی که موفقیت‏آمیز بوده یا نبوده است چه چیزی یاد گرفته‏اند. یکی از مزایای مهم و متمایز تکلیف‏دهی در درمان و مشاوره آن است که برای مراجع فرصت بیشتری برای آموختن فراهم می‏کند. به این منظور باید درمانگر از مراجع درباره هر آنچه آموخته است بپرسد. درمانگر همچنین از مراجع می‏خواهد این آموخته‏ها را ضبط کند تا در مواقع نیاز که با مشکلات جدیدی مواجه می‏شود به سراغ آنها برود و درس‏های آموخته‏شده را مرور کند. درمانگر در واقع در هر جلسه باید در قالب شخصی کاوشگر دلایل موفق‏شدن یا نشدن مراجع در انجام‏دادن تکالیف را بررسی کند. بر این اساس درمانگران قبل از آنکه تکلیف جدید را بیان کنند، مناسب است درباره مشکلات احتمالی بر سر راه انجام‏دادن تکلیف بعدی پیش‏بینی‏هایی کنند و این پیش‏بینی‏ها را بعد از انجام‏دادن تکلیف در جلسه بعد ارزیابی کنند. این کار به آگاهی هر چه بیشتر مراجع درباره تغییراتی می‏انجامد که در احساس و اندیشه او روی می‏دهد (نک.: نیلسون، ساتونگوی و بارویک، ۲۰۰۷).


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
144

چه چیزی برای تکلیف خانگی متناسب با هدف درمانی جلسه، مفید است. اگر مراجع تکلیفی را مطرح کرد که از نظر درمانگر مناسب نبود، درمانگر می‏تواند با شیوه «پرسش‏های سقراطی» مراجع را به سمت آنچه مطلوب درمان است هدایت کند. به‏کارگیری شیوه وضع تکالیف با مشارکت، به پذیرش تکالیف از سوی مراجع و نیز امکان انجام‏دادن تکالیف کمک می‏کند.

۸. تکالیف جدید باید بازخورد مراجع از تکالیف پیشین را در قالب تکلیف جدید، ترکیب و متحد کند.‏ پرسیدن راجع به احساس مراجع درباره تکلیف و اینکه آیا تکلیف برای او پذیرفتنی است یا خیر، درمانگر و مراجع را به وحدت نظر می‏رساند و سبب می‏شود مراجع، درمانگر را از تکالیفی که برای او آسان نیست یا به انجام‏دادن آنها بی‏میل است آگاه کند. همچنین، زمانی که تکالیف گذشته در جلسه حاضر محل بحث قرار گیرد، درمانگر می‏تواند از مراجع درباره موانع و مشکلاتی که با آنها در حین انجام‏دادن تکلیف مواجه شده است بپرسد. با توجه به تجربه به‏دست‏آمده از این پاسخ‏ها، آنها می‏توانند تکلیف را به صورتی که مفید باشد تنظیم کنند و دچار تکلیف‏های غیرعملی یا کم‏فایده در مسیر درمان نشوند. پژوهشگران تأکید کرده‏اند که حداقل ده دقیقه از هر جلسه به مرور تکالیف جلسه/ هفته قبل با هدف گرفتن بازخورد و مشکلات مراجع در راه انجام‏دادن تکالیفی که باید انجام می‏داده، اختصاص یابد. بازخورد مراجع درباره هر تکلیف باید به عنوان چارچوبی برای دادن تکلیف بعدی لحاظ شود.

۹. باید دلیل یا دلایل سرپیچی مراجع از انجام‏دادن تکلیف مشخص شود و از این دلایل به عنوان منبعی مفید در بازخوردگرفتن استفاده شود. روشن است که انجام‏دادن کامل تکالیف، به بهبود مراجع کمک می‏کند. برای جلوگیری از سرپیچی مراجع از انجام‏دادن تکالیف باید از قبل با وضع قوانینی این مطلب را به قبول مراجع

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 918
صفحه از 192
پرینت  ارسال به