133
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

مداخله برای طرفین و سهم هر کدام در تأمین اهداف مداخله مشخص‏تر می‏شود و لذا انتظارات طرفین از این همکاری روشن خواهد شد.

۱. ۱۲ - معرفی ابزار/ ابزارهای خودنظارتی

اگر م.ش. در دوره کاربندی طرح‏نمای مداخله‏ای احساس کنند که در حال تغییر به سمت بهبودی هستند، انگیزه‏شان در درمان/ ایجاد و تقویت توانمندی، قوی می‏شود و از سویی درمانگر/ مربی نیز از صحت طرح‏نمای مداخله‏ای (در مرحله تدوین طرح‏نمای مداخله‏ای) یا از صحت اجرای طرح‏نمای مداخله‏ای (در مرحله استفاده از طرح‏نمای مداخله‏ای، زمانی که کارآمدی آن ثابت شده است)، مطمئن می‏شود. معرفی ابزار/ ابزارهای خودنظارتی متناسب با اهداف مداخله مد نظر در طرح‏نمای مداخله‏ای نیز مفید و مؤثر است. حتی این ابزارها می‏تواند از ابزارهای خودساخته محقق برای طرح‏نمای مداخله‏ای باشد و در واقع این ابزارها به م.ش. و درمانگر/ مربی درباره صحت طرح‏نمای مداخله‏ای بازخورد می‏دهد.

از سویی، یک کارکرد مهم برای این ابزارها، مشخص‏کردن مسائلی از این قبیل است: ۱. روشن‏شدن این نکته برای درمانگر/ مربی که چه زمانی، مراجع/ مشارکت‏کننده برای حرکت به مرحله بعدی مداخله آمادگی دارد؛ ۲. مشخص‏کردن اینکه آیا محتوای جلسه (یا جلسات) قبلی مداخله نیاز به تکرار/ بازبینی دارد یا خیر؛ ۳. مشخص‏کردن آمادگی مراجع/ مشارکت‏کننده برای پایان‏یافتن مداخله.

۱. ۱۳ - پاسخ‏گویی به ابهامات

در انتهای این بخش، آخرین محور، پاسخ‏گویی به پرسش‏های احتمالی م.ش. درباره مطالب مطرح‏شده است. وجود ابهامات می‏تواند به کاهش انگیزه فرد/ افراد در همکاری و ادامه کار منجر شود. پیشنهاد می‏شود در هر طرح‏نمای مداخله‏ای در این بخش با استفاده از پرسش‏هایی باز - پاسخ، م.ش. را به مشارکت در این


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
132

بیان همدلانه درمانگر درباره اینکه از گرفتاری مراجع/ مراجعان خود آگاهی دارد و می‏داند این مسئله چه مشکل یا مشکلاتی را در زندگی آنها به وجود آورده است؛ در مداخلات غیردرمانی بیان انگیزه‏ساز از سوی مربی برای آگاهی‏دادن به شرکت‏کنندگان که در صورت ایجاد توانمندی مد نظر، چه اتفاقات مثبتی در زندگی شخص خواهد افتاد.

o بیان واقع‏نگرانه درمانگر درباره اینکه می‏داند نمی‏تواند همه مسائل مشکل‏ساز برای مراجعان را در یک جلسه یا حتی در طول جلسات درمانی به طور کامل درمان کند، اما با این حال می‏تواند مهارت‏هایی به مراجعان بیاموزد که به آنها کمک کند تا در آینده بهتر از عهده مسائل و مشکلات خود برآیند، به این صورت که مشکلات را با میزان و شدت کمتری تجربه خواهند کرد. به همین نحو، مربی لازم است با بیانی واقع‏بینانه، به جای اغراق درباره آثار مثبت هر توانمندی، از آثار واقعی و عملی ایجاد آن توانمندی در زندگی مشارکت‏کننده سخن بگوید.

o بیان پیش‏گویانه درمانگر درباره اینکه شرکت در جلسات در طول مدت معینی به صورت منظم قطعاً مشکلات مختلفی را می‏تواند به همراه داشته باشد اما صبر و حوصله و همکاری مراجعان می‏تواند پاداش مناسبی برای این صبر باشد. بنابراین، از ابتدا مراجعان/ مشارکت‏کنندگان درباره مشکل یا مشکلات احتمالی قابل پیش‏بینی بر سر راه شرکت منظم در جلسات با درمانگر صحبت، و راهکارهای لازم را جست‏وجو کنند. درباره مسائل پیش‏بینی‏ناپذیر هم تصمیمی کلی گرفته شود.

o بیان مسئولیت‏های خود در مقام درمانگر/ مربی و نیز مسئولیت‏های مراجع در مقام درمانجو/ مشارکت‏کننده به واقع‏بینانه‏کردن فرآیند مداخله کمک می‏کند. هر چه این مسئولیت‏ها واضح، واقعی، و عملیاتی‏تر تعریف شود، فرآیند

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 764
صفحه از 192
پرینت  ارسال به