127
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

تحت بررسی مشخص می‏شوند و بیان می‏شود که این مداخله با آن مداخله‏ها به چه صورت تفاوت می‏یابد؟ ۲. مقایسه با رویکردهای غیرمشابه: روش‏های مداخله‏ای موجود غیرمشابه برای مداخله روی این اختلال یا م.ت. مشخص می‏شود؟۱ در هر دو حالت، در صورت امکان بیان می‏شود که این مداخله، چه چیزی در رویکردهای مشابه و غیرمشابه را می‏تواند بهبود ببخشد (نک.: همان).

البته نیازی به عرضه تفصیلی این بحث نیست تا ذهن مراجع/ مشارکت‏کننده بی‏جهت درگیر نشود اما مطرح‏کردن این بحث از آن جهت مفید است که اطمینان بیشتری به طرح‏نمای مداخله‏ای پیش رویش پیدا کند، از این جهت که مجریان طرح را آگاه به جوانب کار تشخیص دهد و احیاناً ابهاماتی را که ممکن است در آینده از این جهت برای آنها پیش بیاید زودتر مطلع شود و در همین جلسه اول در بخش رفع ابهامات، آنها را برطرف کند.

۱. ۸ - تصریحِ مداخلات معین

والتز و همکاران او (۱۹۹۳) مدلی مفید برای مشخص‏سازی روان‏درمانی‏ها مطرح کرده‏اند که بر اساس آن مدل، چهار ویژگی مناسب است بیان شود: عناصر ضروری و مختص به این درمان، عناصر ضروری اما غیرمختص به این درمان، عناصر توصیه‏شده (پیشنهادی) درمان، عناصر ممنوع در این درمان (کارول و رونساویل، ۲۰۰۸). بر این اساس، در بخش تصریح مداخلات معین،‏ به چهار نکته اشاره می‏شود: ۱. عناصر ضروری و مختص به این مداخله چیست؛ یعنی چه اجزای فعال خاصی هستند که منحصر و ضروری برای این درمان‏اند (مداخلات اختصاصی در این درمان کدام‏اند)؛ ۲. عناصر ضروری ولی غیرمختص به این مداخله کدام‏اند؛ یعنی مداخلاتِ ضروری برای این مداخله که منحصر به این مداخله نیستند کدام‏اند؛ و

1.. مثلاً دارودرمانی نوعی مداخله زیستی غیرمشابه در مقایسه با درمان شناختی‏رفتاری است که نوعی مداخله روان‏شناختی است.


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
126

مطالعات قبلی برای متغیر وابسته مشخص شده است و نیز تعداد مؤلفه‏های مد نظر در متغیر وابسته مشخص می‏شود.

برای معرفی هر چه بهتر اهداف به مراجع/ شرکت‏کننده، توجه به نکات زیر مفید است:

۱. تعیین و تصریح اهداف مداخله که در آن اهداف اصلی مداخله تصریح می‏شود، و راهبردهای اولویت‏بندی اهداف برای مراجع/مشارکت‏کننده بیان می‏شود؛ ۲. ارزیابی اهداف مراجع/شرکت‏کننده از شرکت در این مداخله؛ ۳. تعیین رفتارهای هدف و اهداف، که در آن سایر قلمروهای م.ت. به عنوان نمونه‏هایی از اهداف که اساساً باید خارج از این مداخله به آن پرداخته شود (و ممکن است تصور شود در این مداخله باید به آن پرداخت)، مشخص می‏شود؛ ۴. شیوه مذاکره درباره تغییر هدف که در آن راهکارهای مذاکره مجدد درباره اهداف، هم‏زمان با پیشرفت مداخله بیان می‏شود (نک.: نزو و نزو، ۲۰۰۸).

۱. ۶ - بیان پیش‏فرض‏ها و فرض‏ها

در این بخش، درمانگر/ مربی به پیش‏فرض‏ها و فرض‏های نظری و عملی، که قبل از شروع فرآیند مداخله، توجه‏دادن م.ش. به آنها لازم است، اشاره می‏کند. پیش‏فرض‏ها و فرض‏ها در واقع ساختار فکری فرد/ افراد را برای ورود به مداخله مد نظر آماده می‏سازد و نیز از جهت انگیزشی می‏تواند زمینه‏های همکاریِ بهتر آنها را رقم بزند. بی‏توجهی به تبیین پیش‏فرض‏ها و فرض‏ها می‏تواند مخاطب را در جریان مداخله، با سردرگمی‏هایی همراه کند که در نتیجه، کار مداخله کُند شود یا بعضاً رو به قطع برود.

۱. ۷ - مقایسه با سایر رویکردهای مداخله‏ای

در این بخش،‏ اطلاعاتی اجمالی و مفید در قالب دو مقایسه به مراجع/ مشارکت‏کننده داده می‏شود: ۱. مقایسه با رویکردهای مشابه: که در آن مداخله‏های موجودِ مشابهِ با این مداخله، برای مداخله در این اختلال یا م.ت.

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 779
صفحه از 192
پرینت  ارسال به