مقدمه

رشد و تکامل انسان حرکتی معنادار و هدفمند است (اریکسون،^۱ ۱۹۶۳؛ راجرز،^۲ ۱۹۶۱؛ وون،^۳ ۱۹۹۱، به نقل از: وست، ۱۳۸۷). رشد جسمانی، همراه و هم‏زمان با رشد روانی و اجتماعی، بدین معنا است که انسان از فضای بسته به فضاهای باز انتقال می‏یابد: از رحم مادر به آغوش مادر، از آغوش مادر به محیط خانواده و از آنجا به مدرسه که فضایی بزرگ‏تر است. در ادامه انسان از مدرسه به جامعه رهسپار می‏شود و از جامعه به سوی آینده و تلاش برای ساختن جهانی بهتر، و از آینده، به فضای لایتناهیِ زندگیِ پس از مرگ؛ انسان برای ورود به هر فضا و استقرار سالم در آن موقعیت و نیز انتقال سالم از آن فضا به فضاهای بازتر نیازمند بررسی دقیق نیازها و خواسته‏های خود در هر مرحله و آشناشدن با مطالبات محیط‏های گوناگون و اقتضائات هر یک از آن محیط‏ها و نقش‏های جدیدش در هر محیط و الزاماتی است که هر محیط متوجه او خواهد کرد. شکی نیست که به وجود آمدن اختلال در هر یک از ابعاد وجودی انسان (جسمی، روانی، اجتماعی، معنوی) در هر مرحله از فضاهای جدیدی که تجربه می‏کند، ممکن است باعث به وجود آمدن اختلال و بیماری روانی شود (نک.: وست، ۱۳۸۷) و مانعی بر سر راه رشد و

اسلامی - روان‏شناختی این گروه را بر آن داشت تا برای رفع این خلأ اقدام کند. جناب آقای علی صادقی‏سرشت مسئولیت این پروژه را بر عهده گرفت و در این راه از همفکری آقایان دکتر مهدی عباسی و دکتر حمید رفیعی‏هنر برخوردار بود. نتیجه این تحقیق اکنون در اختیار شماست. در این اثر سعی شده است انواع مداخلات، روش و مراحل تهیه محتوای مداخلات، روش و مراحل تدوین طرح‏نمای مداخلات و نیز مراحل آزمون مداخلات بیان شود. از همه شما اساتید و پژوهشگران محترم و دانشجویان گرامی در خواست می‏کنیم با ارائه نظرات خود، ما را در اصلاح و یا تقویت این اثر یاری دهند.

در پایان بر خود لازم می دانیم از آیت اللّٰه ری شهری (به عنوان مؤسس پژوهشگاه و فراهم کننده بستر فعالیتهای علمی) و از جناب آقای دکتر علی صادقی‏سرشت به خاطر ژرف‌اندیشی و پشت‏کار، و از حجة الاسلام دکتر مهدی عباسی به خاطر همکاری علمی و از حجة الاسلام دکتر حمید رفیعی‏هنر به خاطر نظارت علمی ارزیابی این اثر، قدردانی کنیم. همچنین از کلیه بخش‏های ستادی و نیز واحد آماد‌ه‌سازی کتاب که زمینه چاپ اثر را فراهم کردند، تشکر می‌کنیم.

با سپاس فراوان

دهه فجر ۹۷ مصادف با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی

گروه روانشناسی اسلامی پژوهشگاه قرآن و حدیث