101
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

کنند و تعداد مراحل این مدل را به پنج مرحله برسانند (پراچاسکا و دیکلمنت، ۱۹۸۶، ۱۹۸۵، ۱۹۸۳ به نقل از: پراچاسکا، دیکلمنت، و نوکراس، ۱۹۹۲:؛ مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰).

افراد در مرحله آماده‏سازی به صورت جدی قصد تغییر در سی روز آینده را دارند (نوکراس، کربس و پراچاسکا، ۲۰۱۱:؛ پراچاسکا و پراچاسکا و لوسکو، ۲۰۰۱:؛ دیکلمنت و همکاران، ۱۹۹۱، به نقل از: پراچاسکا، دیکلمنت و نوکراس،‏ ۱۹۹۲) و پیش از این قدم‏های کوچکی را به سمت هدف برداشته‏اند (پراچاسکا، پراچاسکا، و جانسون، ۲۰۰۶؛ مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰)؛ مثلاً فردی سیگاری در روز پنج سیگار کمتر کشیده یا سیگار اولش را در روز توانسته است سی دقیقه به تأخیر بیندازد؛ بیش از مدت‏زمان تأخیرانداختنی که در مرحله پیش‏تأمل و تأمل بود (نک.: نوکراس، کربس، و پراچاسکا، ۲۰۱۱:؛ پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰:؛ دیکلمنت و همکاران، ۱۹۹۱، به نقل از: پراچاسکا، دیکلمنت و نوکراس،‏ ۱۹۹۲)؛ البته هرچند افراد در مرحله آمادگی رفتار مشکل‏آفرین خود را کاهش داده‏اند (یا شروع به ایجاد توانمندی مد نظر کرده‏اند) اما هنوز به ملاک لازم برای اقدام مؤثر (مرحله اقدام) نرسیده‏اند (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰)؛ همچون ترک سیگار، مواد مخدر و الکل (یا مثلاً ایجاد توانمندی شکرگزاری) (پراچاسکا، دیکلمنت و نوکراس،‏ ۱۹۹۲).

در حقیقت، مرحله آمادگی مربوط به تصمیم‏گیری برای جست‏وجوی درمان یا پیگیری کمک‏های در دسترس است (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰) که در آن افراد باید هدف‏ها و اولویت‏های خود را تعیین کنند و همچنین به برنامه عملی خاصی که انتخاب می‏کنند‏ متعهد شوند (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰). افرادی که در مرحله آمادگی هستند فواید حاصل از تغییر را بیش از هزینه‏های تغییر برآورد می‏کنند، درباره تغییر مطمئن‏ترند و راجع به تغییرنکردن کمتر وسوسه می‏شوند، برای تغییر برنامه‏ریزی می‏کنند و همچنین، بیماران مستعدی برای مشارکت در برنامه درمانی هستند (پراچاسکا، پراچاسکا، و جانسون، ۲۰۰۶). به عبارت دیگر، مخاطبان مستعدی برای مشارکت در برنامه مداخله مثبت‏اند.


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
100

سبب می‏شود مدت طولانی در این مرحله باقی بمانند بدون آنکه قصد تغییر داشته باشند. این پدیده را تأمل مزمن۱ یا تأخیر رفتاری۲ می‏نامند (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰).

تحقیقی درباره ۲۰۰ سیگاری نشان داد که آنها به مدت دو سال در این مرحله بودند بدون اینکه عمل مؤثری انجام دهند (دیکلمنت و پراچاسکا، ۱۹۸۵؛ پراچاسکا و دیکلمنت، ۱۹۸۴؛‏ به نقل از: پراچاسکا، دیکلمنت، و نوکراس، ۱۹۹۲). همچنین، در یکی از تحقیقات گروهی مشتمل بر ۲۰۰ نفر که در مرحله تأمل بودند، دو سال پیگیری شدند و پاسخ متوسط این گروه، ماندن در مرحله تأمل برای کل دو سال، بدون پیش‏روی به سمت درمان عملی بود (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰).

حرکت از مرحله پیش‏تأمل به مرحله تأمل نیازمند به‏کاربردن فرآیندهای شناختی و عاطفی، همچون افزایش آگاهی و تسکین نمایشی (تخلیه هیجانی) است (دیکلمنت و همکاران، ۱۹۹۱؛ پراچاسکا و دیکلمنت، ‏۱۹۸۳؛ به نقل از: مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰). همچنین، حرکت از مرحله تأمل به مرحله آمادگی نیاز به فرآیندهای ارزیابی، یعنی خودارزیابی مجدد و ارزیابی مجدد محیط، دارد (مادوس و تانگنی، ۲۰۱۰).

افراد این مرحله برای حرکت‏کردن از دام نشخوار فکری (تأمل مزمن) نیاز به گرفتن تصمیم قاطعی برای شروع تغییر دارند؛ تصمیمی که از گام‏های کوچک مقدماتی برای عمل به منظور زمینه‏سازی اقدامات لازم برای حرکت به مرحله بعد شروع می‏شود (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰). درمانگرانِ مراجعانی که در مرحله تأمل قرار دارند در قامت «معلم سقراطی» هستند که می‏کوشند مراجعان را به بینش درباره وضعیتشان برسانند (نوکراس، کربس و پراچاسکا، ۲۰۱۱).

مرحله سوم: آماده‏سازی

هفت سال طول کشید تا محققان فرانظری این مرحله را به مدل فرانظری اضافه

1.. chronic contemplation

2.. behavioral procrastination

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 907
صفحه از 192
پرینت  ارسال به