پریدی،^۱ گِهرد اسچالتز،^۲ ۱۹۸۸؛ مسکونافی،^۳ دیکلمنت، پراچاسکا، ولیسر،^۴ ۱۹۸۹؛ به نقل از: پراچاسکا، دیکلمنت و نوکراس، ۱۹۹۲). در این میان، مدل فرانظری (که محصول تحلیل مقایسه‏ای بین نظریات درمانی گوناگون است) به طور کلی و مراحل تغییر (مطرح‏شده در این مدل) به طور خاص، نه‏تنها سودمندی تطبیق و یکپارچه‏کردن درمان‏ها را برای درمان افراد ثابت کرده‏اند (نوکراس، کربس^۵ و پراچاسکا،^۶ ۲۰۱۱)^۷ بلکه این نکته را نیز یادآور شده‏اند که همه افراد در یک مرحله از تغییر نیستند. از این‏رو توجه به بحث مراحل تغییر در هنگام نگارش طرح‏نماهای مداخله‏ای می‏تواند مفید باشد. بنابراین، در بحث مراحل تغییر و نگارش طرح‏نمای مداخله‏ای دو بحث مطرح است؛ نخست آنکه، مراحل تغییر چیست؛ و دوم آنکه، رابطه بحث مراحل تغییر با بحث نگارش طرح‏نمای مداخله‏ای چگونه است.

درباره بحث نخست، یعنی بحث مراحل تغییر، پراچاسکا و نوکراس (۲۰۱۰) شرط آن را که بتوان از فرآیندهای تغییر (که تکنیک‏های ذیل این فرآیندها در حکم متغیرهای مستقل‏اند) به صورت مناسب استفاده کرد آن می‏دانند که شخص از «مراحل تغییر» به‏خوبی آگاهی داشته باشد. در واقع، مراحل (پنج‏گانه) یکی از ابعاد مهم در بحث تغییر بوده و در هر یک از این پنج مرحله، خود،‏ مجموعه خاصی از نگرش‏ها، قصدها و رفتارهای فردی را نشان می‏دهد که در چرخه تغییر قرار گرفته است (پراچاسکا و نوکراس، ۲۰۱۰) و به بیان دقیق‏تر، مراحل تغییر مجموعه‏ای

این فرآیند در حقیقت با هدف تداوم بهبودی و پیش‏گیری از عود بیماری یا اختلال رفتاری صورت می‏گیرد، و در آن مراجع تشویق می‏شود با پیوستن به گروه‏های خودیار یا به صورت انفرادی به دیگر مبتلایان و نیازمندان کمک کند. او در این فرآیند با انتقال تجارب بهبودی‏بخش خود به سایرین، ضمن کمک به نجات دیگران، تداوم بهبودی خویش را تضمین می‏کند. زیرا وقتی فردی در موقعیت نجات‏بخشی و الگوبودن قرار می‏گیرد مسئولیت الگوبودن، او را به مراقبت از خویش و پیش‏گیری از بروز مجدد بیماری یا رفتار نابهنجار وامی‏دارد (شریفی‏نیا، ۱۳۹۱).

جالب آنکه نظام‏های روان‏درمانی با اینکه درباره محتوای تغییر با هم اختلاف‏نظر دارند، اما درباره چگونگی تغییر با هم توافق دارند. به سخن دیگر، اغلب نظام‏های درمانی در فرآیندهای تغییر، که اساس و ماهیت درمان را تشکیل می‏دهد، اشتراک نظر دارند (همان).

حال که با فرآیندهای مشترک تغییر آشنا شدیم زمان آن است که با بحث مراحل تغییر نیز در فرآیند نگارش راهنمای درمانی آشنا شویم و سپس نحوه جمع‏کردن بین مراحل، فرآیندها و سطوح تغییر را بررسی کنیم.

گام سوم: قالب‏بندی جلسات (بر اساس مراحل تغییر)^۱

مطالعات درباره تغییر، نشان از مرحله‏ای‏بودن تغییر دارد که تحت عنوان «مراحل تغییر» مطرح می‏شود (پراچاسکا و پراچاسکا و لوسکو، ۲۰۰۱:؛ دیکلمنت و هیوگس،^۲ ۱۹۹۰؛ دیکلمنت و پراچاسکا، ۱۹۸۵؛ دیکلمنت، پراچاسکا، و گیلبرتین،^۳ ۱۹۸۵؛‏ لَم،^۴ مکماهون،^۵