برخی نظام‏ها، مثل روان‏درمانی تجربی،^۱ تعداد قواعد صریح درمانی بسیار اندک است، در حالی که در برخی نظام‏ها همچون رفتاردرمانی، تبعیت کامل از پروتکل درمانی برای هدایت کار درمانگر محل تأکید است (همان).

راهنمای درمانی^۲

راهنمای درمانی وسیله‏ای برای مشخص‏کردن روش‏های مداخله‏ای به‏کاررفته در طول دوره درمان است که ممکن است یکی از این دو گونه باشد؛ یا آن‏قدر تجویزی باشد که فعالیت‏ها را جلسه به جلسه مشخص کند یا اینکه فقط چارچوبی کدگذاری‏شده برای فرآیند درمان عرضه کند که در آن چارچوب، متخصص بالینی می‏تواند انتخاب کند که چه تکنیک‏هایی را برای چه مسائلی در چه جلسه‏ای انجام دهد (لونگن،^۳ آلبرت،^۴ و جانسون،^۵ ۱۹۹۸). هدف اساسی راهنمای روان‏درمانی مشخص‏کردن درمان و عرضه راهنمایی‏هایی به درمانگران برای اجرای

وسیعی دارد و اغلب با وجهی وصفی به کار می‏رود، مثلاً تکنیک آماری و تکنیک تجربی (ربر، ۱۳۹۰). تکنیک‏ها در حقیقت متغیرهای مستقلی هستند که در فرآیند مداخله به منظور دست‏کاری متغیر وابسته استفاده می‏شوند. رابطه بین مداخله و تکنیک، عموم و خصوص مطلق است؛ به این معنا که تکنیک، خاص‏ترین و عینی‏ترین مرحله مداخله است. بر این اساس، می‏توان از تکنیک صندلی خالی به عنوان یکی از تکنیک‏های به‏کاررفته در مداخله‏های روان‏درمانی گشتالتی نام برد (نک.: شفیع‏آبادی و ناصری، ۱۳۸۰).

پروتکل درمانی^۱

پروتکل (طرح‏نما/ صورت‏جلسه آزمایش)^۲ در اصطلاح پزشکی و روان‏پزشکی به طرح و نقشه نوشته‏شده‏ای اشاره دارد که روند پیشِ رو در ارائه و اجرای تحقیق و بررسی خاصی را مشخص می‏کند (موسبی،^۳ ۲۰۰۹) و ضوابط، نحوه اجرا و جزئیات کاربندی بالینی را تعیین می‏کند (سِجن،^۴ ۲۰۱۲) و به عنوان «مواد خام» مطالعه قبل از شمول در نتایج کلی آن محسوب می‏شود (پورافکاری، ۱۳۹۲). در روان‏پزشکی بالینی این اصطلاح معمولاً به شرح حال کامل، در مقابل جمع‏بندی یا خلاصه مورد، اطلاق می‏شود (همان).

پروتکل درمانی، به توصیف نظام‏مند و مفصلی (با جزئیات) از شیوه درمانیِ پیشنهادشده اطلاق می‏شود (مک‏گراو،^۵ ۲۰۰۲) که فرآیندهای (روال ‏کار) رسمی استفاد‏ه‏شده در نظام روان‏درمانی را توصیف می‏کند (واندن‏بوس،^۶ ۲۰۱۳). البته در