121
تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین

ساخته شده است) اطلاعاتی داده می‏شود. هدف از این اطلاعات، طرح و جمع‏بندی درباره دید کلی درمانگر- مراجع/ مربی- مشارکت‏کننده درباره م.ت. است. این اطلاعات در قالب تبادل نظر (کتبی/ شفاهی) داده می‏شود و این تبادل نظر اولیه، م.د. را از میزان اطلاعات اولیه و دیدگاه خاص م.ش. درباره م.ت. خودآگاه می‏کند. این آگاهی هم سطح علمی و عمق معلومات مخاطب را درباره م.ت. روشن می‏سازد و هم مقدمه‏ای مفید برای ورود به بحث است. برای گفت‏وگوی هر چه غنی‏تر در این باره می‏توانید به نکته‏های زیر دقت کنید:

o نخست درباره مفهوم م.ت. یعنی همان متغیر وابسته از م.ش. بپرسید و تبادل نظر کنید. مثلاً در طرح‏نمای مداخله‏ای تهیه‏شده برای درمان افسردگی، در این قسمت بپرسید: بر اساس تجربه مفهومی و عملی آنها، افسردگی چیست؟ معنای افسرده‏شدن چیست؟

o توصیف نشانگان مشکل، نحوه تشخیص آن، درجه فراوانی وقوع مشکل در جامعه تحت بررسی، درمان‏های حاضر و محدودیت‏های آنها (نک.: احمد،۱ ۲۰۱۰)، توصیف نشانه‏های توانمندی، نحوه ایجاد آن، درجه یاری‏رسانی آن در زندگی فردی و اجتماعی و محدودیت‏های ایجاد آن.

o از م.ش. بپرسید چگونه این مشکل/ فقدان توانمندی را تجربه می‏کنند. برای روشن‏ترشدن این قسمت بهتر است در محورهای زیر از م.ش. مطالبی را بپرسید:

 نظر م.ش. را درباره دلیل یا دلایل ابتلای افراد به این مشکل/ فقدان این توانمندی و بیان سهم هر یک از عوامل جویا شوید. در واقع در این قسمت، با بیانی سبب‏شناختی به مراجع/ شرکت‏کننده، اطلاعاتی درباره نیروها و عوامل خاص ایجاد مشکل/ فقدان توانمندی، به فرد می‏دهد و تبیینی اولیه و تا حدی روشن درباره م.ت. به او خواهد داد.

1.. Ahmed, A. M.


تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
120

۱. چارچوب خاص جلسه نخست

این چارچوب مشتمل بر محورهایی است که در ذیل بیان می‏شود.

۱. ۱ - معرفی مربی/ درمانگر (م.د.)

م.د. خود را برای م.ش. معرفی می‏کند. به نظر مناسب می‏رسد محتوای محور معرفی م.د.، نمونه‏هایی از سوابق فعالیت‏های پژوهشی و مداخله‏ای م.د. باشد که مرتبط با فضای طرح‏نمای مداخله‏ایِ در حالِ استفاده است. البته از آنجا که هدف از این معرفی ایجاد آشنایی اولیه و افزون بر آن برانگیختن حس اعتماد مراجع به دوره مداخله‏ای است، م.د. می‏تواند اطلاعات بیشتری از خود بدهد، اما با این حال مناسب است از دادن اطلاعات اضافی و بی‏وجه پرهیز شود. توجه به اصل صداقت نیز نباید فراموش شود. بر این اساس، بزرگ‏نمایی م.د. در توانمندی‏های خود ممکن است در فرآیند کار به اعتماد مشارکت‏کننده/ درمانجو آسیب بزند و فرآیند مداخله را دچار مشکل کند.

۱. ۲ - معرفی مراجع/ مراجعان- مشارکت‏کننده/ مشارکت‏کنندگان (م.ش.)

محور دوم از چارچوب خاص جلسه اول در طرح‏نمای مداخله‏ای، معرفی ابتدایی م.ش. از نام، محل تولد، سطح تحصیلات، و مختصری از زندگی گذشته خود و پرسش از هدف خاص‏تر آنها از مشارکت در این دوره مداخله‏ای است. یکی از فواید این معرفی در مداخله‏های گروهی، ایجاد آشنایی اولیه افراد گروه با همدیگر و با انگیزه‏های اولیه‏شان است و فضای جلسه مداخلاتی را برای آنها مأنوس‏تر می‏کند. البته اگر افراد در خوداِفشایی مقاومت نشان دادند اصراری بر گرفتن اطلاعات خاص‏تر در این قسمت وجود ندارد.

۱. ۳ - معرفی اصل مشکل/ توانمندی (م.ت.)

در این بخش درباره اصل مشکل/ توانمندی که م.ش. داشته‏اند (یعنی همان متغیر وابسته‏ای که طرح‏نمای مداخله‏ای در واقع برای رفع آن یا ایجاد و تقویت آن

  • نام منبع :
    تدوین مداخلات روان‌شناختی مراحل و شیوه تدوین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1398
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    500
تعداد بازدید : 871
صفحه از 192
پرینت  ارسال به