۳. هدايت به امر
یکی از ویژگیهای امام حق، مستند بودن هدايتگري وي به امر الهی است، نه خواستههاي شخصي خود؛ ازاينرو برخي از مفسران، مراد از «هدايت به امر» را همان هدايت مطابق شريعت الهی دانسته و مقصود از امر را دين وآيين الهی معنا نمودهاند؛۱ برخي نيز در تبیین هدايت به امر معتقدند: هدايت كه خداوند آن را از شئون امامت قرار داده است، هدايت به معنای راهنمايی نيست؛ زیرا چنان که میدانیم خدای تعالی ابراهيم علیه السلام را هنگامی به عنوان امام برگزید كه سالها دارای منصب نبوت بود و روشن است كه نبوت، از منصب هدايت به معنای راهنمايی تفکیکپذیر نيست؛ پس هدايتی كه منصب امام است، معنايی جز رساندن افراد به مقصد نداشته و اين معنا نوعی تصرف تكوينی در نفوس است، كه با آن، راه را برای بردن دلها به سوی كمال و انتقال دادن آنها از موقفی به موقفی بالاتر، هموار میسازد.
با توجه به تكوينی بودن این تصرف، و باطنی بودن آن، ناگزير مراد از امری كه با آن هدايت صورت میگيرد نيز تكوينی و حقیقی خواهد بود، نه تشريعی (كه صرف اعتبار است)؛ چنان كه آيه شريفه (إِنَّما أمْرُهُ إِذا أرادَ شَيْئاً أنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ فَسُبْحانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ)۲ آن را تفسير کرده و اذعان میکند هدايت به امر خدا از فيوضات معنوی و مقامات باطنی است كه مؤمنين به وسيله عمل صالح به سوی آن رهنمون شده، و به رحمت پروردگارشان نائل میشوند؛ و از آنجا که امام به