فعليه ـ خوردنيهاي چهارگانه حرام را يادآور شده و تنها قيد «مسفوح»
را به واژه «الدم» افزوده است؛ در اين آيه خداوند به پیامبر خود امر میکند تا مردمان را به شنيدن آنچه كه خداوند بر آنها حرام كرده است فراخواند؛ همچنان که بر علماي پس از پيامبر نيز واجب است تا آن را برای مردمان ابلاغ و تبيين نمايند.۱
از كعب الاحبار در باره آيات مذكور نقل شده است كه در بخشهای آغازین کتاب تورات نيز چنين آياتي قرار دارد؛ همچنین از ابنعباس نيز گزارش شده است که اين آيات از مصاديق محكماتي هستند كه خداوند از آن در سوره آل عمران ياد كرده، تمامي شرايع مردمان در آن جمع است و هرگز در هيچ ملتي چيزي از آن نسخ نشده است؛ برخي نيز گفتهاند اين آيات، تنها يك دهم از كلماتي هستند كه بر موسي علیه السلام نازل شده است.۲
«خمر» يكي از نوشيدنيهاي حرام در قرآن است كه در زبان فارسي از آن با اصطلاح «شراب» ياد ميشود؛ خمر در لغت، به معناي پوشاندن چيزي است و در اصطلاح به هر چیز مست كننده و به طور خاص به شراب اطلاق میشود؛ همچنین این واژه به پوشش زنان نيز اطلاق شده است.۳
از آنجا كه اعراب جاهلي علاقه شديدي به نوشيدن شراب داشتند، اعلان حرمت يكباره آن در آغاز ممكن نبود و چنانچه اسلام در ابتداي امر، حرمت نوشیدن شراب را اعلام ميكرد، بیگمان با مخالفتهاي