157
انسان در تراز قرآن

مادر، حتّی در حدّ گفتن اف»: (وقَضی‏ رَبُّكَ الّا تَعبُدوا الّا اياهُ وبِالولِدَينِ احسنًا امّا يبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ احَدُهُما او كِلاهُما فَلاتَقُل لَهُما افٍّ ولا تَنهَرهُما وقُل لَهُما قَولًا كَريما)؛۱ «دروغگويی»: (واجتَنِبوا قَولَ الزّور)؛۲ «آوازه‏خوانی لهو و باطل»: (ومِنَ النّاسِ مَن يشتَری لَهوَ الحَديثِ لِيضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيرِ عِلمٍ)؛۳ «استعاذه به اجنّه»: (وانَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الانسِ يعوذونَ بِرِجالٍ مِنَ الجِنّ فَزادوهُم رَهَقا)؛۴ «بازگويی رازهای مسلمانان به بيگانگان»: (ياأيهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَتَّخِذوابِطانَةً مِن دونِكُم لا يألونَكُم خَبالًا وَدّوا ما عَنِتُّم قَد بَدَتِ البَغضاءُ مِن افوهِهِم وماتُخفی صُدورُهُم اكبَرُ قَد بَينّا لَكُمُ الأيتِ ان كُنتُم تَعقِلون)؛۵ «اهانت به مقدّسات مشركان‏»: (ولا تَسُبُّوا الَّذينَ يدعونَ مِن دونِ اللَّهِ فَيسُبُّوا اللَّهَ عَدوًا بِغَيرِ عِلمٍ...)؛۶ «دشنام دادن و ناسزا گفتن به مردم»: (لَا يحِبُّ اللَّهُ الجَهرَ بِالسّوءِ مِنَ القَولِ الّا مَن ظُلِمَ...)؛۷ «فحش دادن در حال

1.. نساء: ۱۴۸: «خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد؛ مگر [از] کسى که بر او ستم رفته باشد».

2.. اسرا: ۲۳: «و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان کنيد؛ اگر يکى از آن دو يا هردو، در کنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى] اوف» مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شايسته بگوى».

3.. حج: ۳۰: «و از گفتار باطل اجتناب ورزيد».

4.. لقمان: ۶: «و برخى از مردم کسانى هستند که سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى [هيچ] دانشى از راه خدا گمراه کنند».

5.. جن: ۶: «و مردانى از آدميان به مردانى از جن پناه مى‏بردند و بر سرکشى آنها مى‏افزودند».

6.. آل عمران: ۱۱۸: «اى کسانى که ايمان آورده‏ايد! از غير خودتان، [دوست و] همراز مگيريد؛ [آنان] از هيچ نابکارى در حق شما کوتاهى نمى‏ورزند؛ آرزو دارند که در رنج بيفتيد؛ دشمنى از لحن و سخنشان آشکار است؛ و آنچه سينه‏هايشان نهان مى‏دارد، بزرگتر است؛ در حقيقت، ما نشانه‏ها [ى دشمنى آنان] را براى شما بيان کرديم، اگر تعقل کنيد».

7.. انعام: ۱۰۸: «و آنهايى را که جز خدا مى‏خوانند دشنام مدهيد که آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد».


انسان در تراز قرآن
156

می‌گيرد؛ ناديده گرفتن اصول اخلاقي و انساني در كاربري زبان، آفاتِ بسیاری در پی‌داشته و گاه ميتواند دين، حيثيت، آبرو، جان و مال ديگران را به مخاطره افکنده و امنيت شخصيتي و اجتماعي را برهم بزند؛ با توجه به اهميت پرهيز از اين آفات و ضرورت سالم‌سازي بهره‌مندي از گفتار در روابط انساني، قرآن بدان توجهی ویژه مبذول داشته و به زبان راندن برخي سخنان، تبليغات سوء گفتاري و خلاف‌گويي را حرام اعلام كرده است؛ در این پیوند، از جمله مصداق‌های حرمت عبارتند از «بهتان زدن»: (والَّذينَ يؤذونَ المُؤمِنينَ والمُؤمِنتِ بِغَيرِ مَا اكتَسَبوا فَقَدِ احتَمَلوا بُهتنًا واثمًا مُبينا)؛۱ «غيبت»: (ولا يغتَب بَّعضُكُم بَعضًا ايحِبُّ احَدُكُم ان يأكُلَ لَحمَ اخيهِ مَيتًا فَكَرِهتُموهُ)؛۲ «افشای عيوب‏ ديگران»: (لَا يحِبُّ اللَّهُ الجَهرَ بِالسّوءِ مِنَ القَولِ الّا مَن ظُلِمَ)؛۳ «قذف‏ و نسبت زنا به افراد پاكدامن»: (وان ارَدتُمُ استِبدَالَ زَوجٍ مَكانَ زَوجٍ وءَاتَيتُم احدٰهُنَّ قِنطارًا فَلا تَأخُذوا مِنهُ شيا اتَأخُذونَهُ بُهتنًا واثمًا مُبينا)؛۴ «نجوای آلوده به گناه» (ياأيهَا الَّذينَ ءامَنوا اذا تَنجَيتُم فَلا تَتَنـٰجَوا بِالاثمِ والعُدونِ ومَعصيتِ الرَّسولِ)؛۵ «اهانت و پرخاش به پدر و

1.. احزاب: ۵۸: «و کسانى که مردان و زنان مومن را بى‏آنکه مرتکب [عمل زشتى] شده باشند آزار مى‏رسانند، بی‌تردید تهمت و گناهى آشکار به گردن گرفته‏اند».

2.. حجرات: ۱۲: «و بعضى از شما غيبت بعضى نکند؛ آيا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‏اش را بخورد؟ از آن کراهت داريد».

3.. نساء: ۱۴۸: «خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد؛ مگر [از] کسى که بر او ستم رفته باشد».

4.. نساء: ۲۰: «و اگر خواستيد همسرى [ديگر] به جاى همسرِ [پيشين خود] ستانيد، و به يکى از آنان مال فراوانى داده باشيد، چيزى از آن را پس مگيريد؛ آيا مى‏خواهيد آن [مال] را به بهتان و گناهِ آشکار بگيريد؟».

5.. مجادله: ۹: «اى کسانى که ايمان آورده‏ايد! چون با يکديگر محرمانه گفتگو مى‏کنيد، به [قصد] گناه و تعدّى و نافرمانى پيامبر با همديگر محرمانه گفتگو نکنيد».

  • نام منبع :
    انسان در تراز قرآن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    1000
تعداد بازدید : 5805
صفحه از 212
پرینت  ارسال به