105
انسان در تراز قرآن

نخست. خداوند براي هدايت انسان در مسير حرکت خود در هر دوره‌اي راهنمايي قرار داده است که وظيفه راهبري جامعه انساني به سوي مقصد حقيقي را بر عهده دارد؛ اين سنت قطعي و تخلف‌ناپذير خداوند بوده و لازمه اتمام حجت بر بندگان است، تا در روز قيامت کسي نتواند در برابر خدا این‌گونه دليل بیاورد که چون بدون راهبر بوده، گمراه شده است؛ آموزه یاد شده در روايات شيعي و در بخشی ویژه گزارش شده است؛ چنان که مرحوم کليني در کتاب گران‌سنگ «اصول کافي»، بخش «کتاب‌الحجة» گفتاري ويژه را بدان اختصاص داده است.۱

با توجه به اين سنت الهی، در دوره آخرالزمان نيز خداوند داراي راهبري راستين براي هدايت بندگان خود ميباشد که مطابق روايات معتبر شيعه از نسل فرزندان فاطمه عليها السلام بوده و هم‌اکنون زنده است و به ارشاد مردمان ميپردازد.

دوم. راهبران حقيقي انسان، خود، انسان‌هایي تکامل‌يافته‌اند که بی‌واسطه يا باواسطه با پروردگار در ارتباط بوده و بی‌هرگونه خطا و لغزشی به منابع هدايت وحياني دسترسي کامل دارند و اين همان معناي صدق و صادقان است؛ چنان که در قرآن بدان تأکید می‌شود: (يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقينَ):۲«ای كسانی كه ايمان آورده‏ايد! از خدا پروا كنيد و با راستان باشيد».

1.. الکافی، ج۱ کتاب الحجة.

2.. توبه: ۱۱۹.


انسان در تراز قرآن
104

حشر با امام

چنان‌که در آيه ۷۱ سوره اسراء آمده است، حشر امت‌های انساني در روز قيامت به همراه امامان آنها خواهد بود: (يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناس بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتيلاً): «[ياد كن‏] روزی را كه هر گروهی از مردمان را با پيشوايان خود فرا می‏خوانيم؛ پس هركس كارنامه‏اش را به دست راستش دهند، آنان كارنامه خود را می‏خوانند و به قدر نخك هسته خرمايی به آنها ستم نمی‏شود».

علامه طباطبایی(ره) در مفهوم دعوت ـ یاد شده در عبارت «ندعوا» ـ در این آیه دو قول را بیان می‌کنند؛ اوّل: فرا خواندن به اسم خود؛ برای نمونه گفته می‌شود «ای امت ابراهیم!» «ای آل فرعون!» در نگاه علامه این استنباط از مفهوم دعوت دچار اشکالاتی است.دوم؛ مراد از «دعوت» را
ـ چنان که از سياق آیه می‌توان دریافت ـ به مفهوم «احضار» بدانیم، به این معنا كه هر طائفه‏ای با پيشوای خود احضار شده و هركه به امام حقی اقتدا كرده و نامه عملش را به دست راستش می‏دهند، و هر كه چشم دلش از معرفت امام حق در دنيا كور بوده، در آنجا نیز نابینا خواهد بود، با تدبر و دقت در آيه به سازگار است.۱

نکات

با توجه به آيات و مباحثي که در اين گفتار مورد بررسی قرار گرفت، می‌توان به نکات زیر دست یافت:

1.. المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۳، ص۱۶۵ ـ ۱۶۶.

  • نام منبع :
    انسان در تراز قرآن
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
    شمارگان :
    1000
تعداد بازدید : 5646
صفحه از 212
پرینت  ارسال به