راه

(وَ هُدُوا إِلی‏ صِراطِ الْحَميدِ)

شناخت راه

جهل‌زدايي و جاهل‌گريزي همواره یکی از آموزههاي مهم قرآني و جزء راهبردهاي مهم نهضت فرهنگي پيامبران الهی بوده است؛ چرا که جهل، از علل اصلي شقاوت و گمراهي دنيوي و اخروي انسان به شمار ميآيد؛^۱ ازاين‌رو قرآن هماره توصيه ميکند که انسان باید پيش از پذيرش و عمل، درنگ نموده^۲ و از روي ناداني اقدام نکند تا دچار پشيمانی نگردد.^۳ پيامبران الهی نيز از افراد جاهل که بی‌درنگ و بی‌شناخت اقدام به هررفتاري ميکردند به شدت گريزان بوده^۴ و وجود جاهلان، همواره

عبور با سلامت و موفقيت، اهميتي دو چندان خواهد یافت. توشه‌اي که بتواند به انسان ياري رسانده و بدون آسيبي تا پايان راه همراه و هميار او باشد؛ راستي اين مسير چيست؟ و توشه راه آن کدام است؟ و چرا انسان ناگزیر از طی چنین مسيری خواهد بود؟

از نگاه قرآني، دنيا جايي است براي شکوفايي استعدادهاي انسان و مکاني براي زندگي موقت تا پس از آزمون الهی، متناسب با عملکرد خود به جايگاه اصلي خويش، بهشت يا دوزخ منتقل شود. در اين نگاه، دنيا به‌سان مسيري براي گذران زندگي انسان است که باید برای دستیابی به هدف آفرينش طي شود. فراز و نشيبهاي اين مسير، متنوع و گريزناپذير بوده و انسان بايد همواره خود را آماده عبور از آن نمايد. در اين مسير، انسان نيازهايي داشته و با چالشهايي روبه‌روست؛ ازاين‌رو داشتن نقشه، راهنما و توشه راه، ضرورتي عقلاني است تا در پرتو آن، انسان توان طي مسير داشته و در برابر آسيبهاي احتمالي فراروي خود توانا باشد. در اين فصل به تبيين رويکرد قرآن به چگونگی فراهم ساختن راه و توشه پرداخته و ویژگی‌های راهنمايان و راهبران را در فصل بعد مورد بررسی قرار خواهيم داد.