خداوند برای آن عبارت «ثُمَّ أنْشَأناهُ» را به کار برده است كه انسان، به ویژگیهایی دست مییابد كه او را از همه جهان ممتاز نموده، به او شايستگی خلافت خدا در زمين میدهد، و قرعه امانتی را كه كوهها و آسمانها بار آن را نتوانست كشيد، به نام او میزنند. در واقع همين جاست كه «عالم كبير» با همه شگفتيهاي آن در اين «جرم صغير» درج شده و به راستی شايسته (تبارك اللَّهُ أحْسَنُ الْخالِقِينَ)۱ میشود.۲
ترکيب تضاد
به باور گروهی از صاحبنظران، ترکيب روح و جسد در وجود انسان از شگفتانگيزترين پديدههاي عالم است؛ چرا که به دليل تفاوت ماهوي روح و جسد، نوعی تباین و تضاد میان آن دو وجود دارد: روح، پدیدهای لطيف است ولي جسد ضد آن و کثيف به شمار میرود؛ روح، امور معنوي را درک کرده و از آن التذاذ مییابد؛ ولي جسم، جز محسوسات چيزي را درک نکرده و تنها از شهوات لذت میبرد. حال ترکيب آن دو در هيکل انسان و برقراري تعادل و توازن میان آنان، نشانگر قدرتي کامل و حکمتي باهر بوده و دليلي بر عظمت آفرينش انسان است؛ و خداوند آنچنان که خود را در آفرينش انسان مورد مدح و ثنا قرار داده در آفرينش ديگر مخلوقات هستي از فرشتگان و آسمانها و زمين و .... مدح نگفته است. اين فرايند پيچيده آفرينش انسان و اعمال نهايت قدرت خداوند در وجود وي است که سبب شده تا تنها در آفرینش وی از عبارت «احسن الخالقين» ياد کند.۳