با همدیگر فرزندی خلق شود. قرآن با تعبیر «اصلاح» در آيه ۹۰ سوره انبيا (فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ يَحْيی‏ وَ أصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ) به این نکته اشاره کرده است.^۱ افزون بر این، آیه مورد نظر به نکات مهم دیگری نیز اشاره دارد که در ادامه به تبیین آنها می‌پردازیم.

الله، آفريدگار انسان

بی‌تردید، آفريدگار انسان، خداوند است؛ قرآن نسبتِ آفرينش انسان به خداوند را به دو شکل مفرد «قَد خَلَقتُكَ: من تو را آفريدم»^۲ و جمع در آيات ديگر، مانند «انّا خَلَقناهُ: ما انسان را آفريديم»^۳ بيان کرده است.^۴ واژه «خلق» در زبان عربي به معناي ايجاد يک پديده است و در زبان فارسي برابر نهاد آن «آفريدن» مي‌باشد. نشانه زباني «قد» براي تأکيد بر تحقق يک عمل به‌کار ميرود؛ چنان که در آيه نخست آمده است. تقابل تعبیرهای «من انسان را آفريدم» یا «انسان چيزی نبود» به این نکته دلالت ميکند که آدمی آفرينش خويش را مرهون خداوند بوده و بدون آن امکاني براي حيات وي وجود ندارد.

انسان، هيچِ هست‌يافته

از منظر زمان‌شناسي، آیه نهم سوره مریم به دوره‌اي اشاره دارد که انسان نیستی محض بوده و سپس وجود يافته و در شمار موجودات قرار گرفته

توجه به اینکه فرزندي نداشت، هنوز در اشتیاق پدر شدن به سر می‌برد تا با فرزندی پسر، نسل نبوت در خاندان وي استمرار يابد.^۱ در اين ميان مانعي فراروي زکريا بود که فرزنددار شدن را برای او غيرممکن می‌کرد، و آن کهولت سن زکریا و يائسگي همسرش بود که تولد فرزند را بس دشوار می‌نمود.^۲ خداوند در مقابل اين دغدغه زکريا، آفرينش انسان را يادآوري می‌شود که چگونه او را از هیچ آفريد؛ حال آنکه آفريدن فرزند از یک پدر و مادر به شکل تولد و تناسل، بسيار آسان‌تر از آن است.^۳

بعدها خداوند، يحيي علیه السلام را به زکريا و همسرش عطا کرد^۴ و نسل نبوت از طريق وي ادامه يافت. آيه یادشده با استدلال به قدرت الهی در آفرينش انسان حاکی است که خداوند همان‌گونه که انسان را از عدم محض و نفي مطلق آفرید، بی‌گمان قادر است تا افزون بر ذات، صفات و آثار او را نیز بیافریند؛ در اينجا نيز خلق فرزند از پدر و مادر پير، جز دگرگونی صفات، به کار ديگري نياز ندارد؛ بنابراین کسی که بر آفرينش ذات، صفات و آثار مخلوقات قادر است به طريق اولي بر دگرگون کردن صفات نیز توانا خواهد بود؛ خدايي که انسان را از نیستی آفريده است می‌تواند به زکريا فرزندي ببخشد، به گونه‌ای که در وجود او و همسرش توان تولید مايع لازم براي تولد فرزند را قرار داده تا از درآميختن آن دو