درنگ در عناوين مذكور و تحليل درون‌مايههاي مفهومي و محتوايي آنها بیانگر اين مهم است كه در جهان‌بيني قرآني تقريباً هيچ عرصه و حوزهاي از شريعت اسلامي خالي از ممنوعيت يا محرمات نبوده و خطوط قرمز شريعت در قالب حرام حضور دارند. اگر اضلاع مثلث
شريعت را «بينش»، «فقه» و «اخلاق» تصور كنيم، در قرآن، حرام‌هايي را از هر سه نوع خواهيم يافت. از منظر زمان‌شناسيِ نزول نيز در بيشتر سورههاي مدني و اغلب سورههاي مكي، تحريم برخي رفتارها، كردارها، گرايش‌ها و اعيان محرمه وجود دارد كه البته حرامهاي رفتاري، بيشتر در سورههاي مدني بیان شده‌اند.
اينك به گزارش عناوين محوري و كلي حرامهاي قرآن با يادكرد آيات ميپردازيم؛ روشن است كه جستجوی كامل و تبيين يكايك موارد حرام، مجالي فراخ‌تر از اين مجموعه را ميطلببد.
الف ـ عقايد
از جمله اركان بنيادي اسلام، بُعد بينش يا اعتقادات آن است؛ از منظر قرآن، عقل بشري در تعقل و تحصيل آموزه‌هاي اعتقادي، هماره در چهارسوي احتياط، نسبيت، لغزش و تحير در حركت است؛ از همين‌رو عقل، نيازمند امداد معرفتي از منبعي ديگر است كه خطاناپذير نبوده و واقعِ امر را به عقل بنماياند؛ گزارههاي اعتقادي قرآني چنين نقش امدادي را براي عقل، هم در بُعد اثباتي و ايجابي و هم در بُعد نفي و سلبي ايفا نموده‌اند؛ ازجمله به خطاها و احتمالات نادرست و خلافِ حقيقت عقل‌ورزي در تشخيص باورهاي اعتقادي تذكر داده و بطلان چنين عقايدي را با ابراز انزجار، تهديد و ترعيب، نهي، نفي و رد اعلام كرده‌اند.
