پرتو همين برنامه‏ها، خداوند مواهب تازه‏ای به آنها بخشيده است.^۱

۶‌. صبر و يقين

در آيه ياد شده از سوره سجده، به شکيبايي و يقين به آيات الهی به عنوان دو ویژگی ديگر اشاره شده است. مسئله رهبری لحظه‏ای از مشكلات خالی نيست، و در هر گام، رهبر و پيشوای مردم با مشكل جديدی روبه‌رو می‏شود كه بايد با نيروی يقين و استقامت مداوم به مبارزه با آن برخاسته و خط هدايت به امر الهی را تداوم بخشد.^۲

از نگاه برخی از مفسران با درنگ در اين آيه می‌توان شروط امام‏ را چنين بر شمرد:

اوّل: صبر و تحمل در برابر سختی‌ها: رهبر در ميدان عمل و نيز در عرصه پيكار در راه خدا باید شکیبا باشد، پس كسی كه می‏خواهد بر اين موج خروشان نشسته، يا بر مركب پيروزی سوار شود، بايد بتواند در برابر شدايد پايداری ورزد.

دوم: يقين: يعنی دستیابی به سطحی رفيع از ايمان به خدا، به گونه‏ای كه از آن پس سستی در او راه نیافته و در پيروزی يا شكست از مسیر خود منحرف نشده و در دل ذره‏ای ترديد حاصل نشود.^۳

پس لازمه امامت، صبر و يقين است که رهبر به مدد آن دو، به مقام امامت دست مييابد، و در این رهگذر هرچه مقدار ابتلاي امام بیشتر بوده بر گستره امامت او افزوده می‌شود.^۴

همچنین از نگاه علامه طباطبائی مفسراني که «وحی» در اين آيه را بر وحی تشريعی حمل كرده‏اند، از چند جهت دچار اشكال شده‏اند: نخست، از اين جهت كه فعل خيرات به معنای مصدري آن، چيزی نيست كه مورد وحی قرار گيرد؛ بلكه متعلق وحی حاصل فعل است؛ دوم، از اين جهت كه وحی تشريعی، ویژه انبيا نيست، بلكه هم ايشان و هم امت‏هاي آنان را شامل می‏شود و در آيه شريفه، وحی مذكور به انبيا اختصاص يافته است؛ ازاین‌رو می‌توان دریافت که مقصود، وحی تشريعی نيست.^۱

۵‌. عبادت مستمر

از عبارت «کانوا لنا عابدين» می‌توان دریافت که آنان هماره خداپرست بوده و جز خدا کسي را نپرستيده‌اند و اين چيزي است که آنان را از ديگران متمایز ميسازد و اين معنا در آيات (ما كانَ لَنا أنْ نُشْرِكَ بِاللَّهِ مِنْ شَيْ‏ءٍ)^۲ از زبان يوسف علیه السلام و در توصيف مقام إبراهيم علیه السلام (وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ)^۳ نيز بيان شده است.^۴ از مقدم شدن واژه مجرور (لنا) نيز می‌توان دریافت که آنان به گونه‌ای انحصاری و اختصاصی فقط خداپرست بودند؛ همانند آيه «اياک نعبد»، از‌این‌رو جز خدا را در هيچ حالتي عبادت نکرده‌اند. تعبير به «كانوا» كه دلالت بر پیشینه مستمر در اين برنامه دارد، شايد اشاره به اين نکته است كه آنان حتی پیش از رسيدن به مقام نبوت و امامت، مردانی صالح، موحد و شايسته بوده‏ و در