291
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل

۱ / ۳۶

مَثَل دنيا

الف ـ مَثَل سَم

۴۲۶.امام على عليه السلام :مَثَل دنيا ، مَثَل سَم است . كسى سم را مى خورد كه نمى داند.

۴۲۷.امام على عليه السلام :دنيا، در حقيقت، مانند سم است . كسى سم را مى خورد كه آن را نمى شناسد.

ب ـ مَثَل مار

۴۲۸.امام على عليه السلام :مَثَل دنيا ، مَثَل مار است: پوستش نرم است و زهرش كُشنده. پس، از آنچه در دنيا برايت جاذبه دارد ، روى بگردان ؛ زيرا آنچه از آن تو را همراهى مى كند ، اندك [كفنى] است . ۱ دغدغه هاى آن (دنيا) را از خود ، دور كن؛ چرا كه به جدا شدن از آن و ناپايدارى حالاتش يقين دارى و آن گاه كه با دنيا بيشترين انس را دارى ، بيشترين ترس و حذر را از آن داشته باش؛ زيرا كه دنيادار ، هر زمان كه در آن به خوشى و لذّتى اطمينان كرد، دنيا او را از آن خوشى به مشكلى كشانْد، يا هرگاه انسى گرفت ، اُنس او را تبديل به تنهايى و وحشت كرد .

۴۲۹.امام صادق عليه السلام :در كتاب على ـ كه درودهاى خدا بر او باد ـ آمده است: حكايت دنيا، در حقيقت، حكايت مار است كه پوستى بس نرم دارد ؛ امّا در درونش
زَهر كُشنده است . آدم خردمند ، از آن پرهيز مى كند ؛ امّا كودك نادان ، دست به سويش دراز مى نمايد.

1.يا: اندكى در دنيا مى مانى.


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل
290

۱ / ۴

مَثَلُ الدُّنيا

أ ـ مَثَلُ السَّمِّ

۴۲۶.الإمام عليّ عليه السلام :إنَّما مَثَلُ الدُّنيا مَثَلُ السَّمِّ ؛ يَأكُلُهُ مَن لا يَعرِفُهُ . ۱

۴۲۷.عنه عليه السلام :إنَّمَا الدُّنيا كَالسَّمِّ ؛ يَأكُلُهُ مَن لا يَعرِفُهُ . ۲

ب ـ مَثَلُ الحَيَّةِ

۴۲۸.الإمام عليّ عليه السلام :إنَّما مَثَلُ الدُّنيا مَثَلُ الحَيَّةِ : لَيِّنٌ مَسُّها ، قاتِلٌ سَمُّها ، فَأَعرِض عَمّا يُعجِبُكَ فيها لِقِلَّةِ ما يَصحَبُكَ مِنها ، وضَع عَنكَ هُمومَها لِما أيقَنتَ بِهِ مِن فِراقِها وتَصَرُّفِ حالاتِها ، وكُن آنَسَ ما تَكونُ بِها أحذَرَ ما تَكونُ مِنها ؛ فَإِنَّ صاحِبَها كُلَّمَا اطمَأَنَّ فيها إلى سُرورٍ أشخَصَتهُ ۳ عَنهُ إلى مَحذورٍ ، أو إلى إيناسٍ أزالَتهُ عَنهُ إلى إيحاشٍ! ۴

۴۲۹.الإمام الصادق عليه السلام :إنَّ في كتابِ عَلِي صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِ : إنَّما مَثَلُ الدُّنيا كَمَثَلِ الحَيَّةِ ؛ ما أليَنَ مَسَّها وفي جَوفِهَا السَّمُّ النّاقِعُ ۵ ، يَحذَرُهَا الرَّجُلُ العاقِلُ ، ويَهوي
إلَيهَا الصَّبِيُّ الجاهِلُ . ۶

1.الإرشاد : ج ۱ ص ۲۹۶ ، إرشاد القلوب : ص ۱۹ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۴۱۸ ح ۴۰ .

2.عيون أخبار الرضا : ج ۱ ص ۲۹۸ ح ۵۶ ، الأمالي للصدوق : ص ۱۷۲ ح ۱۷۴ كلاهما عن أحمد بن الحسن الحسيني عن الإمام العسكري عن آبائه عليهم السلام ، مشكاة الأنوار : ص ۴۶۸ ح ۱۵۶۷ ، روضة الواعظين : ص ۴۸۵ ، غرر الحكم : ح ۱۴۱۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۸۸ ح ۵۶ .

3.شَخَصَ من بلدٍ إلى بلدٍ : أي ذهب ، وأشخصَه غيرُه (الصحاح : ج ۳ ص ۱۰۴۳ «شخص») .

4.نهج البلاغة : الكتاب ۶۸ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ص ۱۰۱ ، تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۱۴۸ ، روضة الواعظين : ص ۴۸۳ كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۳۳ ص ۴۸۴ ح ۶۸۹ ؛ مطالب السؤول : ص ۵۱ نحوه وراجع الإرشاد : ج ۱ ص ۲۳۳ و تيسير المطالب : ص ۳۷۳ .

5.سَمٌّ ناقِع : بالغٌ ثابت (القاموس المحيط : ج ۳ ص ۹۰ «نقع») .

6.الكافي : ج ۲ ص ۱۳۶ ح ۲۲ عن غياث بن إبراهيم ، نهج البلاغة : الحكمة ۱۱۹ ، الزهد للحسين بن سعيد : ص ۴۵ ح ۱۲۱ عن طلحة بن زيد ، تحف العقول : ص ۳۹۶ عن الإمام الكاظم عليه السلام وكلّها نحوه ، تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۱۹۴ ، بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۷۵ ح ۳۸ .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همكارى: سیّد رسول موسوى، ترجمه: حمیدرضا شیخى
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4493
صفحه از 476
پرینت  ارسال به