355
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل

۵۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دنيا شيرين و خوش است. پس ، هر كه به چيزى از دنيا از راه حلال دست يابد، خداوند در آن به او بركت مى دهد، و اى بسا تصرف كننده در مال خدا و مال پيامبر او كه در روز قيامت برايش آتش است.

۵۲۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دنيا شيرين و خوش است. خداوند ، شما را در آن جانشين قرار داده است تا ببيند كه چگونه عمل مى كنيد. پس، از دنيا [زدگى] و زن [بارگى [پروا كنيد.

۵۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دنيا شيرين و خوش است. پس، هر كه در آن تقوا پيشه كند و كار شايسته انجام دهد[ ، رستگار مى گردد]، وگرنه همانند كسى خواهد بود كه مى خورد و سير نمى شود. پس، دورى مردم [از دنيا و سير شدن از آن ،] چون دورى دو ستاره اى است كه يكى از شرق طلوع مى كند و [در همان زمان ، [ديگرى غروب مى كند. ۱

۵۲۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :من از آزمايش در رفاه ، براى شما بيشتر مى ترسم تا آزمايش در سختى. شما به آزمايش در سختى آزموده شديد و صبر كرديد ؛ امّا دنيا خوش و شيرين است.

۵۲۴.صحيح البخارى ـ به نقل از ابو سعيد خُدرى ـ :پيامبر خدا بر منبر ايستاد و فرمود: «ترس من براى شما بعد از رفتنم ، باز شدنِ درِ بركت هاى زمين به
روى شماست». سپس از ناز و نعمت هاى دنيا ياد كرد و يكى پس از ديگرى ، آنها را برشمرد.
مردى برخاست و گفت: اى پيامبر خدا! آيا خير (مال و ثروت دنيا) ، شر مى آورد؟
پيامبر صلى الله عليه و آله جوابش را نداد.
گفتيم: «به او وحى مى شود» و مردم ، چنان آرام گرفتند كه گويى پرنده روى سر آنان نشسته است (كوچك ترين تكانى نمى خوردند).
پيامبر صلى الله عليه و آله سپس صورتش را كه خيس عرق شده بود، با دست ، پاك كرد و سه بار فرمود: «كجاست آن پرسنده؟ آيا آن ، خير است؟! خير ، جز خير نمى آورد. علف هايى كه در بهار مى رويند ، [خورنده خويش را] مى كُشند يا تا آستانه كُشته شدن مى برند ، مگر آن حيوانى را كه خاشاك بخورد. چنين حيوانى مى خورد تا آن كه معده اش پر مى شود و سپس در آفتاب ، دراز مى كشد و بعد ، ريقى مى زند و ادرارى مى كند و دوباره مى چرد. اين مال و ثروت [دنيا [دل پذير و شيرين است و براى مسلمانى كه به اندازه حقّ خود از آن برگيرد و آن را در راه خدا و براى يتيمان و مستمندان خرج كند ، نيكو رفيقى است ؛ امّا كسى كه بيش از حقّش از آن برگيرد ، همانند خورنده اى سيرى ناپذير است، و آن مال [كه به ناحق برداشته شده ،] در روز قيامت ، عليه او گواهى مى دهد».

1.مراد پيامبر صلى الله عليه و آله از «دورى دو ستاره...» ـ البتّه خدا داناتر است ـ ستاره هايى هستند كه [در بيست و هشت شب هر ماه ،] منزلگاه هاى ماه اند و«انواء» نام گرفته اند ، همان گونه كه خداوند فرموده است: «براى ماه ، منزلگاه هايى مقدّر كرديم» (يس : آيه ۳۹) . هر يكى از آن دو ستاره ، صبحگاهان غروب نمى كند ، مگر اين كه ستاره ديگر در مشرق طلوع كند. اين دو ، نه به همديگر مى رسند و نه به يكديگر نزديك مى شوند. چنين است اختلاف احوال اهل دنيا در برخوردارى و درآمدهايشان ، كه به هم نزديك نمى شوند ؛ اختلاف ميان زير سلطه و مسلّط، برخوردار و محروم، در آسايش و گرفتار ، و مانند اينها .


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل
354

۵۲۰.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ الدُّنيا حُلوَةٌ خَضِرَةٌ ، فَمَن أصابَ مِنها شَيئا مِن حِلِّهِ فَذاكَ الَّذي يُبارَكُ لَهُ فيهِ ، وكَم مِن مُتَخَوِّضٍ في مالِ اللّهِ ومالِ رَسولِهِ لَهُ النّارُ يَومَ القِيامَةِ . ۱

۵۲۱.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ الدُّنيا حُلوَةٌ خَضِرَةٌ ، وإنَّ اللّهَ مُستَخلِفُكُم فيها فَيَنظُرُ كَيفَ تَعمَلونَ ، فَاتَّقُوا الدُّنيا وَاتَّقُوا النِّساءَ . ۲

۵۲۲.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ الدُّنيا حُلوَةٌ خَضِرَةٌ ، فَمَنِ اتَّقى فيها وأصلَحَ ، وإلاّ فَهُوَ كَالآكِلِ ولا يَشبَعُ ، فَبُعدُ النّاسِ كَبُعدِ الكَوكَبَينِ ۳ ، أحَدُهُما يَطلُعُ مِنَ المَشرِقِ ، وَالآخَرُ يَغيبُ بِالمَغرِبِ . ۴

۵۲۳.عنه صلى الله عليه و آله :لاَءَنَا في فِتنَةِ السَّرّاءِ أخوَفُ عَلَيكُم مِن فِتنَةِ الضَّرّاءِ ، إنَّكُم قَدِ ابتُليتُم بِفِتنَةِ الضَّرّاءِ فَصَبَرتُم ، وإنَّ الدُّنيا خَضِرَةٌ حُلوَةٌ . ۵

۵۲۴.صحيح البخاري عن أبي سعيد الخُدري :إنَّ رَسولَ اللّه صلى الله عليه و آله قامَ عَلَى المِنبَرِ ، فَقالَ : إنَّما
أخشى عَلَيكُم مِن بَعدي ما يُفتَحُ عَلَيكُم مِن بَرَكاتِ الأَرضِ . ثُمَّ ذَكَرَ زَهرَةَ الدُّنيا ، فَبَدَأَ بِإِحداهُما وثَنّى بِالاُخرى ، فَقامَ رَجُلٌ فَقالَ : يا رَسولَ اللّه ، أوَ يَأتِي الخَيرُ بِالشَّرِّ؟ فَسَكَتَ عَنهُ النَّبِي صلى الله عليه و آله ، قُلنا : يوحى إلَيهِ ، وسَكَتَ النّاسُ كَأَنَّ عَلى رُؤُوسِهِمُ الطَّيرَ ، ثُمَّ إنَّهُ مَسَحَ عَن وَجهِهِ الرُّحَضاءَ ۶ ، فَقالَ :
أينَ السّائِلُ آنِفا ، أوَ خَيرٌ هُوَ؟! ـ ثَلاثا ـ إنَّ الخَيرَ لا يَأتي إلاّ بِالخَيرِ ، وإنَّهُ كُلُّ ما يُنبِتُ الرَّبيعُ ما يَقتُلُ حَبَطا ۷ أو يُلِمُّ ۸ ، إلاّ آكِلَةَ الخَضِرِ كُلَّما أكَلَت ، حَتّى إذَا امتَلاَءَت خاصِرَتاهَا استَقبَلَتِ الشَّمسَ ، فَثَلَطَت ۹ وبالَت ثُمَّ رَتَعَت ، وإنَّ هذَا المالَ خَضِرَةٌ حُلوَةٌ ، ونِعَم صاحِبُ المُسلِمِ لِمَن أخَذَهُ بِحَقِّهِ فَجَعَلَهُ في سَبيلِ اللّهِ وَاليَتامى وَالمَساكينِ ، ومَن لَم يَأخُذهُ بِحَقِّهِ فَهُوَ كَالآكِلِ الَّذي لا يَشبَعُ ، ويَكونُ عَلَيهِ شَهيدا يَومَ القِيامَةِ . ۱۰

1.المعجم الكبير : ج ۲۴ ص ۳۴۱ ح ۸۵۱ عن عمرة بنت الحارث بن أبي ضرار ، شُعب الإيمان : ج ۷ ص ۲۸۰ ح ۱۰۳۰۶ ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۲۰۱ ح ۶۱۶۶ .

2.صحيح مسلم : ج ۴ ص ۲۰۹۸ ح ۹۹ ، سنن الترمذي : ج ۴ ص ۴۸۳ ح ۲۱۹۱ ، سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۱۳۲۵ ح ۴۰۰۰ ، مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۳۹ ح ۱۱۱۴۳ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۴ ص ۵۵۱ ح ۸۵۴۳ ، السنن الكبرى : ج ۷ ص ۱۴۷ ح ۱۳۵۲۳ ، شُعب الإيمان : ج ۷ ص ۲۷۸ ح ۱۰۳۰۱ كلّها عن أبي سعيد الخدري ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۲۱۰ ح ۶۱۹۷ .

3.أراد ـ واللّه ُ أعلم ـ الكواكب التي جَعلها اللّه تعالى منازلَ للقمر ، كما قال : «وَ الْقَمَرَ قَدَّرْنَـهُ مَنَازِلَ» وهي التي تسمّى : الأنواء ، فإنّ أحدهما لا يغيب في المغرب غدوةً حتّى يطلع رقيبه في المشرق غدوة ، فهما لا يلتقيان ولا يتقاربان ، فكذلك اختلاف أحوال أهل الدنيا في حظوظهم ومكاسبهم لا يتقارب ؛ قاهرٌ ومقهورٌ ، ومحرومٌ ومرزوق ، ومُعافى ومبتلى ، وأشباه ذلك (أمثال الحديث للرامهرمزي : ص ۵۳) .

4.مسند أبي يعلى (طبعة دارالثقافة العربيّة) : ج ۱۳ ص ۱۵ ح ۷۰۹۹ عن ميمونة ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۲۱۰ ح ۶۲۰۰ نقلاً عن الأسندة للرامهرمزي نحوه .

5.مسند أبي يعلى : ج ۱ ص ۳۶۴ ح ۷۷۶ ، شُعب الإيمان : ج ۷ ص ۲۸۰ ح ۱۰۳۰۸ ، مسند البزّار : ج ۳ ص ۳۶۷ ح ۱۱۶۸ وفيه «في السرّاء» بدل «في فتنة السرّاء» ، حلية الأولياء : ج ۱ ص ۹۳ وكلّها عن سعد بن أبي وقّاص ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۲۵۷ ح ۶۴۳۱ .

6.الرُّحَضَاء : هو عَرَق يغسل الجلد لكثرته (النهاية : ج ۲ ص ۲۰۸ «رحض») .

7.حَبَطَ حَبْطا : هَدَرَ (المصباح المنير : ص ۱۱۸ «حبط») .

8.ما يُقتل حبطا أو يُلمّ : أي يقرب من ذلك (القاموس المحيط : ج ۴ ص ۱۷۷ «لمّ») .

9.ثلط الثور والبعير والصبيّ : سلح رقيقا (القاموس المحيط : ج ۲ ص ۳۵۳ «ثلط») . والسَّلْح للطائر وغيره كالتغوّط من الإنسان (اُنظر المصباح المنير : ص ۲۸۴ «سلح») .

10.صحيح البخاري : ج ۳ ص ۱۰۴۵ ح ۲۶۸۷ ، صحيح مسلم : ج ۲ ص ۷۲۹ ح ۱۲۳ ، سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۱۳۲۳ ح ۳۹۹۵ ، سنن النسائي : ج ۵ ص ۹۰ ، مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۱۶ ح ۱۱۰۳۵ ، السنن الكبرى : ج ۳ ص ۲۸۱ ح ۵۷۱۰ كلّها نحوه .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همكارى: سیّد رسول موسوى، ترجمه: حمیدرضا شیخى
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4736
صفحه از 476
پرینت  ارسال به