151
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد دوّم

۱۰۵۷.امام على عليه السلام :هر كه بسيار ياد مرگ كند ، رغبتش به دنيا كم مى شود.

۱۰۵۸.امام على عليه السلام :هر كه [پيوسته] مرگ را در برابر ديدگان خود مجسّم كند ، دنيا برايش بى اهمّيت مى شود.

۱۰۵۹.امام على عليه السلام :هر كه بسيار ياد مرگ كند ، از دنيا به اندك ، قناعت مى ورزد.

۱۰۶۰.امام على عليه السلام :شما را سفارش مى كنم كه به ياد مرگ باشيد و غفلت از آن را كم كنيد. چگونه غافليد از چيزى كه از شما غافل نيست، و به كسى (ملك الموت) طمع بسته ايد كه شما را مهلت نمى دهد؟! مشاهده مردگان ، خود، براى پند آموختن ، بسنده است؛ مردگانى كه به گورهايشان حمل شدند ، بى آن كه سوار بر مركَبى باشند، و در گورهايشان فرود آورده شدند ، بى آن كه [به اختيارِ] خود فرود آيند. تو گويى آبادگران [و ساكنان] دنيا نبوده اند، و گويى هميشه آخرت ، سراى آنان بوده است! جايى را كه وطن خود مى پنداشتند ، خالى كردند و در جايى وطن گزيدند كه از آن مى رميدند [و آن را خانه خود نمى پنداشتند]. به دنيايى كه از آن جدا مى گشتند ، سرگرم شدند و آخرتى را كه به آن منتقل مى شدند ، تباه نمودند ، و [اكنون ،] نه از كار زشتى مى توانند برگردند، و نه بر كار نيكى مى توانند بيفزايند . به دنيا اُنس گرفتند؛ ولى دنيا آنان را گول زد، و به دنيا اعتماد كردند؛ ولى دنيا آنان را به خاك افكند.

۱۰۶۱.الكافى ـ به نقل از ابو عبيده حذّاء ـ :به امام باقر عليه السلام گفتم : حديثى برايم بگوييد تا از آن بهره مند شوم.
فرمود: «اى ابو عبيده! بسيار به ياد مرگ باش؛ زيرا هيچ انسانى از مرگ ، بسيار ياد نكرد ، مگر آن كه در دنيا زاهد شد».

۱۰۶۲.امام صادق عليه السلام ـ در حديثى كه در آن ، قصّه داوود عليه السلام را فرمود ـ :او بيرون رفت و به خواندن زبور پرداخت، و هر گاه زبور مى خواند ، همه كوه ها و سنگ ها و پرندگان ، با او هم صدا مى شدند.
به كوهى رسيد. بر آن كوه ، پيامبرى عابد بود كه به او حِزقيل مى گفتند. او چون همهمه كوه ها و صداى درندگان و پرندگان را شنيد ، دانست كه داوود عليه السلام است.
داوود عليه السلام گفت: اى حِزقيل! اجازه مى دهى كه به نزد تو فراز آيم؟
حزقيل گفت: نه.
داوود عليه السلام گريست.
خداوند به حزقيل وحى فرمود كه: «اى حزقيل! داوود را سرزنش مكن، و از من ، عافيت بخواه».
پس ، حزقيل ، دست داوود را گرفت و به سوى خود ، بالا كشيد.
داوود عليه السلام گفت: اى حزقيل! آيا هرگز قصد گناهى كرده اى؟
گفت: نه.
داوود گفت: آيا از اين كه عبادت خدا را در پيش گرفته اى هرگز دچار غرور شده اى؟
گفت: نه.
داوود گفت: آيا هرگز ميل به دنيا كرده اى و دوست داشته اى كه از خواسته ها و خوشى هاى آن برگيرى؟
گفت: آرى ، گاهى به دلم خطور كرده است.
داوود گفت: در اين صورت ، چه مى كنى؟
گفت: به اين درّه مى آيم و از آنچه در آن است ، عبرت مى گيرم.
داوود عليه السلام وارد درّه شد . تختى آهنين ديد كه بر آن ، جمجمه اى فرسوده و استخوان هاى پوسيده است، و نيز لوحى از آهن كه در آن چيزى نوشته بود. داوود عليه السلام آن نوشته را خواند . چنين آمده بود:
«من اَروى پسر سَلَمْ هستم . هزار سال پادشاهى كردم، و هزار شهر بساختم، و با هزار دختر ، عروسى كردم؛ امّا سرانجام خاك ، بسترم شد و سنگ ، بالشم و كرم ها و مارها همسايگانم. پس ، هر كه مرا مى بيند ، نبايد فريب دنيا را بخورد».


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد دوّم
150

۱۰۵۷.الإمام عليّ عليه السلام :مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ المَوتِ ، قَلَّت فِي الدُّنيا رَغبَتُهُ . ۱

۱۰۵۸.عنه عليه السلام :مَن صَوَّرَ المَوتَ بَينَ عَينَيهِ ، هانَ أمرُ الدُّنيا عَلَيهِ . ۲

۱۰۵۹.عنه عليه السلام :مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ المَوتِ ، رَضِيَ مِنَ الدُّنيا بِاليَسيرِ . ۳

۱۰۶۰.عنه عليه السلام :اُوصيكُم بِذِكرِ المَوتِ وإقلالِ الغَفلَةِ عَنهُ ، وكَيفَ غَفلَتُكُم عَمّا لَيسَ يُغفِلُكُم ، وطَمَعُكُم فيمَن لَيسَ يُمهِلُكُم ! فَكَفى واعِظا بِمَوتى عايَنتُموهُم ، حُمِلوا إلى قُبورِهِم غَيرَ راكِبينَ ، واُنزِلوا فيها غَيرَ نازِلينَ ، فَكَأَنَّهُم لَم يَكونوا لِلدُّنيا عُمّارا ، وكَأَنَّ الآخِرَةَ لَم تَزَل لَهُم دارا ، أوحَشوا ما كانوا يوطِنونَ ، وأوطَنوا ما كانوا يوحِشونَ ، وَاشتَغَلوا بِما فارَقوا ، وأضاعوا ما إلَيهِ انتَقَلوا ، لا عَن قَبيحٍ يَستَطيعونَ انتِقالاً ، ولا في حَسَنٍ يَستَطيعونَ ازدِيادا ، أنِسوا بِالدُّنيا فَغَرَّتهُم ، ووَثِقوا بِها فَصَرَعَتهُم . ۴

۱۰۶۱.الكافي عن أبي عُبَيدَةَ الحَذّاء :قُلتُ لاِءَبي جَعفَرٍ عليه السلام : حَدِّثني بِما أنتَفِعُ بِهِ ، فَقالَ : يا أبا عُبَيدَةَ ، أكثِر ذِكرَ المَوتِ ؛ فَإِنَّهُ لَم يُكثِر إنسانٌ ذِكرَ المَوتِ إلاّ زَهِدَ فِي الدُّنيا. ۵

۱۰۶۲.الإمام الصادق عليه السلام ـ في حَديثٍ يَذكُرُ فيهِ قِصَّةَ داوودَ عليه السلام ـ :إنَّهُ خَرَجَ يَقرَأُ الزَّبور ، وكانَ إذا قَرَأَ الزَّبورَ لايَبقى جَبَلٌ ولا حَجَرٌ ولا طائِرٌ إلاّ جاوَبَتهُ .
فَانتَهى إلى جَبَلٍ ، فَإِذا عَلى ذلِكَ الجَبَلِ نَبِيٌّ عابِدٌ ، يُقالُ لَهُ : حِزقيل ، فَلَمّا سَمِعَ دَوِيَّ الجِبالِ وأصواتَ السِّباعِ وَالطَّيرِ عَلِمَ أنَّهُ داوودُ عليه السلام ، فَقالَ داوودُ عليه السلام : يا حِزقيل ، تَأذَنُ لي فَأَصعَدَ إلَيكَ؟ قالَ : لا .
فَبَكى داوودُ عليه السلام ، فَأَوحَى اللّهُ إلَيهِ : يا حزقيلُ ، لا تُعَيِّر داوودَ وسَلنِي العافِيَةَ .
قالَ : فَأَخَذَ حِزقيلُ بِيَدِ داوودَ ورَفَعَهُ إلَيهِ .
فَقالَ داوودُ عليه السلام : يا حِزقيل ، هَل هَمَمتَ بِخَطيئَةٍ قَطُّ؟
قالَ : لا .
قالَ : فَهَل دَخَلَكَ العُجبُ بِما أنتَ فيهِ مِن عِبادَةِ اللّهِ ؟
قالَ : لا .
قالَ : فَهَل رَكَنتَ إلَى الدُّنيا فَأَحبَبتَ أن تَأخُذَ مِن شَهَواتِها ولَذّاتِها؟
قالَ : بَلى ، رُبَّما عَرَضَ ذلِكَ بِقَلبي .
قالَ : فَما كُنتَ تَصنَعُ إذا كانَ ذلِكَ؟
قالَ : أدخُلُ هذَا الشِّعبَ فَأَعتَبِرُ بِما فيهِ .
قالَ : فَدَخَلَ داوودُ عليه السلام الشِّعبَ ، فَإِذا سَريرٌ مِن حَديدٍ عَلَيهِ جُمجُمَةٌ بالِيَةٌ وعِظامٌ فانِيَةٌ ، وإذا لَوحٌ مِن حَديدٍ فيهِ كِتابَةٌ ، فَقَرَأَها داوودُ عليه السلام فَإِذا هِيَ :
أنَا أروَى بنُ سَلَم ، مَلَكتُ ألفَ سَنَةٍ ، وبَنَيتُ ألفَ مَدينَةٍ ، وافتَضَضتُ ألفَ بِكرٍ ، فَكانَ آخِرُ عُمُري أن صارَ التُّرابُ فِراشي ، وَالحِجارَةُ وِسادَتي ، وَالدّيدانُ وَالحَيّاتُ جيراني ، فَمَن رَآني فَلا يَغتَرَّ بِالدُّنيا . ۶

1.غرر الحكم : ح ۸۷۶۶ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۳۸ ح ۷۶۰۰ .

2.غرر الحكم : ح ۸۶۰۴ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۶۰ ح ۸۳۴۹ وفيه «خفّ الاهتمام بأمر الدنيا» بدل «هان أمر الدنيا» .

3.نهج البلاغة : الحكمة ۳۴۹ ، تحف العقول : ص ۸۹ و ص ۱۰۰ ، كنز الفوائد : ج ۱ ، ص ۶۳ ، روضة الواعظين : ص ۵۳۷ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ، ص ۲۶۷ ، ر ۱۶ ؛ دستور معالم الحكم : ص ۲۹ .

4.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۸ .

5.الكافي : ج ۲ ص ۱۳۱ ح ۱۳ وج ۳ ص ۲۵۵ ح ۱۸ ، الزهد للحسين بن سعيد : ص ۷۸ ح ۲۱۰ ، تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۱۹۳ ، دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۲۲۱ ، مشكاة الأنوار : ص ۵۲۵ ح ۱۷۶۷ عن الإمام الصادق عليه السلام .

6.كمال الدين : ص ۵۲۴ ح ۶ ، الأمالي للصدوق : ص ۱۵۹ ح ۱۵۷ كلاهما عن هشام بن سالم ، تفسير القمّي : ج ۲ ص ۲۳۱ ، روضة الواعظين : ص ۴۸۴ كلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۴ ص ۲۵ ح ۳ .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث جلد دوّم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همكارى: سیّد رسول موسوى، ترجمه: حمیدرضا شیخى
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 3520
صفحه از 436
پرینت  ارسال به