99
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

ناشادکامی و حمایت اندک اجتماعی ممکن است به مادی‌گرایی جبرانی بیانجامند. اما، یک استدلال علیه تاثیرات زیان‌بخش مادی‌گرایی این است که مادی گرایی فقط زمانی بد است که نتوانید به آن دست یابید. از این رو، کسانی که مادی‌گرایی بالا و نیز درآمد زیادی دارند بهباشی بالایی را گزارش می‌کنند (کروفورد۱ و دیگران، ۲۰۰۲). مادی‌گرایی، مادامی که استطاعت مالی دارید و بدون نگرانی می‌توانید آنچه را می‌خواهید تهیه کنید، به اندازه‌ای که قبلاً تصور می‌شد زیان‌بخش نیست.

تعارض انتخاب۲با نظریه ناهمخوانی۳ در پیوند است (شوارتس و وارد۴، ۲۰۰۴). همچنان که ملت‌ها ثروت‌مندتر و تقاضای مصرف‌کننده‌ها بیشتر می‌شود، جهان ما مملو از گزینش‌ها، جایگزین‌ها و تنوع‌ها در بیشتر کالاهای فروشی می‌شود. اینک آزادی انتخاب جای خود را به «استبداد آزادی»۵ داده است و گزینه‌های بیشتر الزاماً چیز خوبی نیست (شوارتس، ۲۰۰۰؛ شوارتس و دیگران، ۲۰۰۲).

در این‌باره بیاندیشید که... آیا می‌توانید زمانی را به یاد آورید که می‌خواستید
یک جنس خاص، مثلاً یک کامپیوتر جدید بخرید؟ چند گزینه برای انتخاب وجود داشت؟
آیا این امر، تصمیم اقتصادی شما را آسان‌تر کرد یا دشوارتر؟

فراوانی حق انتخاب به سه مشکل عمده برای مصرف‌کنندگان و شهروندان جوامع غربی انجامیده است. اینها شامل موارد زیر می‌شوند:

 مشکلات اطلاعاتی. ما در اطلاعات غوطه‌ور شده‌ایم، و این ما را در یک وضعیت متزلزل قرار نهاده است؛ چگونه امکان دارد همه آنچه را برای یک انتخاب خردمندانه نیاز هست گردآوریم؟

 مشکلات مربوط به خطا. اگر نتوانیم درباره همه گزینه‌های ممکن اطلاعات به دست آوریم، احتمالاً هنگام قضاوت خطاهای بیشتری مرتکب خواهیم شد.

 مشکلات روان‌شناختی. استرس و اضطرابی که نتیجه فزونی انتخاب و موضوعات فوق است می‌تواند موجب کاهش سطح بهباشی روان‌شناختی شود.

البته، مشکل در اینجا الزاماً دادنِ حق انتخاب نیست؛ مشکل ارائه گزینه‌های بسیار زیاد است که به نظر می‌رسد بر سطح شادکامی فرد موثر است.

1.. Crawfurd

2.. paradox of choice

3.. discrepancy theory

4.. Ward

5.. tyranny of freedom


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
98

اما در جهت مثبت. آنها زمانی از مقایسه اجتماعی صعودی استفاده می‌کنند که آن گروه از بیماران سرطانی را می‌بینند که شیمی‌درمانی را تمام کرده‌اند و به این می‌اندیشند که «روزی نوبت من خواهد شد». به عنوان راهی دیگر، آنها به آن گروه از بیماران سرطانی نگاه می‌کنند که برخی‌شان جوان‌ترند، فرزند دارند و به این می‌اندیشند که «خب دست کم من الآن به این بیماری مبتلا شدم، نه زمانی که مانند آنها جوان‌تر بودم». بنابراین، مقایسه اجتماعی فقط زمانی زیان‌بخش است که از آن برای ارزیابی منفی از خود در مقایسه با دیگران استفاده کنیم.

اضطراب دائم۱ و مادی‌گرایی۲ با افزایش موارد افسردگی و کاهش بهباشی درونی ارتباط دارد. دینر و اوشی (۲۰۰۰) دریافتند که اهمیت زیاد دادن به پول با رضایت از زندگی همبستگی معکوس دارد (۵۳/. ـ)، در حالی که اهمیت زیاد دادن به عشق با رضایت از زندگی همبستگی مثبت دارد. برخی متخصصان حتی از این فراتر می‌روند و مدعی‌اند که نگرش‌های مادی‌گرایانه می‌تواند در حکم ویروسی باشد که نامش آنفلوانزای ثروت۳ است و موجب نارضایتی و بی‌ارزشی می‌شود و زندگی ما را فلج می‌کند. هر چند آنفلوانزای ثروت در اصل یک بیان استعاری است، به نظر می‌رسد نتیجه یافته‌های پژوهشی دقیق است (جیمز، ۲۰۰۷).

در این‌باره بیاندیشید که... با اقتباس از یک پرسش شناخته‌شده اقتصادی (سولنیک۴ و هِمن وی۵، ۱۹۹۸) برای آزمودن معقولیت افراد
و دارایی، لطفاً پرسش‌های زیر را پاسخ دهید:
آیا مایلید سالی ۵۰۰۰۰
دلار درآمد داشته باشید در حالی که دیگران ۲۵۰۰۰
دلار درآمد دارند، یا مایلید سالی۱۰۰۰۰۰
دلار درآمد داشته باشید در حالی که دیگران ۲۵۰۰۰۰
دلار؟ فرض کنید قیمت اجناس و خدمات یکسان باقی خواهد ماند.
شما کدام را انتخاب کردید؟ آیا شگفت‌زده خواهید
شد اگر بدانید که بیشتر افرادی که از آنها سؤال شد، سناریوی اول را ترجیح دادند.
به نظر شما چرا این گونه است؟

سابقاً این اعتقاد وجود داشت که تلاش برای مادیات نیازهای بنیادین انسان را ارضاء نمی‌کند (به نظریه خودتعیین‌گری۶ بنگرید) و اینکه اهداف مادی‌گرایانه ممکن است دست‌نیافتنی باشند. به علاوه،

1.. status anxiety

2.. materialism

3.. affluenza

4..  Solnick

5.. Hemenway

6.. self-determination theory (SDT)

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55227
صفحه از 392
پرینت  ارسال به