درباره آن، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ چگونه می‌توان این هیجان‌ها را مدیریت کرد؟

سرانجام اینکه هوش هیجانی می‌تواند چندین پیامد مانند بهباشی، عزت نفس، رفتارهای جامعه‌یار^۱ بیشتر، استفاده کمتر از سیگار و الکل، افزایش خلق مثبت، رفتارهای خشونت‌آمیز کمتر، اشتیاق تحصیلی بیشتر و عملکرد بهتر رهبری را پیش بینی کند (سالوی و دیگران، ۲۰۰۲؛ برکت^۲ و دیگران، ۲۰۰۹).

به نظر می‌رسد الگوی توانایی میر و سالوی نسبت به الگوی گلمن پشتوانه بیشتری دارد. به علاوه، مقیاس‌های توانایی هوش هیجانی گویا پایاتر از مقیاس‌های خودسنجی است که اشکال‌های زیادی بر آن وارد است.

الگوهای ترکیبی هوش هیجانی

گلمن، هوش هیجانی را چنین تعریف می‌کند: «توانایی ادراک، شناخت، تنظیم و مهار انطباقی هیجان‌ها در خود و دیگران» (گلمن، ۱۹۹۶؛ اسکوت^۳ و دیگران، ۲۰۰۲). بنابراین، الگوهای ترکیبی هوش هیجانی، هوش هیجانی را ترکیبی از مهارت‌های ادراک هیجانی و شخصیت می‌دانند. به گفته گلمن، هوش هیجانی به این دلیل مهم است که می‌تواند موفقیت تحصیلی، شغلی و ارتباطی را بهتر از هوشبهر سنتی پیش‌بینی کند (گلمن، ۱۹۹۶). اما، تایید روابط علی میان عملکرد و هوش هیجانی نیازمند داده‌های طولی است (رابرتس^۴ و دیگران، ۲۰۰۱).

بر اساس نظریه هوش گلمن، در مفهوم هوش هیجانی پنج ساحت اصلی وجود دارد که عبارتند از:

 مدیریت هیجان‌ها، در جایی که فرد درگیر تنظیم دوباره اضطراب است و می‌کوشد تا از احساس درماندگی رهایی یابد؛

 به‌کارگیری هیجان‌ها برای خود ـ انگیزشی، در جایی که فرد مهارتِ به تاخیر انداختن کامیابی را برای موفقیت‌های آتی پیدا کرده است؛

 بازشناسی هیجان‌ها در دیگران، در جایی که فرد در ابراز همدلی، که برای روابط اجتماعی اهمیت دارد، توانمند است؛

 مدیریت هیجان‌ها در دیگران، در جایی که فرد می‌تواند به افراد وقتی که رنج می‌کشند کمک یا انگیزه را در آنها بیدار کند؛

 خودآگاهی هیجانی، در جایی که فرد قادر است هیجان‌های خود را دریابد و بشناسد.

تسهیل خلق‌تان. بنابراین اگر نیاز دارید مقاله‌هایتان را ویرایش کنید یا عمل جراحی انجام دهید، می‌توانید خود را وارد یک حالت آرام و غیر برانگیخته کنید تا تمرکزتان افزایش یابد. برعکس، اگر نیاز دارید یک مقاله خلاقانه بنویسید، می‌توانید با موسیقی یا با خود صحبت کردن، خودتان را برانگیزانید تا احساس مثبت شما افزایش یابد و در نتیجه الگوهای تفکر گسترده‌تر تسهیل یابند (نظریه گسترش و ساخت را به یاد آورید). پرسش‌هایی که به رشد این بخش کمک می‌کنند عبارتند از: خُلق شما چگونه بر تفکر و نیز بر تصمیم‌گیری‌تان اثر می‌گذارد؟

شناخت

بخش سوم «شناخت هیجان‌ها»^۱ است، و افرادی که در این جنبه قوی هستند می‌توانند دریابند که هیجان‌ها بسیار پیچیده‌اند ـ هیجان‌ها یک بسته‌بندی ساده ندارند. این گونه نیست که فقط شیفته یا فقط آزرده، شاد یا غمگین باشید ـ ممکن است شما تواماً آمیزه‌ای از همه این احساس‌ها باشید. آنها همچنین اذعان می‌کنند که هیجان‌ها در گذر زمان ممکن است تغییر کنند. از این رو، هنگامی که خشمگین می‌شوید همیشه خشمگین نمی‌مانید. آن خشم می‌تواند به هیجان دیگری مانند شرم یا پشیمانی تبدیل شود. زمانی که می‌کوشید این بخش را بپرورانید از خودتان بپرسید: چرا این احساس را دارید؟ این هیجان چه معنایی دارد؟ چه پیامدی برای شما داشته است؟ سرانجامش چیست؟

مدیریت

آخرین بخش «مدیریت هیجان‌ها»^۲ است و این عبارت است از: توانایی مدیریت، یا خودنظم‌بخشی هیجان‌هایتان. بنابراین، شما می‌توانید تشخیص دهید که بروز هیجان‌هایی خاص کی و کجا نامناسب است و تا زمان مناسب منتظر بمانید. برای مثال، اگر فردی می‌کوشد در کلاس گستاخی کند و این ما را خشمگین می‌کند، بسیار نامناسب خواهد بود اگر به آن دانش‌آموز رو کنیم و سرش داد بکشیم. دانش‌آموزانی که هوش هیجانی بالایی دارند تشخیص خواهند داد که هر هیجان زمان و مکانی خاصی دارد و طبق آن آنها را مدیریت خواهند کرد. به علاوه، این بخش به مدیریت هیجان‌ها در دیگران نیز مربوط می‌شود. کسانی که در این بخش نمره بالایی دارند قادرند علاوه بر هیجان‌های خود، هیجان‌های دیگران را نیز مدیریت کنند. اما، اینکه فردی بتواند هیجان‌های خود را مدیریت کند لزوماً به این معنا نیست که می‌تواند هیجان‌های دیگران را نیز مدیریت کند. برای پروراندن این بخش، از خودتان بپرسید: