49
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

زمان استراحت دوگانگی ذهن ـ بدن
فیلسوفان یونانی، ارسطو و افلاطون۱، سرشت انسان را در چهارچوب سه جوهر مجزا مورد بحث قرار
دادند: ذهن۲، بدن۳ و روح۴. اما رنه دکارت۵ در قرن هفدهم با جمله مشهورش «من می‌اندیشم پس هستم» آمد و
جامعه بحثی طولانی را بین وجود ذهن مجرد (هشیاری، خودآگاهی) و بدن مادی
(مغز-هوش) آغاز کرد (که سرانجام به دوگانگی دکارتی مشهور شد).
به گفته دانشمندان تجربی، بحث تمایز ذهن و بدن
منسوخ است و پژوهش‌ها از تعامل پیچیده میان آن دو حکایت می‌کنند ـ تاثیر متقابل
بدن و ذهن. پژوهشگران دریافته‌اند که قشر حسی ـ تنی اصلی مغز، مسئول انتقال
اطلاعات حسّی از بدن به مغز است (راتی، ۲۰۰۱).

نگاهی به مغز انسان

در مقایسه با سایر علوم، روان‌شناسی، در کلیت خود، یک علم جدید است. به علاوه، روان‌شناسی مثبت‌نگر در مقایسه با مکاتب فکری ریشه‌دار دیگر، کودکی بیش نیست. یکی از بزرگترین انتقادهای دانشمندان علوم طبیعی به روان شناسی این است که بر گزارش های شخصی به عنوان معیار واقعیت یا حقیقت، زیاد تکیه می کند. [۳]

اما، از دهه ۱۹۹۰، روان‌شناسی در تولید دستگاه‌هایی که مغز و کارکرد آن را شناسایی می‌کنند پیشرفت زیادی کرده است. برای مثال، روان‌شناسان با تصویرسازی کارکردی تموج مغناطیسی۶ می‌توانند تشخیص دهند که کدام بخش‌های مغز در حال استفاده شدن است یا کدام سلول‌ها در حال تحریک هستند. این به دانشمندان اجازه می‌دهد تا با نفوذ اندک، به همه بخش‌های مغز دست یابند. اگر هزینه و دسترسی به این دستگاه پیشرفته محدود باشد، روان شناسان به‌جای آن می‌توانند از موج‌نمای الکتریکی مغز۷ استفاده کنند، که شبیه کلاهی است که گیره‌های چسبی دارد و افراد آن را روی سر خود می‌گذارند،

1.. Plato

2.. mind

3.. body

4.. soul

5.. Rene Descartes

6.. Functional magnetic resonance imaging (fMRI)

7.. Electroencephalography (EEG)


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
48

شکل۲-۲. الگوی دَوَرانی هیجان‌ها (به نقل و اقتباس از کار، ۲۰۰۴)

افزون بر آن، پژوهشگران بیان کرده‌اند که دو نوع متفاوت از عاطفه مثبت می‌تواند وجود داشته باشد (گیلبرت۱ و دیگران، ۲۰۰۸). گونه اول با نظام دوپامینرژیک مرتبط است که سائق/جست و جوگری را کنترل می‌کند و گونه دیگر با نظام افیونی/اکسی‌توسین ارتباط دارد، که آرامش‌بخشی/خشنودی را ایجاد می‌کند. گیلبرت و دیگران (۲۰۰۸: ۱۸۲) دریافتند که در واقع سه عامل اساسی بر عاطفه مثبت اثر می‌گذارند: عاطفه مثبت فعال‌شده، عاطفه مثبت آرمیده و عاطفه مثبت ایمن/خشنود؛ که نوع اخیر بالاترین همبستگی منفی را با افسردگی، اضطراب، استرس، عیب‌جویی از خود و دلبستگی ناایمن دارد.

منشاء هیجان‌های مثبت چیست؟

اگر هیجان‌های مثبت برای موفقیت و بهباشی ضروری هستند، مهم است منشاء آنها را بشناسیم. درباره چگونگی پیدایش هیجان‌های مثبت فعلاً دو نظریه عمده وجود دارد:

 از طریق مواد موجود در مغزمان (دیویدسون، ۲۰۰۳؛ دیویدسون و دیگران، ۲۰۰۳) و

 از طریق ادراکی که از آهنگ پیشرفتمان به سوی هدف‌های مهم داریم (کارور۲ و شایر۳، ۱۹۹۰).

1.. Gilbert

2.. Carver

3.. Scheir

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55167
صفحه از 392
پرینت  ارسال به