305
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

گسترده‌ای برای برنامه‌های گوناگون پیرامونِ یادگیری اجتماعی و هیجانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. موفق‌ترین این برنامه‌ها عبارتند: از «علم به خود»،۱ و «برنامه آموزشی هوش هیجانی در جنوب افریقا»۲(سالُوِی و دیگران، ۲۰۰۴). برخی از این برنامه‌ها،‌ مانند برنامه پیش به سوی هدف،۳ که به نوجوانان مهارت‌ هدف‌گزینی مثبت۴ و آسان‌کردن دستیابی به هدف را می‌آموزد، در مقیاس بسیار بزرگ اجرا شده‌اند (دنیش،۵ ۱۹۹۶). هدفِ برنامه «مدرسه‌ کلیدی»،۶ در شهر ایندیاناپولیس،۷ پرورش دادن تجربه غرقگی (یعنی اشتغال، آمیختگی و جذبه کامل در یک فعالیت) در دانش‌آموزان است. برنامه‌های این مدارس برای دانش‌آموزان این فرصت را فراهم می‌کنند تا با توانایی‌هایشان دست‌وپنجه نرم کنند. این مدارس یک مرکز «غرقگی در فعالیت» دارند که در آن زمان و مکان لازم را در اختیار دانش‌آموزان می‌نهد تا با جذبه و غرقگی به فعالیت‌های مرتبط با علایقشان بپردازند. مدارس کالوِر،۸مجموعه‌ای از مدارس شبانه‌روزی در ایالت ایندیانا هستند که توانمندی‌های خوی و هیجانات مثبت را در همه‌ برنامه‌‌های مدرسه وارد کرده‌اند. کادر آموزشی درباره توانمندی‌ها و هیجانات مثبت آموزش دیده‌اند، و بررسی عملکرد آنها بر اساس رویکرد توانمندی‌ها است (ییگر،۹ ۲۰۰۷). بنیاد هاون،۱۰ یک موسسه خیریه‌ در امریکا است که یک برنامه تربیتی مبتنی بر به‌هوشیاری۱۱ ایجاد کرده است که به طور آزمایشی در مدارسی در کانادا و امریکا اجرا می‌شود.

در سپتامبر ۲۰۰۶، کالج ولینگتن۱۲ (یک مدرسه مختلط خصوصی در بریتانیا) یک برنامه دوساله مهارت‌های بهباشی۱۳ را برای شاگردانش آغاز کرد. این دوره توسط ایان موریس و دکتر نیک بایلیس طراحی شد، و دو هفته یکبار برای پایه‌های دهم و یازدهم (سنین ۱۴-۱۶) با هدف ویژه «اصلاح و جبران

1.. Self Science

2.. South Africa Emotional Intelligence Curriculum

3.. Going for the Goal

4.. positive goal setting

5.. Danish

6.. Key School

7.. Indianapolis

8.. Culver Academies

9.. Yeager

10.. Hawn Foundation

11.. mindfulness education curriculum

12.. Wellington College

13.. two-year Skills of Wellbeing programme


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
304

دارای ریخت بدنی مناسبی است. پیدایش و افزایش بهباشی، افزونِ بر مقابله و سازواری موفقیت‌آمیز، مستلزم دارا بودنِ مهارت‌هایی است، چون: افزایش هیجانات مثبت، غرقِگی، ارتباطات مثبت و معناداری در زندگی.

با گسترش رشته روان‌شناسی مثبت‌نگر، در دهه گذشته شاهد برنامه‌های آموزشی غنی و شگفت‌آوری در سرتاسر جهان بودیم که جنبه‌های گوناگون کارکرد مثبت را مورد توجه قرار می‌دادند. برای نمونه، برنامه خردمندی،۱ رشد عقلانی و اخلاقی کودکان را از طریق موضوعات متداول تشویق می‌کند (رِزنیتس‌کایا۲ و استرنبرگ، ۲۰۰۴). دانش‌آموزان می‌توانند ایده‌های خودشان درباره اندیشه خردمندانه را بیان کنند؛ از این‌رو، این برنامه درباره نحوه ‌اندیشیدن است و نه به چه چیز اندیشیدن. این برنامه تربیتی دارای ۱۶ اصل تعلیم‌وتربیتی و شش شیوه است از قبیل: تفکر تأملی، تفکر گفت‌وشنودی، تفکر منطقی و احتجاجی.

تعدادی از برنامه‌های معطوف به امید در کودکانِ مدارس عبارتند از: «ایجاد امید»، و «ایجاد امید در کودکان»۳(لوپز و دیگران، ۲۰۰۴)، که یک برنامه پنج جلسه‌ای مبتنی بر الگوی امید است و با نمایش روانی۴ (اهداف، موانع، راه‌ها، و نیروی اراده) درهم‌بافته است. بر این اساس، کودکان داستانی درباره‌ گذشتن از موانع می‌سازند، و نیز به «بازی امید»۵ مشغول می‌شوند که به تعقیب اهداف گوناگون می‌پردازد، کارتن‌های مبتنی بر امید طراحی می‌کنند، بر زبان و سخن‌ گفتنِ امیدبخش تأکید می‌ورزند، داستان‌های امیدوارانه درباره اهدافشان می‌نویسند، و چیزهای دیگری مانند اینها. نمرات معنادار به‌دست آمده در مقیاس سنجش امید (CHS) نشان می‌دهند که نتایج این برنامه‌ها بسیار نویدبخش است.

تحقیقات نشان می‌دهند که برنامه رشدِ توانمند‌مدار،۶ که از سوی موسسه‌ گَلوپ طراحی شده است، به نحو چشمگیری عملکرد تحصیلی را بهبود می‌دهد (هاجز و کلیفتن، ۲۰۰۴). رویکرد بزرگداشت توانمندی‌ها،۷ که معطوف به رشد توانمندی‌ها از طریق قصه‌گویی است، به شکل گسترده‌ای در مدارس ابتدایی شمال بریتانیا اجرا شده است (ایدز،۸ ۲۰۰۸). هوش هیجانی مفهوم فراگیری است که به‌طور

1.. Wisdom Curriculum

2.. Reznitskaya

3.. Making Hope Happen and Making Hope Happen for Kids

4.. psychodrama

5.. Hope Game

6.. strengths-based development programme

7.. Celebrating Strengths approac

8.. Eades

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55306
صفحه از 392
پرینت  ارسال به