279
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

دست یابند، و نه به طبقه‌بندی اختلال‌ها و کژکاری‌ها.

همان‌گونه که روان‌شناسی مثبت‌نگر می‌گوید، متأسفانه خوی خوب بسی بیشتر از خوی بد مورد انکار و یا بی‌توجهی قرار گرفته می‌شود؛ و این در حالی است که توانمندی‌های انسان، نسبت به ضعف‌های او، امری ثانوی و در درجه دوم اهمیت نیستند. در پی تلاش‌های شگرف پیترسن و سلیگمن، توانمندی‌های انسانی اینک مورد فهم و ارزیابی علمی قرار دارند.

توانمندی‌ها در برابر استعدادها

در دنیای روان‌شناسی، اصطلاحات و واژگان هیچگاه سرراست و بدون ابهام نیستند. به همین دلیل، در حالی‌که برخی محققان توانمندی‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهند، برخی دیگر به مطالعه استعدادها۱ می‌پردازند. پرسشی که در اینجا پیش می‌آید آن است که از آنجا که این دو واژه در گفت‌وگوهای روزمره به‌جای یکدیگر و در یک معنی به کار می‌روند، چرا در روان‌شناسی بین آنها تفاوت می‌نهیم؟ بنابر استدلال، توانمندی‌ها از استعدادها قابل تمییز هستند؛ زیرا استعدادها را می‌توان فطری‌تر، و نااخلاقی،۲ و اموری دانست که می‌توانند هدر بروند. به تعبیر دیگر فردی ممکن است که استعداد فوتبال و یا آوازخوانی داشته باشد، اما هیچ تصمیم و اراده‌ای برای رشد و یا استفاده از آن استعداد نداشته باشد. اما توانمندی‌ها، به‌طور طبیعی در زندگی روزمره ما آشکار می‌شوند و ما به ندرت آنها را هدر می‌دهیم.

در این‌باره بیاندیشید که...
نظرتان در مورد تمایز
گفته‌شده چیست؟ آیا واقعاً ما همیشه با استعداد زاده می‌شویم و استعداد امری
فطریاست، یا اینکه با کار و کوشش سخت استعداد را در خود ایجاد می‌کنیم؟

1.. talents

2.. non-moral


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
278

پرسش‌های آزمایشی

۱.از آنچه اشتباه است تا آنچه قوی است. به چه اندازه می‌توان روی کمک توانمندی‌ها (در برابر ضعف‌ها) به کارکرد خوب حساب باز کرد؟

۲.درباره این مسئله که تحقیقات تجربی روان‌شناسی مثبت‌نگر را چگونه می‌توان در محیط‌های دو نفره‌ خصوصی به کار گرفت، بحث کنید.

۳.درباره این مسئله که یافته‌های تحقیقی روان‌شناسی مثبت‌نگر چگونه می‌تواند بر دیگر حوزه‌های روان‌شناسی کاربردی، مانند روان‌شناسی تربیتی و سازمانی، تأثیر بگذارد، بحث کنید.

توانمندی‌های خوی (مَنِش) و فضایل۱

توانمندی‌ها دقیقاً چه هستند، و چگونه می‌توان آنها را برای بهبود و حفظ زندگی خوب به‌کار گرفت؟ مطالعه توانمندی‌های خوی در بهترین وضعیت، کاری است سخت دشوار. علم از قرار معلوم بر پایه واقعیت‌ها و حقایق عینی قرار دارد؛ در حالی‌که ارزش‌ها و توانمندی‌ها مفاهیمی انتزاعی و فلسفی هستند که تعیین دقیق ماهیت آنها ناممکن به‌نظر می‌آید. برخی محققان بر آنند که روان‌شناسی باید تمرکزش را بر مطالعه خوی حفظ کند، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که خوی یک موضوع فلسفی است، تا روان‌شناختی.

با این همه، کریستوفر پیترسِن و مارتین سیلگمن باور دیگری دارند (پیترسن و سلیگمن، ۲۰۰۴). آنها در پی بررسی‌ای گسترده از هزاران قطعه از ادبیات، علم و متون دینی و فلسفی از سرتاسر جهان و در طول قرون مختلف، ۲۴ توانمندی در خوی و منش انسانی شناسایی کردند که در شش فضیلت ساماندهی می‌شوند]۱[(جدول ۱-۱۰ را ببینید). از این‌رو، طبقه‌بندی ارزش‌های عملی از توانمندی‌ها و فضایل۲ در دنیای روان‌شناسی مثبت‌نگر به‌عنوان «un-DSM» (دی‌اس‌امِ وارونه) شناخته شد؛ یا به‌عبارت دیگر، کتاب/مرجع راهنمایی۳ که روان‌شناسان از طریق آن می‌توانند به شناسایی توانمندی‌ها و کارکردهای مثبت

1.. Character strengths and virtues

2.. the Values in Action (VIA) Classification of Strengths and Virtues

3.. book/reference guide

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54616
صفحه از 392
پرینت  ارسال به