237
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

زندگی‌مان نداریم تا موفقیت‌های ما را مورد ستایش قرار دهد. این راهبرد گاهی می‌تواند نامناسب باشد، اما جایگاه خود را دارد. تبریک به خود را نباید با غرور، خودستایی و فخرفروشی اشتباه گرفت؛ تبریک به خود تنها مستلزم آن است که نحوه سربلندی و افتخار خود و یا تأثیرنهی بر دیگران را به خودتان یادآوری کرده و بگویید.

۶. جذب. این راهبرد را می‌توان این‌گونه توصیف کرد: به خودتان اجازه دهید که کاملاً غرقِ در لحظه شوید؛ یا به‌عبارتی، غرقِگی ایجادشده توسط خود.۱

۷. بُروز [آشکارسازی] رفتاری: هنگامی که لبخند می‌زنیم، آیا واقعاً می‌توانیم هیجانات/احساسات مثبت را به‌وجود آوریم؟ آیا خندیدن، هِرُ و کِر کردن، بالا و پایین پریدن، رقص و پایکوبی کردن می‌تواند خلق‌وخوی ما را تغییر دهد؟ شواهد بسیاری در این زمینه هست که بروز بیرونی احساسات مثبت می‌تواند آنها را تشدید کند.

۸. آگاهی به زمان: این راهبرد از شما می‌خواهد که لحظه‌های زودگذر زمان را دریابید، قدر آنها را بدانید و حداکثر استفاده را از زمان حال انجام دهید.۲

۹. شمردن نعمت‌ها و داشته‌ها: بی‌گمان ما اکنون می‌دانیم که یادآوری کردن نیکبختی‌ها و داشته‌ها به خودمان و اندیشیدن به‌ میزانِ خوش‌اقبالی و خوشبختی‌مان چقدر مهم است. زمانی را در انتهای روز یا انتهای هفته برای شمردن نعمت‌‌ها و داشته‌هایتان بگذارید.

۱۰. فکرِ خوشی‌کُش:۳ در میان راه‌بردهای ده‌گانه سرخوشی، راهبرد دهم در واقع راهبردی برای «چگونه نبودن» است. این راه‌برد اساساً بر این واقعیت تکیه می‌کند که اگر شما درگیر نُشخوارهای فکری نگرانی‌زا یا افکار خوشی‌کُش شوید، در آن صورت هیچ جایی برای تجربه سرمستی نخواهد ماند.

چه چیزی از سرمستی جلوگیری می‌کند؟

یکی از بزرگترین موانع سرمستی، تمرکز بیش از حد بر وراندازی و ارزیابی احساسات مثبت و اجازه ندادن به تجربه‌ها/احساسات برای روی دادن صِرف آنها است. شما باید مراقب باشید که سرمستی را زورکی به سوی خود هُل ندهید (لیبومیرسکی و دیگران، ۲۰۰۶؛ برایانت و ورف، ۲۰۰۷).

مطالعاتی انجام شده‌اند که به بررسی روش‌هایی می‌پردازند که افراد برای سرمست شدن از تجربه‌ها به‌کار می‌گیرند. برای نمونه پژوهشگران از افراد خواستند که یکی از این کارها را انجام دهند: ۱) در مورد

1.. self-induced flow

2.. carpe diem

3.. Killjoy thinking


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
236

چهار فرایند سرمستی‌زا پیشنهاد کردند: ۱) سپاسگزاری کردن (قدردانی)،۱ ۲) محبوبیت (مباهات)؛۲ ۳)‌ شگفتی (حیرت)؛ بهره‌مندی (لذت جسمانی).

سرانجام آنکه ده راهبرد شناخته‌شده وجود دارد که می‌توان آنها را در کنار جهت‌گیری زمانی و فرایندهای چهارگانه برای افزاش سرمستی به‌کار گفت. این بخش به بررسی این راهبردها می‌پردازد و نگاهی بر نحوه به‌کارگیری آنها در زندگی روزمرّه می‌اندازد.

۱. با دیگران در میان نهادن. در میان نهادن تجربه‌های مثبت با دیگران نیرومندترین پیش‌بینی‌کننده سطح لذت است. البته، این امر بیشتر در مورد برون‌گرایان صادق است تا درون‌گرایان. در میان نهادن با دیگران به چندین دلیل می‌تواند رشته‌های الفت و محبت را پرورش دهد و روابط سالم را تقویت کند. اول از همه، بودن و پاییدن شخص محبوبی که از هم لذت می‌بریم، فی‌نفسه خوشایند است. همچنین، چه‌بسا که دیگران جنبه‌های لذت‌بخشی را یادآور شوند که ما بدان‌ها توجهی نداشته‌ایم. ما در حضور دیگران ممکن است بانشاط‌تر شویم. در میان نهادن لذت، ما را نسبت به همه جزئیات لذت‌بخشِ تجربه دقیق‌تر و متوجه‌تر می‌سازد.

۲. حافظه‌سازی.۳ هنگامی که پیشامد مثبتی را تجربه می‌کنیم، می‌توانیم به حافظه‌سازی بپردازیم؛ یعنی، گرفتن عکس‌های ذهنی پرشور، آگاهانه و فعالانه برای فراخوانی در آینده است. حافظه‌سازی، با میلِ به در میان نهادن با دیگران همبستگی دارد.

۳. مقایسه.۴ به‌کارگیری راهبرد مقایسه دشوار است. تحقیقات نشان می‌دهد که مقایسه اجتماعی روبه‌پایین۵ می‌تواند در عمل به افزایش بهباشی خود شخص بینجامد؛ با این‌همه، وقتی افراد به مقایسه اجتماعی رو‌به‌بالا۶ می‌پردازند، در صورتی که خود را با فردی داراتر مقایسه کنند، چه‌بسا که خرسندی و لذت آنها کاسته شود.

۴. تیزی حسی ‌ـ ‌ادراکی: این راهبرد از شما می‌خواهد که با تمرکز بر برخی محرک‌ها و بیرون کردن بقیه از ذهن، خوشی و لذت خود را بیفزایید.

۵. تبریک به خود:۷ گاهی اوقات درست در همان لحظه که نیاز داریم، کسی را در کنار خود و یا در

1.. thanksgiving (gratitude)

2.. basking (pride)

3.. Memory building

4.. Comparing

5.. downward social comparison؛ یعنی مقایسه خود با افراد و طبقات اجتماعی پایین‌تر از خود. م

6.. upward social comparison

7.. Self-congratulation

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54771
صفحه از 392
پرینت  ارسال به