235
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

قدردانی از آنها [یا مسلم و مفروض گرفتن قدردانی و نیازی به بیان زبانی قدردانی ندانستن] مقابله کنند. همچنین یافته‌های تازه نشانگر آن هستند که نوجوانان و کودکانی که عاطفه مثبت اندکی دارند، سود سرشاری از این مداخله خواهند برد (فرُو، کاشدان، اُزیم‌کُفسکی،۱ و میلر).

سرمستی (لذت‌چشی)۲ و به‌خاطرآوری مثبت۳

سازوکار بنیادین دیگری که گمان می‌رود مداخلات روان‌شناسی مثبت از طریق آن اثر می‌نهد، فرایند سرمستی است. شما تا به‌حال کلمه‌ سرمستی یا واژگان هم‌معنای آن را بسیار شنیده‌اید (مانند: کِیف کردن، لذت بردن، شادمان شدن، بهره‌مند شدن، خوش آمدن از...، حال دادن، عزیز و گرامی داشتن، چَسبیدن، و...)؛ با این همه،کارشناسان برجسته این حوزه، برایانت و وِرِف۴ (۲۰۰۷) بر این باورند که مفاهیم اخیر گستره کمتری دارند و سرمستی در واقع دربرگیرنده این واژگان هم‌معنا نیز هست.

منظور از سرمستی و چشیدن طعم لذت چیست؟ سرمستی این‌گونه تعریف می‌شود: «توانایی برای توجه، ارزش و ارج نهادن، و افزودن تجربه‌های مثبت در زندگی فرد». بسیار مهم است که میان سرمستی به‌عنوان یک فرایند، و سرمستی به‌عنوان یک نتیجه تمایز نهیم؛ بنابراین سرمستی کاری است که ما انجام می‌دهیم، و نه چیزی که «روی می‌دهد»، و از این‌رو مستلزم کنشِ فعالانه و آگاهانه از سوی شخص است. طُرفه آنکه، سرمستی نیازمند آن است که ما از سرعتمان بکاهیم و مشتاقانه به اطرافمان، احساسات و تجربه‌هایمان توجه کنیم. دیدگانت را باز کن و بر گستره تجربه‌ات بیفزا.

چگونه می‌توان سرمست شد؟

برایانت و وِرِف (۲۰۰۷) بر این باروند که سرمستی با سه جهت‌گیری زمانی، چهار فرایند و ده را‌هبرد به دست می‌آید. نحوه تصمیم افراد برای سرمست شدن و لذت آگاهانه از داشته‌هایشان بردن کاملاً به خودشان وابسته است. بر حسب جهت‌گیری زمانی افراد می‌توانند به قلمرو سرمستی وارد شوند با: ۱)‌ گذشته (به‌خاطر آوری)،۵ ۲) حال (سرمستی در لحظه)، ۳) آینده (انتظار کشیدن). برایانت و وِرِف

1.. Ozimkowski

2.. savouring

3.. positive reminiscence

4.. Veroff

5.. the past (reminiscing)


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
234

نحوه افزایش بهباشی توسط قدردانی ارائه کرده‌اند.]۱[برای نمونه، به‌نظر می‌رسد هنگامی که افراد نعمت‌ها و داشته‌هایشان را یک‌بار در هفته می‌شمارند و برای آنها قدردانی به عمل می‌آورند،۱ بهباشی‌شان فزونی می‌گیرد. این امر در افرادی که بیش از سه‌بار در هفته این کار را می‌کنند، صادق نیست؛ زیرا فرض بر آن است که این کار می‌تواند تبدیل به یک امر روزمرّه عادتی شود و معنا و اثربخشی خودش را از دست بدهد. نتیجه آنکه، در کنار قدردانی، روشِ انجام دادن آن نیز جزو کلیدهای موفقیت است.

در پژوهش برجسته دیگری، افرادی که نعمت‌هایشان (در برابر مشقت‌هایشان) را می‌شمردند، معمولاً لذت، انرژی، توجه و دلسوزی، و رفتار جامعه‌پسند بیشتری را تجربه می‌کردند. از آنجا که قدردانی و نعمت‌ها، پیوندهای گوناگونی را مطرح می‌کنند (یعنی، معانی ضمنی دینی)،۲ اِمنز و مکّالخ نام تازه‌ای بر این مداخله نهاده‌اند: «سه چیزِ خوب» (اِمِنز و مکّالخ، ۲۰۰۳). سلیگمن تغیر دیگری در این مداخله داد؛ او از افراد می‌خواهد سه چیز خوبی را که برای آنها در آن روز روی داده است و نیز نقش خودشان را در به‌وجود آوردن این پیشامدها بنویسند. این کار از سبک‌های تبیینی درونی مثبت۳ بهره می‌برَد، و بر اینکه چگونه ما می‌توانیم تجربه‌های مثبت روزانه خودمان را تحت کنترل درآوریم تأکید می‌کنند (سلیگمن و دیگران، ۲۰۰۵).

سرانجام آنکه، یکی از قدرتمندترین تأثیرات مثبت (با این‌همه، زودگذر) به روی بهباشی دیدار برای قدردانی۴ و سپاسگزاری است (سلیگمن و دیگران، ۲۰۰۵). ملاقات کسی به نیت قدردانی از او یا نامه‌ای برای قدردانی نوشتن، مستلزم آن است که شما نامه‌ای به افرادی بنویسید که هیچ‌گاه به شکل شایسته و درخوری از آنها تشکر نکرده‌اید. شما می‌توانید این نامه را با صدای بلند برای فرد مورد نظر بخوانید و یا اینکه نامه را برایش پست کنید (گرچه شکل نخست بسیار پسندیده‌تر است). بخش شگفت‌آورتر این تدبیر آن است که حتی هنگامی که شما آن را نامه را نمی‌فرستید این کار برای شما نتیجه‌بخش و سودمند است (لیبومیرسکی و دیگران، ۲۰۰۶).

دست‌آخر آنکه، قدردانی یک مولفه ضروری برای بهباشی است، و افراد را وامی‌دارد که از سرعت خود بکاهند و با چند قدم عقب‌تر ایستادن درباره چیزها و کسانی که در زندگی‌شان دارند تأملی دوباره کنند و اثرات بد رفتار خودپسندانه و مغرورانه خود را خنثی کنند و با بی‌اهمیت پنداشتن داشته‌ها و

1.. count one's blessings

2.. associations (religious connotations(

3.. positive internal explanatory styles

4.. Gratitude Visit

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54940
صفحه از 392
پرینت  ارسال به