227
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

نمونه بزرگ]،
یا نرم‌افزارهای تحلیل داده (مانند اس‌پی‌اس‌اس) دسترسی نداشته باشیم. چه‌بسا که
به آمار دسترسی نداشته باشیم و یا اصلا آمار ندانیم، و یا پولی برای پرداختن به
افرادی که آمار بلدند نداشته باشیم که کار آماری تحقیقمان را آنها انجام دهند.
با تمام این‌ها، ما هنوز جویای دانستن این هستیم که آیا این مداخلات موثر هستند؟
چقدر؟ برای چه کسانی؟ کدام بهترین است و کدام نه؟
از چشم‌انداز
روش‌های کیفی، یکی
از نقدهای مهم روان‌شناسی مثبت‌نگر آن است که پیوسته وسواس «روش علمی»۱ دارد، و کمتر دل‌مشغول
به‌کارگیری روش‌هایی است که امکان دستیابی به تمامیت انسانی شرکت‌کننده را برای
پژوهشگران فراهم می‌آورند.
دسترسی به فرد
به‌عنوان یک کل، با روش‌های کمی ناممکن است. انجام این گونه تحقیقات (کیفی) تکه
مهمی از پازل است که می‌تواند به ما اطلاعاتی بدهد که هرگز نمی‌توانیم آنها را به‌تنهایی
از روش‌های کمی به‌دست آوریم.
پژوهش‌گران و دانش‌جویان می‌توانند مصاحبه‌های ساخت‌دار و نیمه‌ساخت‌دار یا
غیرساخت‌دار را برای جمع‌آوری داده پیرامون تجربه‌های حاصله از مداخلات روان‌شناسی
مثبت‌نگر به‌کار گیرند. بهتر است که تحقیق کیفی برای حجم نمونه‌های کوچک استفاده
شود؛ زیرا که این روش بر تحلیل اکتشافی عمیق۲ پیرامون مداخلات تمرکز
می‌کند  (رابسِن،۳ ۲۰۰۴). پرسش‌ها باید باز، غیر رهنمودی [غیردستوی]
باشند و بر یک مفهوم در یک زمان تمرکز کنند. بکوشید که از جملات منفی در منفی۴ استفاده نکنید، بلکه پرسش‌های دربردارنده
«چه» یا «چگونه» را به‌کار گیرید. نمونه‌هایی از پرسش‌های ارزیابی مداخلات می‌تواند
این‌گونه باشد:
● تجربه شما از
برنامه چه بود؟
● بخش مورد
علاقه برنامه برای شما چه بود؟ بخش غیرمورد علاقه کدام بود؟
● چه بخش
برنامه را دوست دارید تغییر دهید؟
● آیا این
برنامه را به دیگران هم توصیه می‌کنید؟ (چرا آری، چرا نه؟)
همچنین شما می‌توانید
تکنیکی از جمع‌آوری اطلاعات را به‌کار گیرید که بحث گروهی نامیده می‌شود. بحث
گروهی راهی برای دسترسی به افرادی است که صداهای آنان به‌طور سنتی شنیده نمی‌شود،
و بدین طریق محققان یافته‌ها را از دیدِ افرادی بررسی می‌کنند که تحقیق در
موردشان است. نقل قولی از فاین و گوردون سودمندی‌های بحث گروهی را چنین خلاصه می‌کند:
«اگر شما واقعاً‌ خواهان شناخت ما هستید، راهش این نیست که ما را در
آزمایشگاه بگذارید، یا پیمایش کنید، یا حتی به‌طور جداگانه با ما در خانه‌هایمان
مصاحبه کنید. مرا با دوستانم، با فرزندم، با همسرم، خواهرزاده و برادرزاده‌ام یا
با مادرم بنگر، در آن صورت است که خواهی دید چه احساساتی بیشترین اصالت را برای
من

1.. scientific
method

2.. in-depth, exploratory
analysis

3.. Robson

4.. double negatives


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
226

در این‌باره بیاندیشید که... خودنظم‌بخشی شما چطور است؟ بکوشید که عضله‌های
خودنظم‌بخشی‌تان را قوی کنید. برای گام بعد، هر هزینه‌ای که برای آن می‌پردازید
را تا قِران آخر بنویسید.

مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگر

بخش بعدی به مرور این مسئله می‌پردازد که ما روان‌شناسان مثبت‌نگر چگونه عملکرد مداخلات را از چشم‌اندازهای کمی و کیفی می‌سنجیم. آیا مداخلات بهباشی روانی۱ موثر هستند؟ در واقع بله، و کاملاً هم معنادار. فراتحلیل سین و لیبومیرسکی (۲۰۰۹) نشان داد که در یک نمونه‌ بالغ بر ۴۰۰۰ نفر، هم افراد بهنجار و هم افسرده از شرکت در مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگر سود بردند. با این‌حال، چند عامل مهم برای تأثیر وجود دارد. وضعیت افسردگی بر نتایج تأثیر گذاشت؛ به‌عبارتی، آنهایی که سطح بالاتر افسردگی را نسبت به خط پایه گزارش می‌کنند، از تأثیر بیشتری خبر می‌دهند. همچنین، همانند آنچه در دیگر مطالعات نیز یافت می‌شود، افراد داوطلب برای تحقیق، سطح بالاتری از افزایش بهباشی از داشتند. سن شرکت‌کنندگان نیز مؤثر بود؛ جوان‌ترها فواید بیشتری را تجربه می‌کنند. مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگر، چه آن هنگام که در قالب فرددرمانی انجام شدند و چه در قالب گروه‌درمانی یا به صوت آزاد و خودگردان، تأثیر داشتند؛ البته در درمان انفرادی بیشترین تأثیر را دارا بودند. سرانجام آنکه، مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگری که بیشتر از ۴ هفته، و کمتر از ۱۲هفته به طور انجامید، معمولاً نتایج بهتری داشتند.

ارزیابی کیفی مداخلات روان‌شناسی
مثبت‌نگر

ارزیابی
مداخلات‌ روان‌شناسی مثبت‌نگر کار بسیار پیچیده‌،‌ زمان‌بر، و گرانی است. در
اینجا نیز تفاوت‌های بسیاری بین ارزیابی یک مطالعه با مقیاس بزرگ نسبت به مطالعه‌ای
با مقیاس کوچک وجود دارد. مطلوب روان‌شناس مثبت‌گرا آن است که همه مداخلات از ابزارهای ارزیابی مناسب
و طرح‌های تحقیقی منظم  بهره ببرند. آنها
حجم مناسبی از نمونه‌ها را به‌کار می‌گیرند و تحلیل‌های آماری مناسب را اجرا می‌کنند،
و افراد حاضر در تیم تحقیقی آموزش‌های‌ مناسبی را دیده‌اند. با این‌حال، چه‌بسا که در واقع ما به صدها
شرکت‌کننده [حجم

1.. mental wellbeing

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54664
صفحه از 392
پرینت  ارسال به