197
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

اهداف مکمل هم باشند و نه متناقض یکدیگر (او‌شی و دینر، ۲۰۰۱).

 انعطاف‌پذیر، شایسته و درخور: همراه با سن و زمان تغییر کنند.

 اهداف فعالیت: پیوستن به یک انجمن یا باشگاه، داوطلب شدن [مانند امور خیر]، تجربه جدید، و فرصت‌های تازه.

داشتنِ هدف با چالش و مبارزه‌ همراه است. هنگامی که چالش‌ها با سطح مهارت ما همخوان و هماهنگ هستند، و یا تنها اندکی فراتر از سطح مهارتِ به‌کارگرفته‌شده به ما فشار وارد می‌کنند؛ در آن صورت است که می‌توانیم وارد قلمروِ غرقگی۱روان‌شناختی شویم. غرقگی، مجذوب شدن تمام‌وکمال در کاری است که شخص بدان مشغول است و به یک زندگی پر از اشتیاق منجر می‌شود و هیجانات مثبت را افزایش می‌دهد (برای اطلاعات بیشتر به فصل چهارم بنگرید).

بنابراین هنگام درست کردن فهرست زندگی، خردمندانه گزینش کنید و مطمئن شوید که فهرستتان همه موارد یادشده در بالا را در برداشته باشد. اگر شما آدم انعطاف‌پذیری باشید، نسبت به فرصت‌های تازه گشوده و پذیرا خواهید بود.

انگیزش و نظریه خودتعیین‌گری

(نظریه) اهداف ارتباط مستحکمی با نظریه خودتعیین‌گری دارد (فصل چهارم). نظریه ‌خودتعیین‌گری یک نظریه در روان‌شناسی‌ مثبت‌نگر درباره انگیزش است که فرض بر این می‌گذارد که انسان‌ها می‌کوشند خود ‌ـ ‌‌راهبر۲ باشند، یعنی رفتارهایشان اختیاری، ارادی، و معلول خوشان، یا خودانگیخته،۳ باشد (ویمایِر۴ و لیتِل، ۲۰۰۹: ۸۶۹). اولین بار رایان و دِسی بودند که در صدد فهم شرایطی برآمدند که انگیزش درونی را ارتقا می‌دهد. پس از چند دهه تحقیق آنها نتیجه گرفتند که محیط اجتماعی تأثیر نیرومندی بر تقویت سلامت درون‌زاد، رشد خودتعیین‌گری، و ارضای سه نیاز پایه (خودمختاری، شایستگی و ارتباط) دارد. فردی که به‌طوری درونی برانگیخته می‌شود، به طور خودانگیخته خواهان پرداختن به فعالیت است؛

1.. flow

2.. self-governed

3.. self-initiated

4.. Wehmeyer


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
196

در این‌باره بیاندیشید که... آیا شما باکِت لیست۱
(فهرست کارهایِ نکرده) دارید؟ انجام کارهایی که در این لیست فهرست می‌شود،
معمولاً بر این فرض مبتنی هستند که پیکاری مداوم و پنهان در برابر مرگ در جریان
است. در این مبارزه یا مرگ است که می‌تواند قریب‌الوقوع باشد، و یا فهرست کارهایی
که پیش از مردن باید انجام شود. هر کدام که باشد، دیدگاه حاکم بر دارنده باکت
لیست وجود یک ستیز پنهان در برابر زمان یا میرندگی است. وانگهی، باکِت لیست‌ها یا
فهرست‌های زندگی می‌توانند فهرست‌هایی باشند که انجام یک سری کارها را پیش از چالشی
خاص یا بسیار مهم در زندگی شخص (برای نمونه، رسیدن به پنجاه‌‌سالگی، ازدواج، بچه‌دارشدن)
مدنظر قرار دهند. در اینجا نیز برای غلبه بر زمان ستیزی برپاست. زمانی را برای
تأمل و نوشتن باکِت لیست خودتان کنار بگذارید.

به یاد داشته باشید که همه ‌اهداف هم‌سنگ و برابر نیستند. لیبومیرسکی (۲۰۰۸) می‌گوید که اهداف باید این‌گونه باشند:

 درونی (پیگیری هدف به خاطر خود هدف)، در برابر بیرونی (پیگیری هدف به‌خاطر چیزی دیگر؛ یعنی احساس رانده‌شدن به سوی هدف توسط چیز دیگری به‌جز انگیزش خالص؛ مانند کار و پول). اگر ما انگیزش درونی را به‌کار بگیریم و آن را افزایش دهیم، در آن صورت می‌توانیم اصیل‌تر و خود کامبخش‌تر۲ زندگی کنیم (دسی و رایان، ۲۰۰۰؛ اشموک و دیگران، ۲۰۰۰).

 اصیل/خودسازوار:۳ اهداف ما با ارزش‌های ما هماهنگ‌اند. ارزش‌ها همان باورهای ژرف‌بنیاد ما هستند. این اهداف ممکن است تغییر کنند و می‌توانند شالوده چرایی رفتار جاری ما را شکل دهند. ارزش‌ها ما را در اولویت‌بندی امور یاری می‌رسانند. ارزش‌ به‌عنوان الگوی تعدیل‌گر، محتوا را تعدیل نمی‌کند، بلکه میان ارزش‌های شخص و اهدافش هماهنگی ایجاد می‌کند (اوشی۴ و دیگران، ۱۹۹۹).

 مواجهه‌مدار: انجام کار به جای پرهیز از آن.

 سازگار: چه‌بسا که اهدافی گاهی در تعارض و ناسازگاری باشند؛ تلاش برای حفظ سازگاری، تا

1..  bucket list؛ لیستی از کارهایی که افراد می‌خواهند پیش از مُردنشان انجام
دهند. این واژه از اصطلاح غزل خداحافظی (kick the bucket) برگرفته شده است. م

2.. self-fulfilled

3.. Authentic/self-concordant

4.. Oishi

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54880
صفحه از 392
پرینت  ارسال به