179
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

درباره این پدیده سخن بگویند، نیز به‌کار می‌گیریم. داده‌ها نوعاً از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاری، پاسخ‌های نوشته‌شده، بحث‌های گروهی و/یا یادداشت‌های روزانه به دست می‌آیند.

رشد پس‌آسیبی چگونه روی می‌دهد؟

چند الگوی پیشرو درباره رشد پس‌آسیبی وجود دارد که برخی‌شان بدین قرارند: نظریه انگاره‌های خُردشده۱ (جانُف بولمَن، ۱۹۹۲)، نظریه ارزش‌نهیِ اندامواره‌ای۲ (جوزف و لینلی، ۲۰۰۵)، و الگوی تبدیلی۳ (تدسکی و کلهون، ۲۰۰۶). پیش‌فرضِ نظریه انگاره‌های خردشده آن است که همه ما یک دنیای درونی داریم که مأمن تصوراتِ بنیادین‌مان از احساس سلامت و امنیت است. آسیب هنگامی رخ می‌دهد که این تصورات در معرض امتحان قرار گرفته و احساس امنیت ما «خُرد ‌شود». رشد پس‌آسیبی، فرآیند بازسازی پیرامون تجربه آسیبی، و از این‌رو، پذیرش آسیب به شکلی غیرمضطربانه است.

نظریه ارزش‌نهیِ اندامواره‌ایِ رشد از طریق ناملایمات۴ (جوزف و لینلی، ۲۰۰۸) رویکردی شخص‌محور است. این نظریه فرض بر آن دارد که افراد برای دست یافتن به رشدِ پس‌آسیبی باید بر موانع موجود در محیط اجتماعی‌شان، و نه لزوماً شخصیت‌شان، در قبل و بعد آسیب چیرگی یابند. در آنچه با عنوان گرایش به تکمیل۵ شناخته می‌شود، شخص باید آسیب را از طریق برون‌سازی۶ [انطباق و سازگاری با محیط] و درون‌سازی۷ [جذب و تحلیل] وارد جهان‌‌بینی خود کند. درون‌سازی هنگامی است که افراد در عینِ نگهداشتِ جهان‌نگری قدیمی‌شان، شروع به عیب‌یابی از خود می‌کنند. بنابراین، مرتب‌سازی دوباره طرحواره‌های فرد در اینجا رخ نمی‌دهد. از سوی دیگر، برون‌سازی، طرح‌واره‌های از پیش‌موجود را برای انطباق با اطلاعات جدید اصلاح می‌کند. این کار را به یکی از این دو شیوه می‌توان انجام داد: مثبت یا منفی. برون‌سازی منفی شخص را مستعد افسردگی و بیچارگی می‌کند؛ در حالی‌که، برون‌سازی مثبت به رشد منجر می‌شود (جوزف و لینلی، ۲۰۰۸).

این نظریه از بحث پیرامون پیامدها و تلاش برای توضیح فرایندهای شناختی پس از آسیب (درون‌سازی، برون‌سازی مثبت، و برون‌سازی منفی) فراتر می‌رود. وانگهی، این نظریه در تلاش برای

1.. shattered assumptions theory

2.. organismic valuing theory

3.. transformational model

4.. Organismic valuing theory of growth through adversity

5.. completion tendency

6.. accommodation

7.. assimilation


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
178

مواجهه با آسیب کاملاً ضروری باشد. مادامی‌که این سه شگرد، همیشگی و تنها شکل مقابله و سازواری نباشد،‌ می‌توانند در افزایش رشد پس‌آسیبی کارآمد باشند. به‌هرروی، به‌کارگیری مقابله و سازواری پویا۱ یک وضعیت ایده‌آل برای ایجاد تجربه رشد پس‌آسیبی است.

چگونه رشد پس‌آسیبی را اندازه بگیریم؟

بیشتر تحقیقات مربوط به رشد پس‌آسیبی، آن را با سنجش کمّی اندازه‌گیری می‌کنند. ابزارهای اصلی عبارتند از: مقیاس رشد مرتبط با تنیدگی۲ (پارک و دیگران، ۱۹۹۶)، سیاهه رشد پس‌آسیبی۳ (تدسکی و کلهون، ۱۹۹۶)، مقیاس یافته سودمند۴ (آنتونی و دیگران، ۲۰۰۱)، و پرسش‌نامه تغییر در دیدگاه۵ (جوزف و دیگران، ۱۹۹۳). ابزارها معمولاً پرسش‌هایی درباره دگرگونی‌های شناختی در تفکر، از هنگام آسیب و در ارتباط با آسیب، می‌پرسند. برای نمونه، در سیاهه رشد پس‌آسیبی (تدسکی و کلهون، ۱۹۹۶)، از فکر افراد درباره آسیبی که تجربه کرده‌اند پرسیده می‌شود و آنها به پرسش‌های بعدی بر اساس مقیاس لیکِرت، از صفر (من در اثر حادثه‌ای که در بالا توصیف کردم، تغییری نکردم) تا ۵ (من بر اثر حادثه‌ای که در بالا توصیف کردم، تغییر زیادی کردم) پاسخ می‌دهند.]۳[

ابزارهای یادشده در بالا هماهنگی درونی و پایایی ۶ بسیار بالایی دارند. از آنجا که ابزارهای سنجشِ [انداز‌گیری] کمّی به لحاظ تعداد محدودکننده هستند و چه‌بسا توانایی دستیابی به تمامیت پدیده را نداشته نباشد، ما راهبردهای تحقیق کیفی را که به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد به زبان خودشان آزادانه

1.. dynamic coping

2.. Stress Related Growth Scale (SRGS(

3.. the Post-traumatic Growth Inventory (PTGI(

4.. Benefit Finding Scale (BFS(

5.. Changes in Outlook Questionnaire

6.. internal consistency and reliability

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54605
صفحه از 392
پرینت  ارسال به