177
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

وانگهی، بر حسب زمانِ گذشته شده از شدت، پژوهشگران بر این ‌باروند که برای تعمق در فاجعه ‌رخ‌داده و کار با باورهای شناختی بازماندگان (پیش از آنکه بتوانند تثبیت شوند)، به زمان کافی نیاز است. با وجود این، پژوهشگران نشان داده‌اند آنانی‌که قادر به گزراش سودمندی‌های فوری هستند، سطح تنیدگی کمتری در چند ماه/سال بعد دارند. به‌نظر می‌رسد که واکنش و دستیابی به رشد، امری کاملاً فردی است (کوردُوا و دیگران، ۲۰۰۱؛ وایس، ۲۰۰۴).

حمایت اجتماعی

وجود حمایت اجتماعی یکی از مهم‌ترین (کادِل و دیگران، ۲۰۰۳) تسهیل‌کننده‌هایی است که ما در پژوهش‌های مربوط به رشد پس‌آسیبی به آن رسیدیم. هم‌اکنون،‌ پژوهشگران در حال بررسی تأثیرات درمان‌های گروه‌محور و شرکت در آنها (کوردوا، ۲۰۰۸، لِشنِر،۱ اِستُواِل و آنتونی، ۲۰۰۸) در تسهیل رشدِ ناشی از حمایت اجتماعی هستند، که یافته‌ای با تکرار فراوان است (سابیستِن و دیگران، ۲۰۰۷؛ هفرن و دیگران، ۲۰۰۸؛ لشنر و دیگران، ۲۰۰۸).

سبک‌های مقابله و سازواری

هرچند رشد پس‌آسیبی گرچه خودش یک مقابله و سازواری نیست، اما پیوندهایی میان سبک‌های مقابله و سازواری و رشد پس‌آسیبی وجود دارد (اُرکایُو، بُیِرز، و آنتونی، ۲۰۰۵). برای نمونه افرادی که مقابله مواجهه‌مدار۲ (مقابله و سازواری فعال و مسأله‌مدار) را به‌کار می‌گیرند می‌توانند به ارزیابی مجددِ مثبت، پذیرش، جستجوی حمایت اجتماعی، و تعمق درباره آسیب و فاجعه پیشِ رویشان بپردازند و برای آن حادثه توجیه عقلانی مبتنی بر آن تعمق بیاورند.

افزون بر این، مقابله و سازواری هیجان‌مدار نیز بسیار سودمند است؛ و بروز هیجانی‌تر بلافاصله پس از آسیب، با رشد پس‌آسیبی پیوند داده شده است. با وجود اثرات سودمند مقابله مواجهه‌مدار، استفاده از مقابله اجتنابی‌مدار۳ نیز می‌تواند با توجه به فرد، آسیب، و طولِ مدت استفاده سودمند باشد. چنانچه پیشتر گفتیم، فرار، اجتناب، توجه‌گردانی‌، سرگرمی و حواس پرتی‌ سالم [گاهی] می‌تواند هنگام

1.. Lechner

2.. approach focused coping

3.. avoidance coping coping


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
176

کاملاً متفاوت هستند. افراد ثروتمندتر، تحصیل‌کرده‌تر و جوان‌تر معمولاً سطوح بالاتری از رشد را تجربه می‌کنند. این پدیده می‌تواند چند علت داشته باشد. اول از همه، افرادی که وضعیت اجتماعی‌‌اقتصادی بالایی (SES) دارند معمولاً تحصیل‌کرده‌تر نیز هستند، و از این‌رو پس از آسیبِ وارده نگرانی‌های مالی کمتری دارند. بنابراین کسی که هشتش گروِ نُه‌اش است و هر روزه با نگرانی‌های مالی دست‌و پنجه نرم می‌کند، هنگامی که تشخص سرطان هم در او داده شود، رنج بدبختی‌اش بیشتر می‌شود، و این وضعیت تازه باعث می‌شود که تنیدگی و استرس افزون‌تری برای تأمین مالی خانواده‌اش، و نیز فشار بارِ مدت زمان درمان و عوارض جسمانی شیمی‌درمانی را باید تحمل کند.

درباره ویژگی‌های شخصیتی فرد‌ تجربه‌کننده رشد پس‌آسیبی شواهد روشنی در دست نیست؛ و اگرچه برخی صفات شخصیتی، همچون خوش‌بینی و برون‌گرایی، به‌نظر می‌رسد که از این دست ویژگی‌ها باشند (آنتونی و دیگران، ۲۰۰۱)، اما شمار همسانی از پژوهش‌ها نیز هستند که جز این را می‌گویند. اینکه ما فکر کنیم هر کسی می‌تواند این پدیده را تجربه کند، امر مبارکی است. این مطلب عجیبی نیست که برخی محققان ادعا کرده‌اند افرادی که هیجان‌های مثبت‌تری را تجربه می‌کنند آمادگی بهتری برای رویارویی و ‌پنجه در‌انداختن با ناملایمات و گرفتاری‌ها دارند (نظریه ساخت و گسترش)، و نیز رشد پس‌آسیبی را تجربه می‌کنند (لینلی و جوزف، ۲۰۰۴). از آنجا که برخی شخصیت‌ها استعداد بیشتری برای تجربه‌ سطوح بالاتر هیجان‌های مثبت را دارند، از این‌رو شخصیت می‌تواند یک عامل تسهیل‌کننده باشد.

زمان و نوع آسیب

همچنین، پژوهشگران رشد پس‌آسیبی اینک در تلاش برای فهم این هستند که آیا زمان و شدت عینی آسیب در ظرفیت رشد و دستیابی به آن مهم هستند؟ چنین کاری آسان نیست. برای نمونه، به‌لحاظ عینی، مرحله سوم سرطان سهمگین‌تر از مرحله ‌اول است؛ اما با این‌همه، چه‌بسا که در برخی افراد‌ مرحله‌ اول برای خرد کردن باورهای پیشین آنها و هُل دادنشان به چاه ناامیدی کافی باشد. اشخاصِ در مرحله سوم ممکن است چند آسیبِ پیشینی را از سر گذرانده باشند که آنها را برای این رخداد آماده کرده است، و از این‌رو رشد پس‌آسیبی را به‌دلیل سطح کنونی تاب‌آوری‌شان تجربه نکنند. در واقع، آنانی که تاب‌آوری بیشتری دارند، چه‌بسا سطوح بالاتر رشد را تجربه نکنند؛ زیرا ممکن است که آنها این آسیب را درست به این دلیل که در برابر ناملایمات تاب‌آوری و قدرت تحمل بیشتری دارند، آن‌قدرها هم آسیب‌زا و فاجعه‌آمیز نشمارند.

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55280
صفحه از 392
پرینت  ارسال به