169
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

بیماران ورم مفاصل احساس انسجامِ کمتر با سطح درد و نیز دشواری بیشتر در انجام فعالیت‌های روزانه و سلامت عمومی در پیوند است (آنتونوفسکی، ۱۹۹۳، برگرفته از بونیوِل، ۲۰۰۸).

سبک‌های مقابله و سازواری

الگوی تبادلی لازاروس و فالکمن در ارزیابی تنیدگی، شناخته‌شده‌ترین و پراستفاده‌ترین الگو در تحقیقات مربوط به مقابله و سازواری است. مقابله و سازواری این‌گونه تعریف می‌شود: «تلاش‌ پیوسته در تغییرِ شناخت و رفتار، به هدفِ مدیریت تقاضاهای خاص بیرونی و/یا درونی که پُرزورتر، فشارآورنده و افزون‌تر از منابعی برآورد می‌شوند که در اختیار فرد است» (لازاروس و فالکمَن، ۱۹۸۴؛ نقل شده از: چیوِنز۱ و دِریر،۲ ۲۰۰۹: ۲۳۳).

برآورد اولیه،۳ میزان برآورد فرد از تهدیدآمیز بودن موقعیتی است که با آن روبه‌رو می‌شود. برآورد ثانویه، برداشت فرد از این است که آیا منابعی که در اختیار دارد از عهده این تنش‌زاها برمی‌آید، و یا خیر.

دو راهبرد مقابله‌ای عمده وجود دارد که افراد در رویارویی با موقعیت‌های تنش‌زا و ناساز به‌کار می‌گیرد. مقابله و سازواری مسئله‌مدار۴ هنگامی است که افراد تنش‌زا را شناسایی کرده، و گام‌های فعالانه‌ای را برای دست‌وپنجه نرم کردن و برآمدن از پسِ مسایل پیش‌ِ رو برمی‌دارند. مقابله و سازواری هیجان‌مدار۵ نیز هنگامی است که معمولاً به جای تلاش برای تغییر و یا برآمدن از پسِ وضعیت پیشِ رو، با هیجان‌های جانبی موقعیت پیش‌آمده گلاویز شوند. مقابله و سازواری هیجان‌مدار معمولاً مبتنی بر پناه بردن به دیگران و جست‌و‌جوی حمایت اجتماعی است. این سبک مقابله و سازواری، نوعی گریز و پرهیز است؛ یعنی هنگامی رخ می‌دهد که فرد وضعیت پیشِ رو را نادیده گرفته و از هر کنش‌ و واکنشی در راستای حل مسأله پرهیز می‌کند (کالینز و دیگران، ۱۹۹۰؛ اُرکایُو۶ و دیگران، ۲۰۰۵؛ ثورِنتن۷ و پِرِز، ۲۰۰۶).

پژوهش‌های پیشین‌ بر این مبنا استوار بودند که مقابله و سازواری مسأله‌مدار شکلِ برتر مقابله و سازواری است؛ اما تحقیقات تازه‌تر نشان می‌دهند که مقابله و سازواری هیجان‌مدار نیز واقعاً می‌تواند

1.. Cheavens

2.. Dreer

3.. Primary appraisal

4.. Problem-focused

5.. Emotion-focused

6.. Urcuyo

7.. Thornton


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
168

دارند، کمتر پیش می‌آید که نشان دهند چیزی در زندگی وجود دارد که به ویژه برای آنها با ارزش، مهم و معنادار باشد.

حال، پرسش آن است که چگونه برای یک نفر احساس انسجام پیدا می‌شود؟ محققان بر آنند که احساس انسجام معمولاً حول‌‌و‌حوش سی سالگی پدید می‌آید. هرچه تجربه‌های شخص بیشتر دارای ویژگی‌های انسجام، مشارکت در پیدایش نتیجه، و توازن محرک‌ها (به جای گرانباری نامتوازن آنها) باشد، ‌احتمال بیشتری وجود دارد که این شخص جهان را منسجم و سامان‌مند بداند. آنتونوفسکی معتقد است مادامی‌که «تغییرات بنیادی و پایداری در وضعیت زندگی شخص رخ ندهد، احساس انسجام نسبتاً ثابت باقی می‌ماند» (آنتونوفسکی و سِیجی، ۲۰۰۱). با آنکه برخی پژوهش‌ها ظاهراً موید این باور هستند، اما یک مطالعه گسترده نشان داد که احساس انسجام به‌طرز معناداری در گروهی که دارای سن و سال پایین‌تری بودند کمتر بود و با افزایش سن، احساس انسجام نیز افزایش می‌یافت.

احساس انسجام را می‌توان در قالب یک ویژگی شخصیتی یا یک سبک مقابله و سازواری۱ نیز ادراک نمود (آنتونوفسکی و سیجی، ۲۰۰۱). احساس انسجام، مفهومی غنی و دربردارنده‌ عناصر خودکارآمدی، سخت‌رویی۲ و منبع کنترل درونی است (لینلی، ۲۰۰۳).

با این‌حال، احساس انسجام عموماً معنادارتر از ساختارهای یادشده در بالا است (آنتونوفسکی، ۱۹۹۳). حمایت‌های تجربی و نظری محکمی برای این باور وجود دارد که احساس انسجام را ساختاری یکپارچه و به‌هم‌پیوسته بدانیم (آنتونوفسکی، ۱۹۸۷، ۱۹۹۳).

احساس انسجام پیوستگی زیاد با بهباشی و رضایت از زندگی دارد، که آن نیز به‌نوبه خود احساس خستگی و تنهایی را کاهش می‌دهد. برخی محققان همبستگی منفی معناداری را با اضطراب و افسردگی یافته‌اند. همچنین احساس انسجامِ نیرومند سپری در برابر افسردگی است، و افکار خودکشی بیماران افسرده را پیش‌بینی می‌کند، و پیش‌بینی‌کننده مرگ‌ومیر کمتری (۳۰%) نسبت به همه علت‌های دیگر است (آنتونوفسکی، ۱۹۹۳).

وانگهی، احساس انسجامِ کمتر نشانگان بیماری ماهیچه‌ای اسکلتی۳ (گردن، کتف، و پایینِ کمر) را در زندگی پیشِ‌ رو پیش‌بینی می‌کند و پیش‌بینی‌کننده پاسخ به برنامه‌های مدیریت درد برای کسانی است که از دردهای مزمن رنج می‌برند. احساس انسجام با سطح درد در بیماران سرطانی مرتبط است. در

1.. coping style؛ واژۀ coping چون هم به مواجهه و هم به کنارآمدن با یک رویداد اشاره دارد، با عبارت ترکیبی مقابله و سازواری از آن یاد می‌کنیم. م

2.. hardiness؛ یا سخت‌جانی؛ کسی که تحمل و استقامتش خیلی زیاد است. م

3.. musculoskeletal symptoms

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54797
صفحه از 392
پرینت  ارسال به