(۱۹۶۵) عزت نفس (به خود ـ ارزیابی هم معروف است) را چنین تعریف کرده است: «مجموع تفکرات و احساسات فرد درباره خودش به عنوان یک موضوع». امروزه، ما عزت نفس را چنین تعریف می‌کنیم: «تمایل فرد به اینکه خود را قادر به کنار آمدن با چالش‌های اصلی زندگی و شایسته شادکامی بداند» (هیوئیت^۱، ۲۰۰۹).

همچنین چند نوع عزت نفس پیشنهاد شده است، از قبیل:

 کلی و ویژه (روزنبرگ و دیگران، ۱۹۹۵)؛

 صفت و حالت (کراکر^۲ و وولف^۳، ۲۰۰۱)؛

 مشروط^۴ و راستین^۵ (دسی و رایان، ۱۹۹۵)؛

 آشکار و ضمنی (کارپینیسکی^۶ و استاینبرگ^۷، ۲۰۰۶).

ما باید میان خودپسندی، خودشیفتگی و دفاعی بودن از یک سو، و پذیرفتن خویشتن همراه شناخت درست از توانمندی‌ها و ارزش خود از سوی دیگر تمایز قائل شویم. غالباً تاثیرات عزت نفس با متغیرهای مرتبط دیگر مانند بهباشی بالا، روان رنجورخویی پایین و خوش‌بینی بالا درمی‌آمیزد.

افراد با عزت نفس بالا غالباً در موقعیت‌هایی که احتمال می‌دهند موفق شوند استقامت بیشتری نشان می‌دهند. آنها همچنین غالباً گزارش می‌دهند که از هوش و شادکامی بیشتری برخوردارند. عزت نفس پایین با چندین پیامد منفی همچون افسردگی در لحظه‌هایی که استرس پایین است، سیگار کشیدن در زنان جوان و افزایش خطر پرخوری، نارضایتی بدنی و کمال‌گرایی و تمایل به امتحان کردن داروها/ الکل (نیز پیشقدمی جنسی) و پرخاشگری مرتبط دانسته شده است.

اما، عزت نفس بالا همیشه چیز خوبی نیست. افرادی که عزت نفس بالا اما ناپایدار دارند غالباً به طور خاص مستعد خشم و پرخاشگری‌اند. آنها مطمئن به خود و ایمن به نظر می‌آیند اما در واقع امر، نسبت به بازخورد ارزیابانه بسیار حساس هستند. آنها برای اینکه خود را از چالش‌های من^۸ ایمن نگه دارند خشمگین می‌شوند و صحّت بی‌عدالتی ادراک شده را انکار می‌کنند.

گزینش کارهای هدف دار، زحمت کشیدن، استقامت هنگام رویارویی با چالش‌ها و موانع اثر گذارند. از آنجا که افرادی که خود را کارآمد می‌دانند شکست‌هایشان را به کوشش ناکافی ارتباط می‌دهند، دوباره تلاش می‌کنند، امتحان می‌کنند و کمک می‌گیرند.

کار آمدی جمعی^۱ (مدوکس، ۲۰۰۲) تعریف شده است به یک باور مشترک گروهی به ظرفیت‌های مشترک برای سازماندهی و طی کردن مراحل فعالیتی که برای رسیدن به پیشرفت مورد نظر ضرورت دارد. کارآمدی جمعی شامل شناسایی و به‌کار گرفتن توانایی‌های دیگران برای رسیدن به یک هدف مشترک می‌شود. میزان بالای کارآمدی جمعی با رضایت زناشویی، موفقیت تیم ورزشی در مسابقات، موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و مشکل‌گشایی گروهی در میان تیم‌ها رابطه داشته است.

دراین‌باره بیاندیشید
که...
گزینش هدف‌های کوتاه‌مدت، فراگیری راهبردهای خاص
یادگیری و دریافت پاداش‌ها بر پایه اشتیاق و نه صرف پیشرفت، موجب بهبود عملکرد
تحصیلی و افزایش کارآمدی دانشجویان می‌شود. هدف‌های کوتاه‌مدت تحصیلی خود را
بنویسید و هنگامی که به آن هدف‌ها رسیدید، به خاطر اشتغال به آن کارها به خودتان
پاداش دهید.

اما آیا واقعاً می‌توانیم خودکارآمدی را از سازه‌های مرتبط دیگر متمایز کنیم؟ جاج^۲ و دیگران (۲۰۰۲) چهار مطالعه انجام دادند تا اعتبار افتراقی عزت نفس، روان‌رنجورخویی، منبع کنترل و خودکارآمدی تعمیم‌یافته را روشن کنند. مقیاس‌های هر چهار صفت قویا باهم رابطه داشتند، یک عامل واحد روابط میان این چهار سازه را تبیین می‌کرد، بنابراین ممکن است که این چهار سازه، نشانه‌های یک سازه مرتبه بالا باشند.

در نهایت اینکه، خودکارآمدی بر گزینش‌هایی که می‌کنیم، تلاشی که می‌کنیم / میزان انگیزه، چگونگی احساس ما درباره خودمان، دیگران، تکلیف و مدت زمان مقاومت هنگام مواجهه با موانع (بویژه در مواجهه با ناکامی)، اثر می‌گذارد.

عزت نفس

طی چند دهه گذشته، چندین تعریف برای مفهوم عزت نفس ارائه شده است. برای مثال، روزنبرگ^۳