147
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

دارند؟

دراین‌باره بیاندیشید
که...
هنگامی که به خودتان و به ویژگی‌های خودتان می‌اندیشید
آیا غالباً به صورت انتزاعی فکر می‌کنید یا با جزئیات؟ پژوهشگران دریافته‌اند که
چگونگی ادراک ما از خودمان، تأثیر بسیاری بر بهباشی کلی ما دارد (لوکاس و
دیگران، ۱۹۹۶). مهم‌تر آنکه، پژوهش‌ها
نشان می‌دهند افراد شادکام‌تر نسبت به افرادی که کمتر شادند، درباره خودشان با
سطوح بالایی از انتزاع فکر می‌کنند (آپدگراف۱ و سو۲، ۲۰۰۷).

از میان این سه، اطمینان به خود از همه بدنام‌تر است. اطمینان به خود، تا حدودی دلالت‌های خطرناک‌تر و خودشیفته‌گونه دارد، و سبب به وجود آمدن یک حس بزرگ‌بینی از خود در مقابل دیگران می‌شود. کارل کریگ۳، بنیان‌گذار مرکز اطمینان و بهباشی در گلاسکو اسکاتلند «بحران اطمینان» را در اسکاتلند پژوهش می‌کند و می‌کوشد تا میزان اطمینان را در بچه مدرسه‌ای‌ها افزایش دهد. نوعاً، اطمینان را می‌توان چنین در نظر گرفت: «مطمئن بودن از توانایی‌های خود... و اعتماد داشتن به انسانها، طرح‌ها یا آینده» (کریگ، ۲۰۰۷: ۲). چنانکه پیش‌تر در این فصل بحث شد، اطمینان به خود و موقعیت نقش مهمی در استقامت برای رسیدن هدف به دارد.

از سوی دیگر، خودکارآمدی عبارت است از: «باور فرد به اینکه می‌تواند به هدف‌ها و نتایج مطلوبش برسد» (بندورا۴، ۱۹۹۷). اگر شما جزو افرادی هستید که مفهوم «خودهای سه‌گانه» برایشان گیج‌کننده شده است، توصیه می‌کنیم خودکارآمدی را به عنوان «قدرت من می‌توانم» در نظر بگیرید. به عبارت ساده، خودکارآمدی عبارت است از این انتظار که فرد می‌تواند بر یک موقعیت چیره شود و پیامدهای مثبت تولید کند، که این انتظار مبتنی است بر باورها درباره شایستگی شخصی خودمان یا تأثیرگذاری در یک عرصه معین. در نهایت، خودکارآمدی عبارت است از: باور فرد به احتمال موفقیتش در به سرانجام رساندن یک تکلیف خاص (مدوکس۵، ۲۰۰۹a).

خودتأملی۶ از ویژگی‌های اصلی عاملیت است و در مفهوم خودکارآمدی نمایان می‌شود. باورهای

1..Updegraff

2..Suh

3.. Craig

4.. Bandura

5.. Maddux

6.. self-reflection


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
146

بدبینی دفاعی استفاده نمی‌کردند، طی زمان رشد معناداری را در عزت نفس و رضایت نشان دادند، عملکرد تحصیلی بهتری داشتند، شبکه‌های دوستی حمایتی بیشتری تشکیل دادند و پیشرفت بیشتری در اهداف شخصی داشتند (نورم و چانگ۱، ۲۰۰۲).

خوش‌بینی غیر واقع‌بینانه

خوش‌بینی غیر واقع‌بینانه۲ یا تفکر آرزومندانه۳ می‌تواند پیامدهایی منفی برای افراد داشته باشد. آنها غالباً خطر را کمتر از حد متعارف می‌پندارند. غالباً در فهم خطرات یک سوگیری خوش‌بینانه وجود دارد، خوش‌بین‌ها تصور می‌کنند خطر ابتلای آنها به سرطان، بیماری قلبی، شکست و غم پایین‌تر از حدّ میانگین است (پیترسن و دوویلا۴، ۱۹۹۵؛ پیترسن و ویدیا۵، ۲۰۰۱). در صورت رخدادهای آسیب‌زای شدید (مانند مرگ، آتش‌سوزی، سیل و تجاوز جنسی خشن) نیز خوش‌بین‌ها ممکن است کاملاً آماده نباشند (اگرچه ممکن است خوش‌بین‌ها، نسبت به بدبین‌ها، آمادگی بهتری برای بازسازی داشته باشند).

بنابراین، خوش‌بینی کورکورانه ممکن است برای بهباشی جسمی و روانی در درازمدت مضر باشد. واقع‌نگری مثبت یا خوش‌بینی منعطف۶ در تفکر، به شما امکان می‌دهد از «تفکر آرزومندانه» بپرهیزید، و احتمال پیامدهای مثبت و منفی را در هر موقعیت مشخص واقع‌بینانه بسنجید.

دراین‌باره بیاندیشید
که...
آیا بهتر آن است که فکر کنیم همه‌چیز خوب پیش
خواهد رفت، و نگران چیزی نباشیم؟ یا باید منتظر بدترین‌ها باشیم، و در عین حال
مایوس هم نباشیم؟ کدام یک در زندگی ما ارزشمندتر است: آیا حتی اگر حقیقت ما را
غمگین کند می‌خواهیم آن را بدانیم؟ یا اینکه گاهی بهتر است به‌رغم قراین موجود، جنبه خوب امور را ببینیم؟

سه «خود» موجود در خوش‌بینی: اطمینان به خود، عزت نفس، خود کارآمدی

در زبان روزمره زندگی، این سه گونه «خود» (اطمینان به خود۷، عزت نفس۸، خودکارآمدی۹) به‌جای هم به کار می‌روند. با این حساب، دقیقاً این مفاهیم چه هستند و چه رابطه‌ای با خوش‌بینی و بهباشی

1.. Chang

2.. unrealistic optimism

3.. wishful thinking

4.. Deavila

5.. Vaidya

6.. flexible optimism

7..self-confidence

8..self-esteem

9..self-efficacy

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54714
صفحه از 392
پرینت  ارسال به