137
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

دومین جزء یعنی اطمینان، تاثیر زیادی بر خوش‌بینی دارد. اگر فرد به قابلیت دستیابی به هدف اطمینان زیادی داشته باشد، به احتمال بیشتری دست به فعالیت می‌زند. اگر فرد تردید داشته باشد ادامه نخواهد داد. شایر و کارور (۲۰۰۹: ۶۵۷) خوش‌بینی و بدبینی را این‌گونه تعریف می‌کنند: «نسخه‌های صرفاً گسترده‌تر اطمینان یا تردید که در بیشتر موقعیت‌های زندگی (نه یکی دو موقعیت) فعال‌اند».

روان‌شناسان، خوش‌بینی سرشتی را با ال اُ تی-آر۱ می‌سنجند؛ پرسشنامه ده گویه‌ای کوتاهی که بر متمایز کردن خوش‌بین‌ها از بدبین‌ها متمرکز است (شایر، کارور و بریجیز، ۱۹۹۴). ما این ابزار سنجش را در پایان این فصل گنجانده‌ایم، امتحان کنید و ببینید شما کدام نوع «بین» هستید.

دراین‌باره بیاندیشید
که...
آیا کسی را می‌شناسید که «همیشه خوش‌بین» یا
«بسیار بدبین» باشد؟ آنها همیشه این‌گونه بوده‌اند؟ آیا شما این‌گونه هستید؟ فکر
می‌کنید بتوانید یاد بگیرید که خوش‌بین‌تر باشید؟

از سوی دیگر، سبک اسنادی۲ (سبک تبیینی) (سلیگمن، ۱۹۹۸) به شیوه‌ای اشاره می‌کند که انسان با آن، علل و اثرات رخدادهای مثبت و منفی پیشین را تبیین می‌کند تا انتظاراتی از آینده پدید آورد. پژوهش نشان داده است اسنادهای رخدادهای منفی از اسناد‌های رخدادهای مثبت مهم‌تر هستند. بدبین‌ها رخدادهای منفی را با استنباط علل درونی، پایدار یا کلی تبیین می‌کنند: این رخداد معلول خودم است (درونی)، یا چیزی دائمی است (پایدار)، یا چیزی فراگیر است و موقعیت‌های دیگر را نیز متاثر خواهد کرد (کلی). خوش‌بین‌ها رخدادهای منفی را با استنباط علل بیرونی، ناپایدار و موضعی تبیین می‌کنند: این رخداد معلول کسی یا چیزی غیر از خودم است (بیرونی)، چیزی که احتمالاً دوام ندارد (ناپایدار) یا چیزی که احتمالاً به این موقعیت خاص محدود می‌شود (موضعی). خوش‌بین‌ها، تبیین‌های ناپایدار، بیرونی (دست‌نخورده ماندن عزت نفس فرد) و موضعی (تکیه بر شرایط) را برای رخدادهای بد اتخاذ می‌کنند. در حال حاضر، پیشینه پژوهشی نشان می‌دهد مولفه «درونی/ بیرونی» به اندازه پایداری یا کلیت برای سبک تبیینی اهمیت ندارد.

1.. LOT-R

2.. attribution style


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
136

تاریخچه خوش‌بینی

خوش‌بینی به عنوان یک «سازه جذب کننده»۱ توصیف شده است (پیترسن، ۲۰۰۶: ۱۱۹)، چراکه همبسته‌های فراوانی همچون شادکامی، سلامت و پیشرفت دارد (کارور و شایر، ۲۰۰۹). اما خوش‌بینی دقیقاً چیست و آیا همیشه خوب است که «به قسمت روشن زندگی نگاه کنیم»؟

در اوایل دوران فلسفه و روان‌شناسی، خوش‌بینی را ساده‌لوحی یا انکار سطحی رنج می‌دانستند. کارورزان سلامت می‌پنداشتند که سلامت روانی مثبت یعنی نبود توهمات خوش‌بینانه ساده‌لوحانه (خوش‌بینی). تا حدی بر پایه همین منطق، متخصصان سلامت روانی، از دهه ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۰، غالباً سلامت روانی را به «واقعیت‌آزمایی» تعریف کردند به‌گونه‌ای که انتظارات فرد از آینده فقط انتظارات عادی است و بنابراین نگاهی درست‌تر و متوازن‌تر از جهان دارد (همان طور که در پیترسن، ۲۰۰۰ مرور شده است). اما، از آن زمان، پژوهشگران شواهد فزاینده‌ای یافته‌اند که نشان می‌دهد خوش‌بینی فقط شکلی از انکار نیست بلکه برای افراد تاب‌آور و شادکام، مؤلفه‌ای ضروری است.

البته، در روان‌شناسی هیچ‌چیز روشن نیست، در نتیجه در روان‌شناسی مثبت‌نگر دو مکتب فکری اصلی درباره تعریف و مفهوم‌سازی خوش‌بینی وجود دارد: خوش‌بینی سرشتی۲ و سبک تبیینی۳.

خوش‌بینی سرشتی (شایر و کارور، ۱۹۸۷) به عنوان یک صفت شخصیتی تعریف شده است که به انتظارات تعمیم یافته پیامد مربوط است. بنابراین، ویژگی خوش بینها این است که انتظار دارند که پیامدها احتمالاً مثبت باشند در حالیکه مشخصه بدبینها انتظار پیامدهای منفی برای آینده است.

فرض پژوهشگران پیشگام، شایر و کارور (۲۰۰۹)، این است که خوش‌بینی با الگوی خودنظم بخشی آنها رابطه تنگاتنگ دارد، الگویی که می‌گوید همه فعالیت‌های انسان بر پایه هدفها استوار هستند. برای رسیدن به هدفهایمان باید به فعالیت‌ها و رفتار‌های خود نظم بدهیم. افرادی که خوشبین‌اند هنگامی که در کوشش برای رسیدن به این هدفها دشواری‌هایی را تجربه می‌کنند، تا رسیدن به هدفهایشان به راه خود ادامه خواهند داد و مقاومت خواهند کرد، در حالیکه افرادی که بدبین‌اند احتمال بیشتری دارد که تسلیم شوند (کارور و شایر، ۱۹۹۸).

مفهوم‌های انتظار۴ و اطمینان۵، دو جزء اصلی خوش‌بینی سرشتی هستند. انتظار مهم‌ترین جزء است، چرا که پیوند مستقیمی با نظریه‌های انگیزشی ارزش انتظار۶ دارد. فرض این نظریه‌ها این است که همه رفتارها نتیجه میل به دستیابی به ارزش‌ها یا هدف‌های فرد است. بنابراین، برای دستیابی به هدف، فرد باید ارزش و انگیزه داشته باشد تا بتواند مسیر را ادامه دهد (شایر و کارور، ۲۰۰۹).

1.. Velcro construct

2.. dispositional optimism

3.. explanatory style

4.. expectancy

5.. confidence

6.. expectancy value theories

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54985
صفحه از 392
پرینت  ارسال به