53
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

کنیم، عاطفه ما را تعیین می‌کند. چارلز کارور۱ و مایکل شایر۲ چند دهه گذشته را صرف پژوهش درباره هدف‌ها و خودنظم‌بخشی و تأثیرات آنها بر بهباشی هیجانی کرده‌اند (بحث تفصیلی‌تر اهداف در فصل ۷). نظریه کنترل۳ آنها بر رفتار و خودنظم‌بخشی مبتنی است. هنگامی که هدفی برای خودمان تعیین می‌کنیم (بزرگ یا کوچک، جسمی یا روانی) این هدف، «ارزش مرجع»۴ ما می‌شود. سپس ما به امری موسوم به حلقه ناهمخوانی۵ مبادرت می‌ورزیم و می‌کوشیم فاصله نقطه‌ای که هستیم و نقطه‌ای که می‌خواهیم باشیم را کاهش دهیم (کارور و شایر، ۱۹۹۰).

کارور و شایر (۱۹۹۰-۲۰۰۹) می‌گویند فکر و رفتار ما همیشه به یک هدف معطوف است. هنگامی که یک روز را، زندگی‌مان را، یک رخداد و از این قبیل مسائل را بررسی می‌کنیم، در واقع، دائماً داریم نسبت وضعیت کنونی خودمان را با برخی استانداردها یا اهداف مطلوب می‌سنجیم. اگر مردم میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب خود (ارزش مرجع) ناهمخوانی ببینند، رفتارهای خود را با ارزش مرجع سازگارتر می‌کنند به این امید که به آن نزدیک‌تر شوند.

اما، گاهی تاثیرات بیرونی یا موانعی در مسیر دستیابی به هدف‌هایمان وجود دارد. افراد، برای چیره شدن بر این موانع باید یا در تجربه‌هایشان یا در شرایط محیطشان تغییراتی بدهند. شایان ذکر است که این آهنگ پیشرفت است نه خود پیشرفت، که تعیین می‌کند ما هیجان‌های مثبت یا منفی را تجربه کنیم: «هیجان منفی نتیجه پیشرفت ناکافی به سوی یک هدف است، در حالی که عاطفه مثبت نتیجه پیشرفت به سوی آینده‌ای موفق است» (کارور و شایر، ۱۹۹۰:۲۷).

هیجان‌های مثبت و دیگران

هنگامی که ما هیجان‌های مثبت را احساس می‌کنیم، با دیگران احساس پیوستگی می‌کنیم و در واقع به خودمان اجازه می‌دهیم پذیرای دیگران باشیم و آنها را در احساسی که داریم شریک کنیم (وو و فردریکسون، ۲۰۰۶). هیجان‌های مثبت موجب می‌شوند کمتر احساس دو نفر بودن کنیم و بیشتر احساس اتحاد کنیم. این اثر جانبی دربرگیری، بر روابط شخصی با دیگران تاثیر شگرفی می‌گذارد. نه‌تنها دیگران را بخشی از خودپنداره‌مان می‌بینیم، بلکه به احتمال زیاد سبب می‌شود پیچیدگی‌ها و دیدگاه‌های دیگران را بفهمیم، که این امر خود زنجیره ارتباط‌ها را تقویت می‌کند (وو و فردریکسون، ۲۰۰۶).

پژوهش‌های میان‌فرهنگی نشان می‌دهند که تجربه کردن هیجان‌های مثبت یک تلاش خودخواهانه

1.. Charles Carver

2.. Michael Sheier

3.. control-theory

4.. reference value

5.. discrepancy loop


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
52

زمان استراحت مغز
درون مغز سحرآمیز و شگفت‌انگیز ما چندین سامانه
وجود دارد که به تجربه شادکامی مربوط می‌شوند. مغز را می‌توان به سه رده تقسیم
کرد:
خزنده: قدیمی‌ترین
بخش در ساختار مغز، که با نیاکان‌مان شریک هستیم. این رده، کارکردهای اصلی مانند
دمای بدن، خواب و بیداری را تنظیم کنترل می‌کند.
کهن پستاندار: این
بخش شامل سیستم کناری می‌شود و حرکت برای بقاء و برخی عناصر هیجان را کنترل می‌کند.
نوپستاندار: نام
دیگرش قشر مخ است. این رده، آخرین جزء تکاملی در مغز است که تفکر انتزاعی،
برنامه ریزی و کنترل مهارت‌های کارکردی سطح پایین را میسر می‌کند (راتی، ۲۰۰۱).
بخش‌های ویژه مغز که مسئول تنظیم شادکامی‌اند
عبارت‌اند از:
سیستم پاداش: این
بخش مسئول احساسات مربوط به لذت است.
سیستم لذت: این
بخش تشخیص می‌دهد که آنچه فرد انجام می‌دهد، می‌بیند یا می‌شنود خوب است یا نه.
دوپامین: انتقال‌دهنده
عصبی مهمی است که در مرکز لذت وجود دارد. سطوح محدود دوپامین می‌تواند از میزان
انگیزش بکاهد و میزان زیاد دوپامین می‌تواند به شیدایی بیانجامد (اکرمن، ۲۰۰۹).
ناحیه تگمنتال پیشین (VTA): این
ناحیه با همکاری جسم سیاه، یک ناحیه مهم در سیستم دوپامین است.
هسته اکامبنس: این
جزء از مغز نقش بسیار مهمی در سیستم پاداش مغز دارد. تصور می‌شود این بخش از سیستم
کناری «کانون لذت باشد چرا که حاوی بیشترین تجمع انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین
است». هدف داروهای اعتیادآور (مانند کوکایین) این ناحیه است.
قشر پیش‌پیشانی: این
ناحیه از مغز مسئول حافظه کاری است.
قشر مخ حدقه‌ای: تصمیم‌گیری
در این ناحیه از مغز رخ می‌دهد.
(راتی،
۲۰۰۱)

هیجان‌ها، هدف‌ها و نظریه ناهمخوانی

چرا هدف‌ها برای انسان‌ها بسیار مهم هستند؟ دانشمندان علم اعصاب که درباره عاطفه پژوهش می‌کنند باور دارند که انتخاب ما برای اینکه از میان سیستم فعالیت رفتاری و سیستم بازداری رفتاری کدام را فعال

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54769
صفحه از 392
پرینت  ارسال به